1.2 Bronchodilatatie

Question 1

Fysiologie bronchoconstrictie

Answer 1

• altijd een lichte mate van gladde spiercelcotnractie in de bronchiën op basis van de activiteit van de n. vagus;
• contractie gladde spiercellen wordt geïnnerveerd door activatie van AChM-receptoren door ACh en is direct te linken aan de n. vagus;
• interventie van bronchoconstrictie gericht op beïnvloeding van het autonome ZS (parasympaticolytica, sympaticomimetica); daarnaast methylxanthines wel toegepast als bronchodilatoren

Question 2

Wat doen AChM-receptor antagonisten? (parasympaticolytica)?

Answer 2

• afremming van ACh op de AChM-receptor –> contractie gladde spiercel direct en zeer effectief opgeheven

Question 3

Wat is een nadeel van AChM antagonisten?

Answer 3

• brede range aan nevenwerkingen omdat muscarine receptoren wijd verspreid in het perifere ZS voorkomen

Question 4

Noem bijwerkingen van parasympaticolytica

Answer 4

• verminderde motiliteit MDK

- tachycardie

Question 5

Wat doet atropine?

Answer 5

= AChM-receptor antagonist

• systemisch
• acute situaties met heftige benauwdheid tgv bronchoconstrictie
• tertiair amine, passeert BHB, evt centrale bijwerkingen!
• goed opgenomen in MDK
• goede weefseldistributie
• Metabolisatie: deels in de lever (fase I reactie)
• Excretie: renaal

Question 6

Wat doet ipratropium?

Answer 6

• afgeleide van atropine
• per inhalatie!
• nauwelijks geresorbeerd vanaf de plaats van toediening
• na toediening sterk effect verkergen met nauwelijks systemische bijwerkingen

Question 7

Waar leidt activatie van B2 receptoren in de luchtwegen toe?

Answer 7

• verhoging intracellulair cAMP, wat inactivatie van de myosin ligt chain kinase veroorzaakt en zodoende relaxatie van de spiercel
• B2 agonisten werken minder direct dan AChM antagonisten, maar komen minder verspreid in het lichaam voor, dus minder kanttekeningen gebruik b2 agonisten;
• B2 capaciteit in zekere mate om B1 receptoren te activeren
• hoge doseringen –> tachycardie, excitatie, zweten (paard!)

Question 8

Toepassing non-selectieve adrenoceptor agonisten: adrenaline, efedrine

Answer 8

• acute benadering patiËnt met bronchostrictie
• m.n. als circulatie-apparaat ook betrokken is, bijv: (anafylactische) shock;, nuttig om zowel alfa als beta adrenoceptoren te activeren
• patiËnt met luchtwegproblemen voorkeur voor selectieve B2 adrenoceptor agonisten, omdat deze minder bijwerkingen veroorzaken

Question 9

Wat doet clenbuterol?

Answer 9

selectieve B2 adrenoceptor agonist

Question 10

PK/PD clenbuterol

Answer 10

• parenteraal, oraal
• weinig (klinische) bijwerkingen
• bij combinatie met glucocortico’s dosering verlagen, omdat glucocortico’s potentiërend effect hebben op B2 adrenoceptoren en de downregulatie en internalisering van deze receptoren af te remmen
• bijkomstigheid: anti-inflammatoire werking: verminderde productie IL-1beta en TNF-alfa
• contraindicatie bij honden! (ivm optreden hartspiernecrose)
• niet toegestaan bij LH (ivm groeibevorderaar)
• !! bij langdurig gebruik: downregulatie en receptie desensitisatie bij b2 adrenoceptoren –> therapie minder effectief ; daarom bij voorkeur kortdurend, ivm glucocortico’s kan zorgen voor betere werkzaamheid op langere duur

Question 11

Wat doet salbutamol?

Answer 11

• voorbeeld van een beta2 adrenoceptor agonist die als aerosol wordt toegediend om een sterk effect in de luchtwegen te krijgen met zo min moeilijk systemische bijwerkingen

Question 12

Wat doen methylxanthines?

Answer 12

= (aselectieve) fosfodiesterase remmers

• fosfodiesterase breekt cAMP af; door fosfodiesterase wordt er minder cAMP afgebroken –> verhoging intracellulair cAMP –> inhibitie myosin light chain kinase –> relaxatie spiercel
• daarnaast ook antagonisten voor adenosine receptoren (niet selectief); adenosine receptoren zijn G-eiwit gekoppelde receptoren –> na activatie remmen cAMP door adenylyl cyclase te remmen –> blokkeren adenosine receptoren door methylxanthines zorgt hier dus ook voor een hogere cAMP concentratie in de cel
• brede range aan dosisafhankelijke bijwerkingen

Question 13

Bijwerkingen methylxanthines?

Answer 13

• excitatie/rusteloosheid
• tachycardie
• tremoren
• MDK problemen
• pu/pd
• ernstig: toevallen, hartritmestoornissen

Question 14

Wat doet theofylline?

Answer 14

= methylxanthine zowel humaan als veterinair

• oraal
• 100% obb
• sustained release (langere dosis intervallen, vlakkere plasmaconcentratie-tijd curves) geven obb van 30-80%
• distributie: goed, door lage plasma-eiwit binding; passeert BHB
• metabolisatie: uitgebreid, in lever door CYP450 enzymen (fase I), meerdere actieve metabollieten; rekening houden met geneesmiddeleninteracties