1-ლი მსოფლიო ომი

Question 1

ომის წინა მდომარეობა:

Answer 1

1) საფრანგეთთან გამარჯვებულ და გაძლიერებულ გერმანიას უნდა კოლონიების მოპოვება აფრიკასა და აზიაში.
2) საფრანგეთს უნდა პრუსიასთან ბრძოლის (1870-71) დროს დაკარგული ელსაზის და ლორენის დაბრუნება.
3) იაონიას და ჩინეთსაც გაუჩნდათ ტერიტორიების მოპოვების ამბიცია. აშშ ამ დროს ეკონომიკურად დაწინაურდა, ხოლო იაპონიას ეს ამბიცია ჩინეთთან და რუსეთტან გამარჯვების სემდეგ გაუჩნდა.
4) ამ დროს ოსმალეთის კუთვნილ ბალკანეთის კუნძულზე პრეტენზიას რუსეთი და ავტრია აცხადებს. 1912 წელს ბალკანეთში დაიწყო გამათავისუფლებელი ომი და 1913წ. ოსმალების გაძევება მოხდა რეგიონიდან.

Question 2

რომელი ორი კოალიცია შეიქნა ევროპის მდგომარეობის მიხედვით?

Answer 2

1- სამთა კავშირი. 1879 წ. დაიდო სამხედრო-პოლიტიკური კავშირი ავსტრია-უნგრეთსა და გერმანიას შორის. 1882 წ. მათ უერთდება იტალია და მოგვიანებით თურქეთი. 1915 წ. იტალია გადავა მეორე ბლოკში და დატოვებს სამთა კავშირს.
2- ანტანტა (გულითადი შეთანხმება). 1904 წ. ბრიტანეთსა და საფრანგეთს შორის დაიდო სამხედრო ხელშეკრულება. რუსეთს სურდა ხმელთაშუაზღვაზე გასასვლელის მოპოვება , ასევე რუსეთი 1904-05 წწ. დამარცხდა იაპონიასთან და 1907 წელს აფორმებს ხელშეკრულებას ინგლისთან (ანგლ რუსული ანტანტა) ამ ორმა ქვეყანამ გავლენის სფეროებად გაიყვეს სპარსეტი ავღანეთი ბუფერულ ზონად გამოაცხადეს, ტიბუტზე უფლება კი ჩინეთს გადასცეს. მოკლედ ანტანტაში შედიოდნენ: საფ, ბრიტ., რუსეთი.

Question 3

ომის დაწყების საბაბი?

Answer 3

1914 წ. საიდუმლო ორგანიზაციის “შავი ხელის” წევრმა ბოსნიელმა სერბმა სტუდენტმა გავრილო პრინციპმა მოკლა ავსტრია-უნგრეთის ტახტს მემკიდრე ფრანც ფერდინანდი. ავსტრია-უნგრეთმა წაუყენეს სერბეტს ულტიმატუმი, რათა სერბეტში გამომძიებელი შეეშვათ. სერბეთმა უარი განაცხადა, რასაც მოყვა ომის გამოცხადება ავსტრია-უნგრეთის მხრიდან 1914 წლის 28 ივლისს, შემდეგ უკვე იწყებენ ომში ცართვას სხვა ევროპული სახელმწიფოები.

Question 4

რა ხდება ომის გამოცხადების შემდეგ მობილიზაციასტან დაკავშირებით?

Answer 4

1914 წლის 1 აგვისტოს საფ. აცხადებს მობილიზაციას და ასევე რუსეთიც. საპასუხოდ გერმანია უცხადებს საფ. მობილიზაციას 3 აგვისტოს და 4 აგვისტოს გერმანია გენერალური შტაბის უფროსის ალფრედ ფონ შლიფენის გეგმით ხორციელებს შეტევას ჯერ საფ.-ზე, რადგან ის ტერიტორიულად უფრო პატრაა, ვიდრე რუსეთი და შესაბამისად უფრო მალე განახრციელებდა მობილიზაციას.

Question 5

რა იყო ალფრედ ფონ შლიფენის გეგმა?

Answer 5

ბელგიაში უნდა შეეეყვანათ გერმანლუი ჯარები და იქედან მოეხდინათ საფ. ჩრდილოეთიდან შეტევა.

Question 6

როდიის ჩაება ომში ბრიტანეთი?

Answer 6

1914წ. 4 აგვისტოს ბელგიაში გერმანული ჯარის შეჭრის შმდეგ ერთვება.

Question 7

როგორ ცდილობენ ქვეყნები გერმანიის წინსვლის გაჩერებას?

