12. Twórczość Flashcards
Twórczość to:
ludzkie wytwory
procesy wytwarzania
osoby, które tworzą
+ środowisko
Twórczy produkt
koniunkcja dwóch cech: nowości i wartości
Rodzaje wartości twórczości
- Wartości poznawcze
poszukiwanie i dążenie do prawdy
nowe teorie naukowe ale i dzieła pisarzy i artystów - Wartości estetyczne
tworzenie i dążenie do piękna
dzieła poetów, pisarzy, artystów - Wartości pragmatyczne
dążenie do ulepszania życia codziennego
dzieła odkrywców, inżynierów – wynalazki - Wartości etyczne
tworzenie i dążenie do dobra
instytucje charytatywne, stowarzyszenia polityczne
Stein, def. twórczości
Twórczość – proces prowadzący do nowego wytworu, który jest akceptowany jako użyteczny lub do przyjęcia dla pewnej grupy w danym zakresie
Wartość dzieła – zależna od odbiorcy!
Kreatywność
twórczość jako cecha
Maslow
Twórczość nie musi objawiać się w dziełach – może w samorealizacji (szczęśliwe, usatysfakcjonowane osiągnięciami osoby)
Talent twórczy – konkretne uzdolnienia naukowe lub artystyczne
Aktywność potencjalnie twórcza
aktywność prowadząca do wartościowych dzieł w przypadku odpowiednio długiej kontynuacji
Kryteria twórczości
Jawne
Ukryte
Ujęcie triadowe
Kryteria jawne wybitnych osiągnięć
cytowania prac naukowych
nakłady książek
ceny aukcyjne dzieł
Kryteria jawne Guliforda
Płynność (łatwość wytwarzania pomysłów)
Giętkość (gotowość do zmiany myślenia)
Oryginalność (nietypowe rozwiązania)
+ staranność
Kryteria ukryte, Technika oceny konsensualnej (CAT)
twórczość teoretyczna (klasyczne definicje)
twórczość operacyjna (wartość dzieła – zależna od opinii niezależnych sobie ekspertów)
kilkanaście aspektów oceny twórczości operacyjnej w CAT: spójność tematyczna, „podobanie się”, bogactwo wyobraźni, etc.
rzetelność (podobne wyniki u wielu ekspertów) ale pracochłonność i trudność z doborem ekspertów
Kryteria triadowe
Cecha wytworu (trafność, oryginalność, niezwykłość, konieczność, wartość estetyczna)
Reakcja psychiczna odbiorcy („skuteczne” zadziwienie, początkowa nieufność, efekt powtórnej oceny, „nigdy bym na to nie wpadł”, „tak bym właśnie zrobił”)
Cechy procesu myślenia ( ruchliwość, synteza, aktywny stosunek do tworzywa, przełamanie bloku mentalnego, działanie w sytuacji niedoboru)
Poznawcze składniki twórczości
Uwaga Percepcja Wyobraźnia Kategoryzowanie pojęciowe Pamięć Myślenie Czynniki metapoznawcze
Percepcja allocentryczna
unikanie naturalnej tendencji umysłu do narzucania rzeczywistości własnych kategori
Percepcja fizjonomiczna
przypisywanie martwych obiektom znaczeń metaforycznych lub związanych z ludzkim pojmowaniem i doznawaniem
Twórczość – kodowanie
nietypowe (przypisanie obiektowi niezwykłej cechy)
alternatywne (przypisanie obiektowi kilku cech)
selektywne (zdefiniowanie obiektu ze względu na jedną, charakterystyczną cechę)
