Κεφάλαιο 2: Εισαγωγή στα Οικονομικά των Κεντρικών Τραπεζών

Question 1

Καμπύλη Phillips

Answer 1

Αποτελεί θεμελιώδες οικονομικό θεώρημα που υποστηρίζει πως ο πληθωρισμός με
την ανεργία έχουν σταθερή και αντιστρόφως ανάλογη σχέση. Τα εμπειρικά δεδομένα ιδιαιτέρα μετά την Παγκόσμια Οικονομική Κρίση του 2008 έχουν αναδείξει
ορισμένες αδυναμίες της Καμπύλης Phillips με αποτέλεσμα να δέχεται κριτική καθώς μακροχρόνια η
σχέση πληθωρισμού και ανεργίας δεν είναι σταθερή.

Question 2

Ρόλος δανειστή εσχάτης ανάγκης

Answer 2

Η Κεντρική Τράπεζα αποτελεί δικλείδα ασφαλείας για το τραπεζικό σύστημα, παρέχοντάς του κεφάλαια,
όταν αυτό κριθεί απαραίτητο και καθορίζει τα επιτόκια. Επίσης, η Κεντρική Τράπεζα σε περιόδους
χρηματοπιστωτικής αναταραχής μπορεί να αναλάβει τον ρόλο του δανειστή έσχατης ανάγκης, δηλαδή
να δανείσει κεφαλαία σε ένα πιστωτικό ίδρυμα όταν αυτό δεν μπορεί από αλλού να δανειστεί τα
αναγκαία κεφάλαια. Οι Κεντρικές Τράπεζες λειτουργούν ως δανειστής έσχατης ανάγκης βάσει αυστηρών κριτηρίων προκειμένου να υποστηρίξουν μόνο φερέγγυα τραπεζικά ιδρύματα.

Question 3

Μηχανισμός μετάδοσης νομισματικής πολιτικής

Answer 3

1) Ρόλος δανειστή εσχάτης ανάγκης
2) Καθορισμός επιτοκίων
3) Επήρεια προσδοκιών για μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα επιτόκια
4) Επήρεια στις τιμές περιουσιακών στοιχείων
5) Επήρεια στην Αποταμίευση και στις Επενδυτικές Αποφάσεις
6) Επήρεια στην Αγορά πιστώσεων
7) Επήρεια στην προσφορά & ζήτηση
8) Επήρεια στον δανεισμό από τράπεζες

Question 4

Προγράμματα Αγοράς Περιουσιακών Στοιχείων Ενεργητικού APP

Answer 4

Πρόγραμμα Αγοράς Ομολόγων Εταιρειών (CSPP): Η ΕΚΤ αγοράζει ομόλογα από μεγάλες εταιρείες που χρειάζονται χρηματοδότηση για να βοηθήσει τις εταιρείες να δανείζονται χρήματα.

Πρόγραμμα Αγοράς Ομολόγων Κυβερνήσεων (PSPP): Η ΕΚΤ δεν αγοράζει πάνω από το 33% των ομολόγων ενός κράτους, για να μην φαίνεται ότι “βοηθά” υπερβολικά κάποια χώρα.

Πρόγραμμα Αγοράς Τίτλων που Υποστηρίζονται από Περιουσιακά Στοιχεία (ABSPP): Η ΕΚΤ αγοράζει “πακέτα” από δάνεια (π.χ. στεγαστικά ή επιχειρηματικά δάνεια) που έχουν φτιαχτεί από τράπεζες.

Πρόγραμμα Αγοράς Καλυμμένων Ομολόγων (CBPP3): Η ΕΚΤ αγοράζει ειδικά ομόλογα που εκδίδουν οι τράπεζες, τα οποία είναι “καλυμμένα” με περιουσιακά στοιχεία (π.χ. ακίνητα).

Question 5

Πολιτική αρνητικών επιτοκίων

Answer 5

**Τα τρία κανάλια μετάδοσης στην οικονομία
**
1) Αναπροσαρμογή του χαρτοφυλακίου:
Οι επενδυτές και οι τράπεζες αναζητούν καλύτερες αποδόσεις, καθώς τα αρνητικά επιτόκια καθιστούν ορισμένες επενδύσεις λιγότερο ελκυστικές.

Έτσι:
Επενδύουν σε πιο ριψοκίνδυνες επιλογές (π.χ. μετοχές ή ομόλογα από ιδιωτικές εταιρείες).
Αυτό “ρίχνει” περισσότερα χρήματα στην οικονομία, ενισχύοντας τις επενδύσεις και την ανάπτυξη.

2) Αναθεώρηση προσδοκιών:

Τα αρνητικά επιτόκια στέλνουν το μήνυμα ότι η κεντρική τράπεζα είναι αποφασισμένη να στηρίξει την οικονομία.
Οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές αποκτούν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη, με αποτέλεσμα να αυξάνουν τις επενδύσεις και τις δαπάνες τους.

3) Συναλλαγματική ισοτιμία:

Τα αρνητικά επιτόκια κάνουν το νόμισμα της χώρας λιγότερο ελκυστικό για ξένους επενδυτές.
Έτσι, η αξία του νομίσματος μειώνεται (υποτίμηση), κάτι που κάνει τα προϊόντα της χώρας πιο φτηνά στο εξωτερικό, ενισχύοντας τις εξαγωγές.
Αρνητικές επιπτώσεις για τις τράπεζες
Μείωση αποδόσεων τίτλων:

Οι τράπεζες κατέχουν ομόλογα ή άλλους τίτλους ως επένδυση.
Όταν τα επιτόκια είναι αρνητικά, τα κέρδη από αυτούς τους τίτλους μειώνονται, κάτι που περιορίζει τα συνολικά κέρδη της τράπεζας.
Κόστος από πλεονάζοντα κεφάλαια:

Αν οι τράπεζες έχουν παραπάνω χρήματα που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να δανείσουν, τα αφήνουν στην κεντρική τράπεζα.
Με τα αρνητικά επιτόκια, πληρώνουν “πρόστιμο” για αυτά τα πλεονάζοντα χρήματα, κάτι που αυξάνει τα έξοδά τους.