19. externe effecten Flashcards
externe effecten
kosten of opbrengsten als gevold van een markttransactie die ten laste vallen of ten goede komen aan een derde partij die niet rechtstreeks bij de transactie betrokken is en ook niets ontvangt of betaalt ter compensatie. bij kosten spreken we van negatieve externe effecten of externaliteiten, bij opbrengsten spreken we van positieve externe effecten of externaliteiten. koper nog verkoper heeft de intentie om externaliteiten te veroorzaken.
marktfalen
marktfalen of marktinefficiëntie verwijst naar allocatie van middelen in de vrije markt die de maatschappij welvaart niet maximaliseert
pigouviaanse belasting
een belasting die overeenstemt met de negatieve externaliteit van een bepaald product, waardoor het martkevenwicht op het maatschappelijk wenselijke punt komt te liggen en het marktfalen wordt opgelost
emissierecht
een emissierecht is het recht om een bepaalde hoeveelheid pollutie in de omgeving te brengen en vooral ook het verbod om meer pollutie in de omgeving te brengen dan toegestaan door het emissierecht. het is daarom ondanks de naam vooral een hoeveelheidsbeperking
fundamenteel wetenschappelijk onderzoek
wetenschappelijk onderzoek dat niet gericht is op een korte termijn bruikbare oplossing, technologie of toepassing, maar op de vooruitgang van de wetenschap zelf. na de fase van basisonderzoek evolueert kennis verder in meer toegepaste onderzoeksrichtingen die op termijn leiden tot marktinnovaties
patent (of octrooi)
een onderneming of individu die een uitvinding heeft gedaan, kan een intellectueel eigendomsrecht of patent (octrooi) aanvragen. het patent geeft de houder gedurende een aantal jaren het alleenrecht om de uitvinding te exploiteren. Als tegenprestatie wordt de patentinformatie publiek gemaakt, zodat het globale kennisniveau toeneemt
coase-theorema
particulaire economische agenten kunnen het probleem van externe effecten onderling oplossen en daarbij de welvaart verhogen op voorwaarde dat
- de eigendomsrechten goed omschreven zijn
- er onderhandeld kan worden zonder transactiekosten
- de schade veroorzaakt door de externe effecten en de waarde van de transactie meetbaar zijn
- en het aantal betrokkenen beperkt is
internaliteiten
wanneer de acties van een individu onbedoelde gevolgen hebben op het individu zelf, moor op een later tijdstip