11. przystosowanie do środowiska na poziomie populacyjnym i osobniczym

Question 1

poziom dostosowania do środowiska wg. psychologii ewolucyjnej

Answer 1

opóźnienie adaptacyjne -> np. strach przed niegroźnymi pająkami, nadmierny apetyt na cukier

Question 2

poziom dostosowania do środowiska wg. ekologii behawioralnej

Answer 2

maksymalizowanie dostosowania w bieżącym środowisku życia dzięki plastyczności fenotypowej -> np. nieco odmienne kanony urody wśród ludzi żyjących w odmiennych warunkach środowiskowych

Question 3

ekologia behawioralna

Answer 3

• etologia + ekologia
• bada funkcjonalne aspekty zachowania zwierząt
• silny nacisk na przyczyny ewolucyjne

Question 4

ekologia behawioralna człowieka

Answer 4

jest jedną z gałęzi ekologii behawioralnej – bada zachowania ludzkie i ich adaptywność w określonym kontekście ekologicznym
przedmiot analiz: wzajemne oddziaływania organizmu i środowiska

Question 5

konstrukcja niszy

Answer 5

zmiany lub stabilizacja warunków środowiskowych spowodowane procesami metabolicznymi i zachowaniami zamieszkujących je organizmów żywych

Question 6

ewolucja konwergentna

Answer 6

odpowiada za zbieżności między biologicznie odległymi gatunkami, spowodowane koniecznością dostosowania się do podobnych wyzwań generowanych przez podobne środowiska życia

Question 7

zmienność wewnątrzgatunkowa, plastyczność fenotypowa

Answer 7

zdolność genotypu do wytworzenia kilku alternatywnych fenotypów; dzięki istnieniu plastyczności fenotypowej w efekcie ekspozycji na różne typy środowisk, wśród przedstawicieli tego samego gatunku rozwijają się odmienne wzorce zachowań oraz odmienne sposoby radzenia sobie

Question 8

sowy ziemne w habitatach miejskich vs wiejskich

Answer 8

wyższa agresywność, postrzeganie ludzi z psami jako bardziej zagrażających

Question 9

zmienność będąca efektem wrażliwości na kontekst środowiskowy

Answer 9

np. dobieranie się w pary

Question 10

dobór wybiórczy

Answer 10

ma na celu samosterowanie zmiennością cech w populacji

Question 11

pozytywny dobór wybiórczy

Answer 11

tendencja do dobierania się w pary w oparciu o podobieństwo; cecha charakterystyczna dla dużych populacji (zapobieganie zbyt dużym różnicom genetycznym między rodzicami)

Question 12

negatywny dobór wybiórczy

Answer 12

tendencja do dobierania się w pary z partnerem o cechach przeciwnych; charakterystyczna dla małych populacji (zapobieganie zbyt dużemu podobieństwu genetycznemu między rodzicami)

Question 13

promień krzyżowania

Answer 13

odległość miejsc urodzenia rodziców dziecka wskazująca ich szacowane podobieństwo genetyczne
endogamiczny - 0 km
egzogamiczny - 1-10 km
egzogamiczny - >10 km

Question 14

reaktywność

Answer 14

poziom, na którym jednostka odbiera bodźce środowiskowe i na nie odpowiada
(najwyższa reaktywność obserwowana jest w okresach najbardziej dynamicznych zmian organizmu – wiek prenatalny, wczesne dzieciństwo, adolescencja, starość).

Question 15

ekosensytywność

Answer 15

• fizjologiczna i psychiczna wrażliwość na bodźce
• częściowo warunkowana genetycznie
• częściowo kształtowana przez przeszłe doświadczenia
• może podlegać modyfikacjom (np. nabywanie tolerancji)

Question 16

adaptabilność

Answer 16

• umiejętność przystosowania się do doświadczanych zmian (indywidualna podatność na zmiany przystosowawcze)
• warunkowana przez genotyp, instynkty, doświadczenia

Question 17

uwarunkowania poziomu reaktywności (teorie)

Answer 17

genetyczno-środowiskowe.
teoria zróżnicowanej wrażliwości - silniejsze akcentowanie roli czynników genetycznych
teoria biologicznej wrażliwości na kontekst - silniejsze akcentowanie roli warunków środowiskowych

Question 18

teoria zróżnicowanej wrażliwości (Belsky)

Answer 18

różnice w reaktywności są przypadkowe, warunkowane przede wszystkim genetycznie i są wynikiem strategii asekuracyjnej rodziców (produkowanie potomstwa dostosowanego do różnych typów środowisk)
- typ reaktywny (dostosowuje tory rozwojowe do wczesnych warunków życia)
- typ stabilny (stabilne tory rozwojowe mniej podatne na przeszłe doświadczenia)

Question 19

teoria biologicznej wrażliwości na kontekst (Ellis, Boyce)

Answer 19

różnice w reaktywności są wynikiem wczesnej ekspozycji na warunki środowiskowe
- dzieci orchidee (wysoka reaktywność) - wczesna ekspozycja na środowiska skrajne
- dzieci dmuchawce (wczesna ekspozycja na środowiska umiarkowane)
typ tulipanów! + ważne pierwsze 5 lat życia
różnice w reaktywności/rezyliencji wyjaśniane podłożem ewolucyjnym, adaptacyjnym