1e semester

Question 1

Abstract

Answer 1

Onvoorstelbaar als vorm.
Door redenering afgeleid in plaats van door ervaring verkregen.
Van het Latijnse ‘abstrahere’: losgekoppeld, geen verband hebbend met de zichtbare werkelijkheid.

Question 2

Amoreel handelen

Answer 2

Handelen dat niet in aanmerking komt voor een morele beoordeling.

Question 3

Concreet

Answer 3

Tastbaar.
In de realiteit bestaande (niet slechts in gedachte).
Van het Latijnse ‘concrescere’: vast worden, samengroeien. In normen groeien zichtbaar gedrag en abstracte waarden samen.

Question 4

Deontologie

Answer 4

Geheel van plichten die bij een bepaalde beroepsgroep bepaalt hoe men zich moet gedragen.
Synoniem: plichtenleer

Question 5

Essentieel

Answer 5

De kern van iets.
Zeer belangrijk.

Question 6

Ethiek

Answer 6

Domein binnen de filosofie waarin we kritisch nadenken over moraal, over het juiste handelen en hoe we goed moeten leven.
Synoniem: moraalfilosofie

Question 7

Floreren

Answer 7

Tot ontplooiing gekomen zijn, een bloeiperiode doormaken (en daarom beter presteren).

Question 8

Genuanceerd

Answer 8

Met aandacht voor een diversiteit van standpunten en denkpistes.

Question 9

Immoreel handelen

Answer 9

Handelen op een manier waarbij het gedrag ingaat tegen een bepaalde moraal (norm en/of waarde).
Handelen op een manier die ervoor zorgt dat we gestraft, berispt of gecorrigeerd worden (volgens een bepaalde moraal).

Question 10

Interpersoonlijk waardeconflict

Answer 10

Conflict waarbij de waarden van verschillende mensen met elkaar botsen.

Question 11

Intrapersoonlijk waardeconflict

Answer 11

Conflict waarbij de waarden van één persoon met elkaar botsen (binnen diezelfde persoon).

Question 12

Maatschappelijk waardeconflict

Answer 12

Conflict waarbij maatschappelijke waarden met elkaar botsen tussen verschillende groepen binnen een hele gemeenschap.

Question 13

Meineed

Answer 13

De verkondiging van één of meerdere leugens terwijl men heeft gezworen de waarheid te vertellen.

Question 14

Moraal

Answer 14

Waarden en normen van een bepaalde samenleving, gemeenschap, groep of gezin.
Geheel van gebruiken, waarden en normen die verbonden zijn met het goede leven en het juiste handelen.

Question 15

Moreel dilemma

Answer 15

Conflict van waarden.
Situatie waarin het niet duidelijk is welke waarde doorweegt t.o.v. een andere waarden, waarin verschillende alternatieven allemaal op bezwaren kunnen stuiten, waarin het niet duidelijk is welk gedrag het meest gepast is.

Question 16

Moreel handelen

Answer 16

Handelen op een manier waarbij het gedrag strookt met een bepaalde moraal (norm en/of waarde).
Handelen op een manier die ervoor zorgt dat we juist handelen of daardoor een goed mens zijn (volgens een bepaalde moraal).

Question 17

Norm

Answer 17

Concrete gedragsregel die waarden tastbaar maakt en die aangeeft hoe we ons moeten gedragen of net niet mogen gedragen.

Normen zijn concreet, letterlijk ‘samengevoegd’. In normen wordt duidelijk welk zichtbaar gedrag hoort bij welke abstracte waarde.

Question 18

Ontwijden

Answer 18

Iets of iemand van zijn of haar heiligheid ontdoen.

Question 19

Overheidsinterventie

Answer 19

Tussenkomst van de overheid, de regering

Question 20

Patriottisme

Answer 20

Vaderlandsliefde.

Question 21

Procedureel

Answer 21

Volgens de (rechts)regels.

Question 22

Waarde

Answer 22

Iets waard om naar te streven. Een ideaal die nagestreefd moet worden om een goed mens te zijn.
Bijvoorbeeld: rechtvaardigheid, moedig, betrouwbaarheid, etc.

