3.1 Flashcards
Hvað gerir blóðrásarkerfið?
Blóðrásarkerfið flytur blóð, súrefni, næringarefni og úrgangsefni um líkamann.
Hvað gera slagæðar og bláæðar?
Slagæðar flytja súrefnisríkt blóð frá hjartanu til líkamans, en bláæðar flytja súrefnissnautt blóð aftur til hjartans.
Hvað gera hárræðar?
Hárræðar eru lítil æðar sem tengja slagæðar og bláæðar og sjá um skipti á súrefni, næringarefnum og úrgangsefnum milli blóðs og frumna.
Hvernig breytist blóðstreymi líkamans eftir þörfum?
Blóðstreymi líkamans breytist eftir þörfum með því að þrengja eða víkka æðarnar. Þegar líkaminn þarf meira súrefni, eins og við áreynslu, víkka slagæðar og hárræðar til að auka blóðflæði til vöðva. Á hinn bóginn, þegar maður hvílir sig, þrengjast æðarnar og blóðflæðið minnkar í þeim svæðum sem þurfa ekki jafnmikið súrefni.
Hvað er ósæðin?
Ósæðin er stærsta slagæðin í líkamanum, sem flytur súrefnisríkt blóð frá hjartanu til allra hluta líkamans.
Hvað er holæðin?
Holæðin er stærsta bláæð sem flytur súrefnissnautt blóð frá líkamanum til hjartans.
Um hvaða líffæri ferðast blóðið í stóru hringrásinni í réttri röð?
Blóðið fer í stóru hringrásinni í eftirfarandi röð:
Hjarta (vinstra gátt → vinstri hvolf)
Ósæðin (slagar frá hjartanu)
Slagæðar
Hárræðar (súrefni og næringarefni fara til frumna)
Bláæðar
Holæðin (flytur blóð til hægra gáttar hjartans)
Hjarta (hægra gátt → hægra hvolf)
Hringrásin byrjar og endar aftur í hjartanu.
Um hvaða líffæri ferðast blóðið í litlu hringrásinni?
Blóðið fer í litlu hringrásinni í eftirfarandi röð:
Hjarta (hægra gátt → hægra hvolf)
Lungnaslagæð (slagar frá hjartanu til lungna)
Lungnahárræðar (blóðið fer til lungnablaðra, þar sem það tekur upp súrefni og losar sig við koltvísýring)
Lungnabláæðar (súrefnisríkt blóð fer til hjartans)
Hjarta (vinstra gátt → vinstri hvolf)
Blóðið fer frá hjartanu til lungna og aftur til hjartans.
Hvað heita 4 hólf hjartans?
Hægra hvolf, vinstra hvolf. hægri gátt, vinstri gátt.
Hvað heitir það sem skilur af ólík hvolf og gáttir hjartans?
Það sem skilur af ólík hvolf og gáttir hjartans heitir hjartalokur. Það eru sérstakar lokur sem tryggja að blóð flæði í rétta átt og fyrirbyggja bakflæði. Lokurnar eru:
Tvíblöðkuloka (milli vinstri gáttar og vinstri hvolfs)
Þríblaðkuloka (milli hægri gáttar og hægri hvolfs)
Hvað gera kransæðarnar?
Kransæðarnar sjá um að flytja súrefni og næringarefni til hjartavöðvans.
Hvað ræður blóðþrýstingi?
Blóðþrýstingur ræðst af samspili þriggja þátta:
Krafti hjartans (hversu mikið og hversu sterkt hjartað dælir blóði)
Viðnámi æða (þrengingar eða víkkanir í æðum)
Blóðmagn (magnitude blóðsins sem er til staðar í æðunum)
Þessir þættir hafa áhrif á hversu mikill þrýstingur er í blóðrásinni.
Hvað eru vöðvadælur?
Vöðvadælur eru vöðvar sem hjálpa til við að pumpa blóði til hjartans með því að þrýsta á bláæðarnar þegar þeir dragast saman.
Hvað heitir það sem kemur í veg fyrir að blóðið í bláæðunum renni í vitlausa átt?
Það sem kemur í veg fyrir að blóðið í bláæðunum renni í vitlausa átt er bláæðalokur. Lokurnar opnast til að leyfa blóðinu að renna í rétta átt og lokast svo til að koma í veg fyrir bakflæði.
Hvað er þol?
Þol er hæfileiki líkamans til að viðhalda áreynslu í lengri tíma án þess að verða of þreyttur.
