4. Aandacht Flashcards
aandacht
geen unitair concept, verschillende processen met verschillende eigenschappen die werken onder verschillende omstandigheden
selectieve aandacht
selectie doorvoeren want aandacht beperkt
capaciteit om aandacht te richten op bepaalde stimuli ten koste van andere -> onkunde om verschillende stimuli tegelijk te verwerken
selectieve aandacht, change blindness
veranderingsblindheid
je ziet verandering enkel als je aandacht erop gericht is
selectieve aandacht, inattentional blindness
aandachtsblindheid
blind door gebrek aan aandacht
je ziet info niet wanneer deze niet in aandachtsfocus is
aandacht is niet hetzelfde als oogfixatie, ondanks oogfixatie wordt prikkel niet opgemerkt indien niet in aandachtsfocus
overte en coverte aandacht
overte aandacht: aandacht besteden aan hetgeen waarop je je ogen richt
coverte aandacht: aandacht elders op richten
aandacht verplaatsen zonder oogbewegingen te maken
plaatsgebonden aandacht
spotlight model:
- vaste diameter: aandacht beperkt in ruimte en beweegt van ene punt naar andere
- gebieden binnen schijnwerper scherpe verwerking, daarbuiten vaag
zoomlens model:
- breedte aandachtsfocus is flexibel, van nauw naar breed
- verwerking omgekeerd evenredig met grootte focus
selectie informatie
cocktailpartyeffect, cherry:
- gesprek volgen tegen achtergrond geluiden
- switchen van één gesprek naar een ander
dichotisch luisterparadigma Cherry
spraakschaduwen: zo snel mogelijk info uit attended oor nazeggen
andere boodschap:
- wel opmerken fysieke kenmerken
- geen begrip betekenis, inhoud
filtermodel Broadbent
bevindingen cherry inspireerde Broadbent tot ontwikkeling vroeg selectiemodel
seriële verwerking: opeenvolgende stadia
sensorische aspecten worden wel opgemerkt, inhoudelijke aspecten niet
MAAR op cocktailparty pik je je eigen naam op, wel inhoudelijke verwerking?
kritiek filtermodel Broadbent
sommige niet-geattendeerde stimuli worden toch inhoudelijk verwerkt
spraakschaduwen: 33% pikt op ‘Peter, je mag nu stoppen
verzwakkingsmodel Treisman
sensorische signalen waaraan geen aandacht besteed wordt, worden verzwakt in plaats van weggefilterd
activatiedrempel in functie van frequentie en relevantie
verklaart inhoudelijke verwerking niet-geattendeerde info
late selectie
filter- en attenuatiemodel:
- weinig verwerking niet-geattendeerde info
late selectie:
- alle stimuli worden inhoudelijk verwerkt
evidentie:
- inhoudelijke verwerking onbewuste stimuli
subliminale priming wijst op late selectie: filtering nadat betekenis is verwerkt
automaticiteit
aandachtscapaciteit kan variëren
geautomatiseerde acties vragen weinig aandachtscapaciteit in tegenstelling tot gecontroleerde acties
Shiffrin en Schneider:
- toonden voorwaarden aan om actie te kunnen automatiseren
- automatische processen ontstaan door oefening processen die oorspronkelijk aandacht en inspanning vragen
- vereist consistente regels
geheugentaak in combinatie met visuele zoektaak:
- effect van oefening
- effect van consistente regels
instance theory of automaticity:
- automaticiteit = gebruik andere strategieën ipv efficiëntere verwerking
alertheid
waakzaamheid
behoud staat van paraatheid
verhoogde gevoeligheid inkomende informatie
waarschuwingssignalen activeren alertheidsnetwerk
oriëntering
selectieve aandacht
richten van aandacht op bepaalde delen in aandachtsveld
