κεφάλαιο 4

Question 1

θεωρία

Answer 1

• ερμηνεύει διάφορες παρατηρήσεις στην προσπάθεια να ερμηνεύσει ένα φαινόμενο
• εξηγεί τα υπάρχοντα δεδομένα
• δημιουργεί υποθέσεις που καθοδηγούν περαιτέρω την έρευνα
• μαζί με τον εμπειρισμό αποτελεί τη βάση της ικανότητας της επιστήμης για αυτοδιόρθωση

Question 2

πειραματική μελέτη

Answer 2

μελέτη στην οποία ο πειραματιστής χειρίζεται μια συνθήκη -ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗ- η οποία αναμένεται να προκαλέσει μια αλλαγή στη συμπεριφορά του συμμετέχοντα -ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗ-

=> αποκλεισμός εξωγενών μεταβλητών
=> αυστηρότερος έλεγχος
=> κίνδυνος τεχνητότητας
=> απόδειξη σχέσεων αιτίου - αιτιατού

πχ- ΠΡΟΚΑΛΟΥΜΕ εγκεφαλική βλάβη για να δούμε αν προκαλεί βία

Question 3

συσχετιστική μελέτη

Answer 3

ο παρατηρητής δεν χειρίζεται κάποια μεταβλητή, αλλά παρατηρεί αν δύο μεταβλητές σχετίζονται μεταξύ τους

πχ- παρατηρούμε απεικονίσεις εγκεφάλου για να δούμε αν βλάβη ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ με βία

=> δεν καταλήγουμε σε συμπεράσματα για αίτιο-αιτιατό
=> περιοριστικές μεταβλητές : δεν μπορούμε να διαχωρίσουμε τις επιδράσεις τους

Question 4

ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (ΗΕΓ)

Answer 4

καταγραφή της εγκεφαλικής δραστηριότητας με 2 ηλεκτρόδια που τοποθετούνται σε συγκεκριμένες περιοχές του κεφαλιού

=> ένας ηλεκτρονικός ενισχυτής ανιχνεύει τα εγκεφαλικά κύματα μεταξύ των νευρώνων
=> ο ερευνητής εφαρμόζει έναν αριθμό ηλεκτροδίων και παρακολουθεί ταυτόχρονα τη δραστηριότητα σε διάφορα μέρη του εγκεφάλου
=> διάγνωση εγκεφαλικών διαταραχών (επιληψία, όγκοι)
=> μελέτη της δραστηριότητας κατά την εκτέλεση συμπεριφορών (ύπνος, μάθηση)

Question 5

πλεονεκτήματα ΗΕΓ

Answer 5

1. χρονική ανάλυση => ανίχνευση αντιδράσεων σε ταχέως μεταβαλλόμενα γεγονότα
2. εύκολη χρήση
3. χαμηλό κόστος
4. αποτελεσματικό για ανίχνευση αλλαγών σε κατάσταση εγρήγορσης

Question 6

μειονεκτήματα ΗΕΓ

Answer 6

1. χωρική ανάλυση => δεν εντοπίζει με ακρίβεια από που προέρχονται τα σήματα του εγκεφάλου => αφαρμογή ηλεκτροδίων κατευθείαν στον εγκέφαλο

Question 7

δυναμικό σχετιζόμενο με συμβάν

Answer 7

• Ο υπολογιστής δίνει τον ΗΕΓκο μέσο όρο πολλών παρουσιάσεων του ερεθίσματος
• Αναχαιτίζει τον «θόρυβο» της λοιπής δραστηριότητας του εγκεφάλου

Question 8

στερεοταξικός άτλαντας

Answer 8

δείχνει τη θέση των βασικών δομών μέσα από σειρές εικόνων τομών του εγκεφάλου

Question 9

στερεοταξική συσκευή

Answer 9

χρησιμοποιείται για την τοποθέτηση ενός ηλεκτροδίου ή άλλης συσκευής σε μια ακριβή θέση στον εγκέφαλο

Question 10

ηλεκτρόδιο και στερεοταξία

Answer 10

Ένα ηλεκτρόδιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διέγερση των νευρώνων ή για την καταγραφή της δραστηριότητάς τους

