35 kanser genetiği ve epigenetiği

Question 1

KANSERde

- Genetik DeğiĢiklikler

Answer 1

• Onkogen /Proto-onkogenlerin aktivasyonu (dominant etki)
  iĢlev kazancı mutasyonu
• Tümör baskılayıcı genlerin kaybı (resesif etki)
  iĢlev kaybı mutasyonu
• DNA Tamir genlerinin mutasyonları (mutator etki)

Question 2

kanserde Epigenetik değiĢiklikler (gen ekspresyon regülasyonunda değiĢiklikler)

Answer 2

• Promotor metilasyonu
• Histon modifikasyonları
• Kodlanmayan RNAlar

Question 3

Proto-onkogenin görevi

Answer 3

Normal hücresel genler
Hücrenin yaĢamını devam ettirmesi - büyüme ve geliĢimi için gerekli olan proteinlerin kodlanması
•Hücre çoğalmasının ilerlemesi
•Apoptozisin engellenmesi

Question 4

Onkogenin görevi

Answer 4

Fonksiyon veya ekspresyon değiĢimiyle hücre bölünmesi ve proliferasyonunun anormal uyarılımına yol açan mutant (proto-onko)genler

Question 5

Onkoprotein nedir

Answer 5

Onkogenler tarafından kodlanan protein ürün

Question 6

OVEREKSPRESYON nedir

Answer 6

PROTO-ONKOGENĠN KODLADIĞI PROTEĠNĠN MĠKTAR OLARAK ARTIġI

Question 7

Onkogenlerin etkileri genelde nasıl?

Answer 7

dominant

Question 8

Onkogenler; ilk olarak hayvanlarda kanser oluĢumuna neden olan xde yapılan moleküler çalıĢmalar ile tanımlanmıĢtır

Answer 8

onkojenik retroviruslarda

Question 9

v-onc :

c-onc :

Answer 9

Viral onkogen

Hücresel onkogen

Question 10

Proto-onkogen ürünleri ?

Answer 10

Büyüme faktörleri (EGF, PDGF, VEGF, HGF.. )
•Büyüme faktörü reseptörleri (ErbB2=Her2/Neu, ErbB3, c-met..)
•Sinyal iletimine katılan moleküller (Ras,Src, Akt..)
•Düzenleyici çekirdek proteinler (Myc, Fos..)
•Hücre döngüsü düzenleyicileri (Siklinler, Siklin bağımlı kinazlar…) * Telomeraz
Proto-onkogen ürünleri

Question 11

Onkogenlerin aktivasyon mekanizmaları

Answer 11

• • Proviral aktivasyon
• Translokasyonlar
• Nokta mutasyonları
• Amplifikasyon

Question 12

Proviral aktivasyonu sağlayan Onkojenik retroviruslar nelerdir v-onc bulundururlar mı

Answer 12

Akut transforme ediciler (v-onc bulunur)

Kronik taransforme ediciler (v-onc bulunmaz)

Question 13

Onkogenlerin önüne veya içine yerleĢerek
aktif viral promotorların etkisi ile
fazla ve / veya hatalı protein üretimini ne sağlar

Answer 13

Kronik transforme ediciler

v-onc bulunmaz

Question 14

translokasyon sonucu kanser oluşma mekanizmaları?

Answer 14

• Homolog olmayan kromozomlar arasında parça değiĢ-tokuĢu olması
• Yeni bir kimerik (melez) gen oluĢumu
• Transkripsiyonel olarak aktif bir bölgeye yerleĢme

Question 15

hangi transkripsiyon faktörü hücre siklusunda “Restriksiyon noktası”ndan sonra hızla aktive olur bölünmede yer alan pek çok genin ekspresyonunda rol alır.

