1.5 - Asid Niwcleig a'u swyddogaethau Flashcards
1
Q
Niwcleotidau:Tair cydran sy’n cyfuno mewn adwaith cyddwys
A
1) un neu fwy o grwpiau ffosffad
2) siwgr pentos
3) bas organig sy’n cynnwys nitrogen
2
Q
ATP
A
- enghraiffft o niwcleotid
- prif gyfnewidiwr egni’r gell
- darparu egni ar gyfer rhan fwyaf o adweithiau
- angen gwybod diagram bloc ATP
3
Q
Ryddhau egni ATP
A
- ensym ATPas torri bond rhwng grwp ffosffad canol a’r grwp ffosffad olaf
- ffurfrio ADP a grwp ffosffad
ATP + Dwr > ADP + Pi + Egni
4
Q
ADP i ATP
A
- adwaith cildroadwy
- ADP a Pi gallu ailffurfio molecwilau ATP: angen egni
- egni dod o ddadelfennu glwcos yn ystod resbiradaeth
Egni + ADP + Pi > ATP + Dwr
5
Q
Ffosffforyleiddiad
A
proses o ychwanegu grwp ffosffad at ADP
6
Q
Dau adwaith ATP - ADP
A
1) adwaith ecsergonig
2) adwaith endergonig
7
Q
Adwaith Ecsergonig
A
pan mae bond rhwng ffosffad canol a ffosffad olaf yn torri mae’n ryddhau egni
8
Q
Adwaith Endergonig
A
adeiladu bond newydd egni uchel rhwng ADP a Pi
9
Q
ATP yn darparu egni ar gyfer
A
1) Prosesau Metabolaidd
2) Cludiant Actif
3) Symudiad
4) Trawsyriant Nerfol
5) Secretu
10
Q
Manteision defnyddio ATP
A
- hydrolysis ATP i ADP yn un adwaith sy’n ryddhau egni ar unwaith// dadelfennu glwcos cymryd amser
- dim ond un ensym sydd angen// angen llawer yn achos glwcos
- ryddhau symiau bach o egni// symiau mawr o egni
- Hydawdd ac yn hawdd ei gludo
- ffynhonnell egni cyffredin i lawer o wahanol adweithiau cemegol : cynyddu effeithlonrwydd cell
11
Q
Dau fath o asid niwcleig
A
- Asid Deocsiriboniwcleig (DNA)
- Asid Riboniwcleig (RNA)
12
Q
Basau Organig
A
- Adenin + Gwanin yn fasau pwrin; adeiledd cylch dwbl
- Thymin + Wracil a Chytosin yn fasau pyrimidin; adeiledd un cylch
- rhaid i fas pyrimidin fondio a bas pwrin
- basau’n cyflenwol i’r gilydd
13
Q
Asid Deocsiriboniwcleig (DNA)
A
- dau edefyn
- siwgr pentos deocsiribos
- adenin, thymin, gwanin, cytosin
- helics dwbl ; bondiau hydrogen cynnal siap
- hyrrach
- bodoli yng nghnewyllyn celloedd ewcaryotig
- swyddogaeth; dyblygu a synthesis protein
14
Q
Asid riboniwcleig (RNA)
A
- un edefyn
- siwgr pentos ribos
- adenin, thymin, gwanin, cytosin ac wracil
- byrrach
15
Q
Mathau o RNA
A
- RNA negeseuol (mRNA)
- RNA ribosomol (rRNA)
- RNA trosglwyddol (tRNA)