Question 11

πλεονεκτήματα οπτογενετικών τεχνικών έναντι ηλεκτρικού ερεθισμού

Answer 11

• οι φωτοευαίσθητοι δίαυλοι μπορούν να εισαχθούν σε ορισμένους τύπους νευρώνων => ακριβέστερος έλεγχος από τον ηλεκτρικό ερεθισμό που ενεργοποιεί όλους τους νευρώνες της περιοχής
• το φως επιτρέπει την ταυτόχρονη καταγραφή της προκύπτουσας νευρωνικής δραστηριότητας

Question 12

πώς διεγείρονται οι νευρώνες με τη χρήση οπτογενετικών τεχνικών ;

Answer 12

• όσοι είναι κοντά στην επιφάνεια του εγκεφάλου μπορούν να διεγερθούν μέσω μιας μικρής οπής στο κρανίο
• το φως μπορεί να κατευθυνθεί σε βαθύτερες δομές μέσω οπτικών ινών

Question 13

λειτουργίες οπτογενετικής

Answer 13

• ερεθισμός
• ανίχνευση/ μέτρηση πτυχών νευρωνικής δραστηριότητας: τάση μεμβράνης, νευροδιαβιβαστές και απελευθέρωσή τους από τα κυστίδια

Question 14

εφαρμογές οπτογενετικής

Answer 14

1. μελέτη νευρωνικού υποστρώματος λειτουργιών εγκεφάλου (ρύθμιση κίνησης, μνήμη)
2. ρόλος συγχρονισμένης νευρωνικής δραστηριότητας στη συμπεριφορά και την επεξεργασία πληροφοριών
3. συμβολή νευρωνικής δραστηριότητας στη μυελίνωση και τη νευρογένεση στους ενήλικες

Question 15

σωληνίσκος

Answer 15

Ένας σωληνίσκος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εισαγωγή χημικών ουσιών στον εγκέφαλο για να παρατηρηθούν τα αποτελέσματά τους, ή για την εξαγωγή υγρών σε μια διαδικασία που ονομάζεται μικροδιαπίδηση

Question 16

μελέτη ασθενών με εγκεφαλική βλάβη

Answer 16

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ :
- η βλάβη δεν συμπίπτει πλήρως με την περιοχή που συμμετέχει σε μια λετουργία
- η βλάβη περιλαμβάνει διάφορες περιοχές με διαφορετικές λειτουργίες

=> μελετώντας πολλές περιπτώσεις μπορεί να προσδιοριστεί η θέση της βλάβης που είναι κοινή σε άτομα με ίδια ελλείματα

Question 17

εκτομή

Answer 17

αφαίρεση εγκεφαλικού ιστού

Question 17

αναρρόφηση

Answer 17

διάνοιξη κρανίου και απορρόφηση ιστού
- μεγαλύτερη ακρίβεια
- πρόσβαση σε βαθύτερες δομές

Question 18

πρόκληση εγκεφαλικής βλάβης

Answer 18

• ηλεκτρικό ρεύμα
• θερμότητα
• έγχυση νευροτοξίνης
• αποκοπή συνδέσεων μεταξύ περιοχών

Question 19

πρόκληση αναστρέψιμων βλαβών

Answer 19

• ψύξη περιοχής
• έγχυση χημικών ουσιών

Question 20

Διακρανιακός Μαγνητικός Ερεθισμός (ΔΜΕ)

Answer 20

μοντέρνα μη επεμβατική τεχνική
=> χρήση μαγνητικού πηνίου για να προκαλέσει τάση στον εγκεφαλικό ιστό
( πυροδότηση νευρώνων )

=> συχνότητες <1ς : μείωση διεγερσιμότητας
συχνότητες >5ς : αύξηση διεγερσιμότητας

Question 21

εφαρμογές ΔΜΕ

Answer 21

έρευνες :
- εντοπισμός νευρωνικών μεταβολών ανάκαμψης μετά από εγκεφαλικό
- συμμετοχή μετωπιαίων περιοχών στις (κυρίως βρεγματικές) οπτικοχωρικές εκτιμήσεις

