Ενότητα 3: Έλεγχος της μικροβιακής ανάπτυξης.

Question 1

Τι παράγοντες χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο της μικροβιακής ανάπτυξης και τι προκαλούν;

Answer 1

Για τον έλεγχο της μικροβιακής ανάπτυξης χρησιμοποιούνται φυσικοί ή χημικοί
παράγοντες που προκαλούν είτε αναστολή της μικροβιακής αύξησης είτε πλήρη θανάτωση του μικροβιακού πληθυσμού.

Question 2

Πώς ονομάζονται οι παράγοντες που προκαλούν αναστολή της μικροβιακής αύξησης; (και στην περίπτωση των μυκήτων;)

Answer 2

Οι παράγοντες που προκαλούν αναστολή της μικροβιακής αύξησης ονομάζονται μικροβιοστατικοί.

(βακτηριοστατικοί και μυκητοστατικοί στην περίπτωση των βακτηρίων και των μυκήτων αντίστοιχα).

Question 3

Πώς καλούνται οι παράγοντες που προκαλούν θανάτωση του μικροβιακού πληθυσμού; (και στην περίπτωση των μυκήτων;)

Answer 3

Οι παράγοντες που προκαλούν θανάτωση του μικροβιακού πληθυσμού καλούνται μικροβιοκτόνοι.

(βακτηριοκτόνοι και μυκητοκτόνοι στην περίπτωση των βακτηρίων και των μυκήτων αντίστοιχα)

Question 4

Τι είναι η αποστείρωση και πώς επιτυγχάνεται;

Answer 4

Αποστείρωση είναι η πλήρης θανάτωση του συνόλου του μικροβιακού πληθυσμού σε ένα δείγμα.

Eπιτυγχάνεται με:
➼ θέρμανση, 
➼ ψύξη, 
➼ ακτινοβολία, 
➼ με εφαρμογή μικροβιοκτόνων παραγόντων, ή 
➼ με τεχνικές διήθησης.

Question 5

Τι είναι η παστερίωση; (πού αποσκοπεί;)

Answer 5

Παστερίωση είναι η θερμική διαδικασία που αποσκοπεί στη μείωση του μικροβιακού φορτίου σε ένα μέσο (δείγμα) καθώς και στη θανάτωση παθογόνων μικροοργανισμών.

Question 6

Ποιοι είναι οι σημαντικοί τρόποι αποστείρωσης;

Κάτω από ποιες συνθήκες;

Answer 6

1. Υγρή αποστείρωση: καλείται η παραμονή ενός δείγματος σε αυτόκαυστο πλέον των 15 min υπό πίεση 2.1 atm και θερμοκρασία 121οC.
2. Ξηρή αποστείρωση: καλείται η παραμονή ενός δείγματος (κυρίως υάλινων και μεταλλικών σκευών ανθεκτικών σε υψηλές θερμοκρασίες) στους 160oC για 2 h ή 170oC για 1 h.
3. Αποτέφρωση: εφαρμόζεται θερμοκρασία μεγαλύτερη των 500oC που προκαλεί την εξαέρωση της οργανικής ύλης, συμπεριλαμβανομένων των κυττάρων.

Question 7

Σε ποιους παράγοντες συμπεριλαμβάνονται τα αντισηπτικά, τα απολυμαντικά, τα συντηρητικά και τα αντιβιοτικά;

Answer 7

Στους παράγοντες που προκαλούν αναστολή της μικροβιακής αύξησης.

Question 8

Τι είναι τα αντιβιοτικά, πότε παράγονται και τι προκαλούν;

Answer 8

Αντιβιοτικά καλούνται μη πρωτεϊνικής δομής φυσικές ουσίες με αντιμικροβιακή δράση

Παράγονται κατά τον δευτερογενή μεταβολισμό του κυττάρου συγκεκριμένων μικροοργανισμών, και

Προκαλούν αναστολή της μικροβιακής αύξησης, ή ακόμη και πλήρη θανάτωση του μικροβιακού πληθυσμού.

Question 9

Από τι μπορεί να είναι απόρροια η ανθεκτικότητα ενός μικροοργανισμού έναντι των αντιβιοτικών;

Answer 9

➼ φυσικής επιλογής,
➼ μετάλλαξης από παρατεταμένη εφαρμογή αντιβιοτικού, καθώς και
➼ αποτέλεσμα μεταφοράς γενετικού υλικού από μικροοργανισμό σε μικροοργανισμό.

Question 10

Πώς γίνεται η επιλογή νέων αντιβιοτικών;

Answer 10

Για την επιλογή νέων αντιβιοτικών θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το γεγονός ότι μία ουσία πρέπει να παρουσιάζει επιλεκτική δράση (επιλεκτική τοξικότητα), δηλαδή αφενός να καταπολεμά-αναστέλλει τον παθογόνο
μικροοργανισμό και αφετέρου να μην είναι τοξική για τα κύτταρα του οργανισμού που εφαρμόζεται.