Waarden zijn abstract, d.w.z. losgekoppeld van de tastbare werkelijkheid. Je kan waarden niet vastnemen, bekijken, horen, etc. Het zijn idealen, ideeën die je niet zomaar vindt in de werkelijkheid.

Question 23

Descriptief relativisme

Answer 23

Vaststelling dat morele waarden en normen die mensen aannemen, variëren naargelang de groep waartoe ze behoren of de tijd waarin ze leven.

Descriptief wil zeggen ‘beschrijven’: de objectieve feiten weergeven zoals ze zijn, zonder subjectief (moreel) oordeel of waardering.

Question 24

Moreel relativisme

Answer 24

Van oordeel zijn dat de waarheid van morele uitspraken afhankelijk (relatief) is van de normen en waarden van groepen of individuen.

Morele oordelen zijn gebaseerd op afspraken tussen mensen. Mensen leven altijd binnen een specifieke context (tijd en ruimte). Aldus kunnen morele oordelen ook geen absoluut, onafhankelijk karakter hebben.

Question 25

Moreel universalisme

Answer 25

Van oordeel zijn dat de waarheid van morele uitspraken onafhankelijk (absoluut) is van de normen en waarden van groepen of individuen.

Morele oordelen zijn niet zomaar opinies. Morele regeles moeten gevolgd worden niet omdat het nu eenmaal de regels zijn, niet omdat ze binnen een bepaalde gemeenschap aanvaard worden, wel omdat ze redelijk zijn en gerechtvaardigd kunnen worden.

Question 26

Verlichting

Answer 26

Intellectuele beweging uit de 18e eeuw die stond voor de bevordering van de wetenschap en intellectuele uitwisseling en tegen dogmatisch autoriteitsgeloof (= geloof in een gezag dat boven kritiek verheven staat).

Question 27

Absoluut

Answer 27

Onafhankelijk en zonder binding met iets of iemand anders.
(Antoniem: relatief)

Question 28

Autonomie

Answer 28

Zelfbepaling, zelfbeschikking.

Komt uit het Oudgriekse autos (αυτος) wat ‘zelf’ betekent en nomos (νόμος) wat ‘wet’ betekent. Letterlijk vertaald: geregeerd door eigen wetten.

Antoniem: heteronomie

Question 29

Categorische imperatief

Answer 29

Onvoorwaardelijk gebod met algemene, universele geldigheid.

Absolute morele wet uit die alle redelijke wezens bindt, onafhankelijk van toevallige verlangens of persoonlijke doelen.

“Handel enkel volgens de gedragsregel waarvan je tegelijkertijd kunt willen dat het een algemene wet wordt.”

“Behandel mensen - zowel jezelf als anderen - met waardigheid en eigenheid en gebruik hen niet als een middel.”

Question 30

Esthetisch

Answer 30

Betrekking hebben op de waardering van het schone.

Smaakvol, in overeenstemming met de schoonheidsleer.

(Niet hetzelfde als ethisch)

Question 31

Gevolgenethiek

Answer 31

Rationeel ethisch systeem die kijkt naar de gevolgen om een moreel oordeel te vellen volgens het principe: maximaal geluk voor maximaal aantal mensen.

Synoniem: consequentialisme, utilitarisme

Question 32

Heteronomie

Answer 32

Wetten komen niet van de mens zelf, maar van ergens anders (meestal bovenmenselijke goddelijke geboden en verboden).

Komt uit het Oudgriekse heteros (ἕτερος) wat ‘ander’ betekent en nomos (νόμος) wat ‘wet’ betekent. Letterlijk vertaald: geregeerd door wetten buiten het zelf.

Antoniem: autonomie

Question 33

Plichtethiek

Answer 33

Rationeel ethisch systeem die kijkt naar de handeling om een moreel oordeel te vellen.
Goed handelen is het volgen van morele principes of beginselen. Slecht handelen is het zondigen tegen morele principes of beginselen.

Synoniem: deontologie, beginselethiek

Question 34

Relatief

Answer 34

Afhankelijk, in verband met, betrekking hebbend op…

(Antoniem: absoluut)

Question 35

Universeel

Answer 35

Allesomvattend: in alle tijden, in elke regio en op alle gebieden toepasbaar of geldend.