Answer 15

myc

Question 16

9 ve 22. kromozomlarda bcr/abl translokasyonu sonucu oluşan yeni 22. kromozomun özel adı

Answer 16

philadelphia chromosomu

Question 17

bcr/abl translokasyonu sonucu oluşan bcr/abl füzyon proteini neye sebep olur

Answer 17

Artmış tirozin kinaz aktivesi

Question 18

8 ve 14. kromozomlarda IgH/c-myc translokasyonu neye sebep olur

Answer 18

Artmış myc protein ekspresyonu

Question 19

• Hücre içi sinyal ileti proteinleri
• GTP bağlanmasıyla aktive olur
• Büyüme faktör sinyallerini hücre yüzey reseptörlerinden hücre içine taĢır
• GTP’nin GDP’ye hidrolizi ile inaktive olur
• Mutasyonlar x GTPaz’ı inaktive eder -GTP’ye bağlı kalır mutant x proteini sürekli aktif kontrolsüz hücre büyümesi

Answer 19

Ras

Question 20

•Genin kopya sayısının artması
•Sitogenetik olarak dms veya HSR olarak
- HSR Homojen boyanan bölge (Homogeneous staining region)
- dms Double Minutes (kromozom)
nedir

Answer 20

Amplifikasyon

Question 21

• Kanserde x kısalmasını engeller hücrelerin sonsuz sayıda bölünebilmesi
hangi enzim

Answer 21

telomer

telomeraz

Question 22

•Hücre çoğalmasının inhibe edilmesi
•Apoptozisin indüklenmesi
sağlayan genler

Answer 22

TÜMÖR BASKILAYICI GENLER

Question 23

•Tümör supressörler etkilerini genellikle x olarak gösterir

Answer 23

resesif

Question 24

kanserde TÜMÖR BASKILAYICI GEN mutasyonları ne şekilde olur

Answer 24

fonksiyon kaybı

Question 25

Tümör baskılayıcı genlerin inaktivasyon mekanizmaları

Answer 25

* Kromozomal delesyonlar * Fonksiyonel inaktivasyonlar (epigenetik faktörler) * Yapısal mutasyonlar (delesyon – insersiyon – nokta mutasyonları)

Question 26

Kanser patogenezi için tümör süpressör genlerin her iki allelinde de fonksiyon kaybı gerekir buna ne denir

Answer 26

Knudson’un Çift-VuruĢ (two-hit) Hipotezi

Question 27

ikinci allelin kaybı için olası mekanizmalar nelerdir

Answer 27

Lokal mutasyonlar Kromosom kaybı Kromosom kaybı ve dublikasyon Heterozigozitenin Kaybı – Loss of Heterozygosity LOH Tek alleli mutant (delete) olan (heterozigot) hücrenin mutasyon için homozigot hale gelmesi •Ġkinci allede farklı bir mutasyon •Ġkinci allede transkripsiyonal inaktivasyon

Question 28

``` Normal tümör suppressor gen tek tümör, tek taraflı, geç yaşta tek allelde somatik mutasyon diğer allelde somatik mutasyon ```

Answer 28

Sporadik

Question 29

tek allelde germline mutasyon - mutasyon için heterozigot multiple tümör, bilateral, erken yaşta diğer allelde somatik mutasyon

Answer 29

Ailesel

Question 30

Rb fosforilasyonu hücre restriksion noktasını geçer ve S fazına girer bunu hangi gen sağlar protein tümör baskılayıcı proteinlerden biridir ve hücre bölünmesinin önemli gardiyanlarından biri olarak anılır. G1 kontrol noktasında sorumludur ve gereksiz S fazı tekrarlarını önleyerek hücre bölünmesini düzenler. Yani tümör yapıcı gereksiz hücre bölünmesinin önlenmesinde önemli bir rol oynar.

Answer 30

Retinoblastoma geni

Question 31

* insan kanserlerinde mutant formu en yaygın gözlenen t.s.g. * Homozigot kaybı hemen her kanser tipinde gözleniyor * x kanser oluĢumuna karĢı hücrede bir gatekeeper olarak görev alıyor – hücrenin gardiyanı * Hücre UV, Ġ.radyasyon veya mutajenik ajanlar ile etkilendiğinde Hücre döngüsünü durdurur DNA’nın tamiri için hücreye zaman kazandırır DNA’da ki hasar tamir edilemezse apoptozis’e götürür

Answer 31

p53