4. Ooggetuigen: herinneren, herkennen en de herkenningsprocedure Flashcards
Wat zijn de 3 stadiums bij herkenningsprocedures?
- waarnemen
- onthouden (retentie)
- herkennen (reproductie)
Waar wordt het stadium waarnemen bij herkenningsprocedures door beperkt?
o Menselijke eigenschappen -> de wijze waarop mensen waarnemen (selectieve aandacht, veranderingsblindheid)
o Omstandigheden waarheden -> schattingsvariabelen (vb: lichtomstandigheden (licht/donker), afstand tot gebeurtenis, onder invloed van alcohol/drugs, wapens, mensen met bril -> hadden ze hun bril wel op?)
Wat houdt het stadium onthouden (retentie) in bij herkenningsprocedures?
retentieperiode kan heel kort en lang zijn. Deze periode stopt wanneer de politie aan je vraagt of je iemand hebt herkend.
* Het onthouden van uiterlijk, met name van gezichten, is iets holistisch | holistisch wil zeggen, we onthouden iets als totaalbeeld.
* Het geven van een signalement kan dat holistische beeld verstoren.
* Training in het onthouden van gezichten is niet effectief.
* Mechanismen spelen een rol bij retentie:
o Omissies | vergeten van waarnemen
o Commissies | dingen toevoegen aan hetgeen je hebt waargenomen
Bronverwarring -> is het eigen waarneming of heb je het in de krant gezien?
Collaborative storytelling -> is het eigen waarneming of heb je het in een groepsgesprek opgepakt?
Wat houdt het stadium herkennen (reproductie) in bij herkenningsprocedures?
we zijn niet zo goed in het herkennen
* Uitzondering = herkennen van bekenden
Wat zijn 3 typen confrontatie herkenningsprocedures?
- opsporingsconfrontatie
- eenpersoonsconfrontatie
- De Oslo-confrontatie
wat houdt de opsporingsconfrontatie als herkenningsprocedure in?
uiterst suggestieve confrontatie vorm.
- Alle foto’s die de politie aan de getuigen laat zien zijn bekenden van de politie. Elke aanwijzing is dus plausibel.
- Er is heel veel onderzoek gedaan naar de methode en zelfs al is de foto van de dader aanwezig is in dat systeem, wordt in ruim 1/3 van de gevallen de foto a.d.h.v. het signalement niet uit het systeem gevist. Als de foto wel uit het systeem wordt gehaald, wordt hij vaak ook niet herkend. Het is dus een hele problematische, suggestieve procedure.
- Alleen relevant als er meerdere getuigen zijn.
wat houdt de eenpersoonsconfrontatie als herkenningsprocedure in?
er wordt maar een verdachte getoond. Dit is ook uitermate suggestief. De enige reden waarom je deze methode zou gebruiken is om administratief fouten te voorkomen. In Nederland is het heel incidenteel en wordt er weinig gebruik van gemaakt.
wat houdt de Oslo-confrontatie als herkenningsprocedure in? (simultaan/sequentieel/Foslo)
met deze confrontatie kun je 3 vragen beantwoorden:
1) Is het geheugen van de getuige te vertrouwen?
2) Is de getuige te vertrouwen?
3) Is de verdachte de dader?
Oslo-confrontatie ‘systeemvariabelen’
- Kan een goed bewijsmiddel zijn, mits goed uitgevoerd!!
We willen alleen ‘goede uitkomsten’ bij de Oslo-confrontatie:
* Correcte herkenningen
* Fout-negatief (niemand aanwijzen)
Slechte/kwalijke uitkomst: fout-positief
wat zijn de belangrijke onderdelen van de Oslo-confrontatie?
o De keuze van de figuranten | heel belangrijk, want we willen dat het een eerlijke confrontatie is. De verdachte moet niet opvallen tussen de figuranten. We willen figuranten selecteren op het signalement dat de getuige heeft gegeven, en niet zoals in NL nu de norm is dat de figuranten op de verdachte moeten lijken.
o Aantal figuranten | als het aantal figuranten minder dan 5 is, is de DW van de kans op een fout-positieven te groot. Dat heeft te maken met de bereidheid van getuigen om te gaan gokken.
o Contacten tussen getuigen | getuigen mogen niet met elkaar communiceren, anders krijg je contaminatie.
o Signalement beschrijft verdachte niet
o Verkeerde of suggestieve instructies | uitnodiging om te gaan gokken.
o Dubbelblind | dit is de oplossing. De getuigen en degene die de procedure uitvoert of begeleidt weten beide niet wie de verdachte is en wie de figuranten zijn. Dan kunnen ze daar ook geen invloed op uitoefenen.
o Herhaald testen | bronverwarring kan hier achter zitten.
o Het proces verbaal
o Verdachte en getuigen zijn onbekenden
Wat zijn alternatieve verklaringen waardoor de verdachte kan worden aangewezen?
- Verdachte voldoet als enige aan het signalement.
- Verdachte valt op.
- Suggestieve instructie/begeleiding.
- Getuigen kent verdachte ergens anders van.
- Meermalen getest.
- Toevalstreffer (gegokt).
Wat houdt sequentiële confrontatie in?
hetzelfde als simultaan, maar dan krijg je ze achter elkaar te zien i.p.v. tegelijk.
* Eerste paar foto’s figuranten.
* Terug gaan om een eerdere foto opnieuw te bekijken kan niet.
* Procedure stopt bij aanwijzing | ‘dit is hem’
* Aantal foto’s vooraf onbekend
Voordelen:
- Tegengaan neiging te gokken.
- Tegengaan relatief oordeel.
Praktijk: men lapt de regels aan zijn laars.
Wat kan er gezegd worden over de DW bij simultane en sequentiële confrontatie?
DW is bij sequentiële en simultane confrontatie gelijk. Het percentage fout-positieven is bij sequentiële confrontatie wel lager, daarom prefereert de docent deze methode.
Wat is er uit de Oslo-confrontatie met Carl Gustaf Christer Pettersson gekomen?
Ging hierbij om de moord op Olaf Palme.
Foto is getoond aan de vrouw van Olaf, waarbij zij de verdachte heeft aangewezen. Die verdachte is mede vanwege de Oslo-confrontatie veroordeeld.
Wat zegt de moord op Jesse Dingemans (8 jr oud) en de Schele Dader over de Doob & Kirschenbaum test?
Iemand op school heeft de dader gezien en een signalement gegeven van de dader.
Onderwijzeres: ‘’Volgens mij keek hij een beetje scheel. Hij heeft mij recht in de ogen aangekeken. Ik vraag mij nu ook steeds af of ik iets gemist heb in de blik van zijn ogen.’’
Doob & Kirschenbaum test | 12 foto’s verdelen en de foto’s opschrijven die aan het signalement voldoen ‘hij kijkt een beetje scheel’
-> Oslo-confrontatie zou in deze Doob & Kirschenbaum test niet volstaan.