κλινικές :
- θεραπεία Parkinson´s, κατάθλιψης, πόνου και ημικρανιών

Question 22

διακρανιακός μαγνητικός ερεθισμός συνεχούς ρεύματος

Answer 22

• απλούστερη/φτηνότερη οαραλλαγή του ΔΜΕ
• εφαρμογή ηλεκτρικού ρεύματος με ηλεκτρόδια στο τριχωτό της κεφαλής
• δεν πυροδοτεί νευρώνες
• ενεργοποιεί αστροκύτταρα => αύξηση νευρωνικής λειτουργίας και λειτουργικής συνδεσιμότητας

Question 23

αποτελέσματα διακρανιακού ερεθισμού συνεχούς ρεύματος

Answer 23

βελτίωση προσοχής και μνήμης

Question 24

τεχνικές νευροαπεικόνισης

Answer 24

1. αξονική τομογραφία
2. μαγνητικη τομογραφία

=> ανίχνευση όγκων, συσχέτιση βλαβών με συμπεριφορικά συμπτώματα
ΔΕΝ ανιχνεύουν μεταβολλές στην εγκεφαλική δραστηριότητα (όπως το ΗΕΓ)

Question 25

αξονική (υπολογιστική) τομογραφία

Answer 25

παράγει μια σειρά από ακτινογραφίες που λαμβάνονται από διαφορετικές γωνίες
- οι δισδιάστατες τομές συνδυάζονται υπολογιστικά, ώστε να εμφανίζονται σαν τρισδιάστατη απεικόνιση του εγκεφάλου
- χορήγηση χρωστικής => σχηματισμός εικονας λόγω διαφορετικής πυκνότητας αγγείων

Question 26

μαγνητική τομογραφία

Answer 26

υπολογισμός των κυμάτων ραδιοσυχνοτήτων που εκπέμπονται από τους πυρήνες των ατόμων υδρογόνου όταν υποβάλλονται σε ισχυρό μαγνητικό πεδίο
- γρήγορη, ευέλικτη (πλέον όχι μόνο υδρογόνο), λεπτομερής ΑΛΛΑ ακριβή

Question 27

απεικόνιση ταχυστή διάχυσης

Answer 27

• εναλλακτική ΜΤ
• υπολογισμός κίνησης μορίων νερού
  => απεικόνιση οδών εγκεφάλου και αξιολόγηση της ποιότητάς τους

Question 28

τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων

Answer 28

χορήγηση ραδιενεργού ουσίας στην κυκλοφορία => απορρόφηση από εγκεφαλικές περιοχές ανάλογα με την ενεργοποίησή τους
- καταγραφή των ποζιτρονίων που εκπέμπει η ουσία με χρωματική κωδικοποίηση
- ανίχνευση μεταβαλλόμενης δραστηριότητας στον εγκεφαλο
- δεν απεικονίζεται ο ιστός, δεν ανιχνεύει αλλαγές συμπεριφοράς διαρκείας <30 sec

Question 29

λειτουργική μαγνητική τομογραφία

Answer 29

υπολογισμός ενεργοποίησης εγκεφάλου με ανίχνευση της αύξησης οξυγόνου σε ενεργές περιοχές
- δεν περιέχει ακτινοβολία => ασφαλής για επαναλαμβανόμενες μελέτες
- καλή χωρική ανάλυση
- πολύ ακριβός εξοπλισμός

Question 30

ενήμερη συγκατάθεση

Answer 30

ο συμμετέχων συμφωνεί εθελοντικά να συμμετάσχει στη μελέτη αφού λάβει πλήρη ενημέρωση σχετικά με κινδύνους

Question 31

παραπλάνηση

Answer 31

είναι δικαιολογημένη μόνο όταν η μελέτη έχει μεγάλη αξία, όταν δεν υπάρχουν εναλλακτικές διαδικασίες και όταν οι συμμετέχοντες ενημερώνονται σωστά εκ των υστέρων