40 demir metabolizması Flashcards
Eser elementler vücutta düşük miktarda (<5g) bulunan ama önemli görevleri olan elementlerdir. Demir de vücuttaki eser elementlerden biridir. Doğada en fazla bulunan element olmasına rağmen en sık rastlanan x eksikliklerden biridir. Bu nedenle vücutta iyi korunması gerekir.
nutrisyonel (beslenme)
demir eritrositlerde x kalp ve kasta y diğer dokularda z yapılarında görev alır
hemoglobin
miyoglobin
sitokrom ve enzim
demir
x formunda taşınırken
y formunda depolanır
transferrin
ferritin
hem içeren besinler
hayvansal besinler + yeşil sebzeler
hem kaynaklı fe
hayvansal kaynaklı x olarak doğrudan emilir %20 30 absorbe edilir çeşitli faktörlerden etkilenmez plazmaya doğrudan geçer
nonhem kaynaklı fe
bitkisel kaynaklı fe indirgenerek emilir %1-5 absorbe edilir çeşitli faktörlerden etkilenir plazmada yükseltgenerek transferrine bağlanır
Demir emilimi x ve yde gerçekleşir
duedonumda
üst jejenumda
x demirle bağlanmamış şekli;y proteine verilen isimdir. Karaciğerde yapılan 80 kDa MA tek zincirli bir glikoproteindir. Yapısındaki afinitesi yüksek (pH 7,4’de) iki bağlanma bölgesinde 2 adet Fe+3 taşır. pH aside kayınca afinitesi düşerek Fe serbest bırakır.
Apotransferrin
transferrin
x Hücresel demir depolama proteinidir. Yuvarlak kavitesinde 4500 Fe+3 atomunu depolayabilir.
Demir içermeyen şekline; proteine y denir.
ferritin
apoferritin
Vücutta demirin en fazla bulunduğu (%70’i) yer x. x yapısındaki hemoglobin ile dokulara oksijen taşıma fonksiyonunu yerine getirir. xlerin 120 günlük yaşam döngüsü ile demir de hemoglobin yapımı ve yıkılımı ile hemoglobin döngüsüne katılır.
Eritrosit
Hemoglobin xde yapılır.
kemik iliği
x vücut için gerekli bir eser element olduğu için, vücuttan kontrollu bir atılım mekanizması yoktur. Vücut xi korumaya çalışır, ancak kaybı söz konusudur.
demir
Fe mide gibi asidik ortamda xgenir iken bağırsak gibi bazik ortamda ygenir
indirgenir
yükseltgenir
demir emilimini arttıranlar
hcl askorbik asit organik asitler şeker sorbitol aaler aminler sistein tiyol grubu gastoferrin
demir emilimini azaltanlar
karbonat antiasidler fitat tahılda tannat çayda oksalat yeşil yapraklı sebzelere fosfat Cu Ca Zn Pb