Question 11

Πώς διακρίνονται τα αντιβιοτικά ανάλογα με το εύρος δράσεώς τους;

Answer 11

➼ ευρέως φάσματος, (που αναστέλλουν-θανατώνουν πλήθος Gram-θετικά και Gram-αρνητικά βακτήρια), και σε

➼ περιορισμένου φάσματος, (τα οποία προκαλούν την αναστολή της ανάπτυξης συγκεκριμένων κατηγοριών μικροοργανισμών).

(π.χ. αντιβιοτικά που αναστέλλουν την ανάπτυξη Gramαρνητικών, αφήνοντας ανέπαφα τα Gram-θετικά βακτήρια)

Question 12

Πού χρησιμοποιούνται τα αντιβιοτικά στην περιβαλλοντική μικροβιολογία;

Answer 12

➼ στην απαρίθμηση και απομόνωση συγκεκριμένων κατηγοριών μικροοργανισμών,
➼ στην ταξινόμηση νέων ειδών, και
➼ σε εφαρμογές μοριακής μικροβιολογίας.

Question 13

Σε ποιες κατηγορίες (αναστολείς) ομαδοποιούνται τα αντιβιοτικά με βάση το μηχανισμό δρασεώς τους;

Answer 13

Α) Αναστολείς της σύνθεσης του κυτταρικού τοιχώματος - αντιβιοτικά βλακτάμης
Β) Αναστολείς της κυτταρικής μεμβράνης
Γ) Αναστολείς της πρωτεϊνικής σύνθεσης
Δ) Αναστολείς της αναπαραγωγικής διαδικασίας

Question 14

Αναστολείς της σύνθεσης του κυτταρικού τοιχώματος - αντιβιοτικά βλακτάμης

Τι προκαλούν;
Ποια αντιβιοτικά ανήκουν στην κατηγορία αυτή;

Answer 14

Προκαλούν αναστολή του σχηματισμού της πεπτιδογλυκάνης των βακτηρίων, ενώ τα ανθρώπινα ή ζωϊκά κύτταρα που δε διαθέτουν κυτταρικό τοίχωμα παραμένουν ανεπηρέαστα.

Στην κατηγορία αυτή ανήκουν πενικιλίνες και κεφαλοσπορίνες.

Question 15

Αναστολείς της κυτταρικής μεμβράνης

Τι προκαλούν;
Ποιο αντιβιοτικό ανήκει στην κατηγορία αυτή;

Answer 15

Προκαλούν αναστολή της λειτουργίας της κυτταρικής μεμβράνης, με αρνητικές επιπτώσεις στη δομή των φωσφολιπιδίων.

Στην κατηγορία αυτή ανήκει η πολυμυξίνη, η οποία παράγεται από το μικροοργανισμό Bacillus polymyxa που προκαλεί αναστολή των Gram-αρνητικών βακτηρίων.
Με δεδομένη την ομοιότητα στη βασική δομή της κυτταρικής μεμβράνης μεταξύ προκαρυωτικών και ευκαρυωτικών οργανισμών, η φαρμακευτική χρήση των αντιβιοτικών αυτών είναι περιορισμένη.

Question 16

Αναστολείς της πρωτεϊνικής σύνθεσης

Τι προκαλούν;
Πού έγκειται η επιλεκτική δράση τους;
Ποια αντιβιοτικά ανήκουν στην κατηγορία αυτή;

Answer 16

Παρεμποδίζουν διάφορα στάδια της πρωτεϊνοσύνθεσης, κυρίως τις διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα στα ριβοσώματα.

Η επιλεκτική δράση τους έγκειται στη διαφοροποίηση που παρουσιάζουν οι προκαρυωτικές έναντι των ευκαρυωτικών ριβοσωμικών υποομάδων.

Στην κατηγορία αυτή ανήκουν οι τετρακυκλίνες, η χλωραμφαινικόλη, η στρεπτομυκίνη κλπ.

(Ο κύριος ρόλος του είναι η συμβολή του στη σύνθεση πρωτεϊνών. Τα ριβοσώματα αποτελούνται από πρωτεΐνες και RNA. Σε αυτά γίνεται η σύνθεση των πρωτεϊνών.)

Question 17

Αναστολείς της αναπαραγωγικής διαδικασίας

Τι προκαλούν;
Ποια αντιβιοτικά ανήκουν στην κατηγορία αυτή;

Answer 17

Συνδέονται με τα νουκλεϊκά οξέα, και τελικά προκαλούν αναστολή της κυτταρικής ανάπτυξης.

Στην κατηγορία αυτή ανήκουν αντιβιοτικά όπως η ριφαμπικίνη.

(Αποτελούνται από αλυσίδες νουκλεοτιδίων που περιέχουν γενετική πληροφορία)