Answer 7

ფრანგულ-ბრიტანულმა არმიამ გერმანელების წინსვლა შეაჩერეს მდინარე ბარენთან. რუსეთის ორი ჯახი შეიჭრა ამაზვე პერიოდში (1914 აგვისტო) გერმანიაში, მაგრამ წარმატების გარეშე.

Question 8

რომელ ორ ფრონტზე მიმდინარეობდა ომი?

Answer 8

დასავლეთით -საფრანგეთის ტერიტორიზა, აღმოსავლეთით- რუსეთთან, ძირითადად პოლონეთის ტერიტორიაზე.

Question 9

რა ხდება 1914 წლის ოქტომბერ-ნოემბერში?

Answer 9

ფრონტის ხაზი გახდა სტაბილური. მოწინააღმდეგე მხარეებმა შვეიცარიიდან ლამანსამდე გათხარეს სანგრები და იქ ჩასხდნენ.

Question 10

რა ხდება ნოემბერში რუსეთსა და ოსმალეტს შორის?

Answer 10

გერმანიამ შეძლო და დააპირისპირებინა რუსეთს ოსმალეთი, რომელსაც თავიდან ნეიტრალიტეტი ჰქონდა გამოცხადებული. მათ შორის ომი კავკასიის რეგიონში დაიგეგმა. ოსმლეთმა დაბომბა ოდესის ნავსადგური რასაც 2 ნოემბერს რუსეთის მხრიდან ოსმალეთისადმი ომის გამოცხადება მოჰყვა. საპასუხოდ ოსმალებმა რუსეთს დაუბლოკეს ბოსფორის და დარდანელის სრუტეები. რის გამოც რუსეთი სამხრეთიდან აღმოჩნდა დაბლოკირეული. 1914 წლის დეკემბერში ოსმალები სასტიკად დამარცხდნენ სარიყამიშთან. რუსებმა აირეს ქალაქები: ერზურუმი, ვანი, ტრაპიზონი და დაიწყეს მზადება სტამბულის ასაღებად, თუმცა ამაში ხელი შეუშალა 1917 წლის რევოლუციებმა.

Question 11

“გალიპოლის ოპერაცია”:

Answer 11

1915 წლის თებერვალში გალიპოლის კუნძულზე იქნა გადასროლილი ანტანტის ჯარები დესანტი. ამით მათ ბოსფორისა და დარდანელის სრუტის გახსნის იმედი ჰქონდათ. თუმცა ეს ოპერაცია უშედეგო იყო ანტანტასთვის. ბრძოლაში თავი გამოიჩინა ოსმალეთის ოფიცერმა მუსტაფა ქემალმა, რომელიც შემდგომში ოსმალეთის რეზიდენტი გახდა “ატათურქის” სახელით.

Question 12

რა ხდება 1915 წლის აპრილში?

Answer 12

გერმანელებმა მოწინააღმდეგეს იპრთან შეუტიეს, სადაც გამოიყენეს ოპრიტი-ქიმიური იარაღი (ქლორის გაზი). იპრის ბრძოლაში გერ. ვერ მიაღწიეს სწრაფ გამარჯვებას მოწინააღმდეგეებზე.

Question 13

რა ბრძოლები იმართება 1916 წელს და რა იარაღს იყენებს ბრიტანეთი?

Answer 13

სომის და ვერდენის ბრძოლები. ინგლისმა პირველად გამოიყენა ტანკი.

Question 14

რამ შეუქნა საფრთხე ბრიტანეთის ეკონომიკას?

Answer 14

გერმანელები და ბრიტანელები ერთმანეთს ზღვაზეც დაუპირისპირდნენ. გერმანული წყალქვეშა გემბი ანადგურებდნენ ინგლისის როგორც სამხედრო, ასევე სავაჭრო გემებს.

Question 15

საზრვაო ომი:

Answer 15

1915 წ. გერმანელებმა აშშ-დან ბრიტანეთში მიმავალი სამგზავრო გემი “ლუზიტანი” ჩაძირეს და უამრავი ამერიკელი მოქალაქეც დაიღუპა. ამას მოყვა პროტესტი.
1917 წლიდან გერმ. განაახლეს წყალქვესა ომი. საპასუხოდ ამერიკელებმა და ბრიტანელებმა დაიწყეს სავაჭრო გემების ესკორტირება სამხედრო გემებით, რამაც იხსნა ბრიტ. ეკონომიკა.

Question 16

რამ გაამძაფრა ამერიკელების ანტიგერმანული განწყობა?

Answer 16

გერ. საგარეო საქმეთა მინისტრის ციმერმანის დეპეშის გაშიფრვამ. მას უუნდოდა ომში მექსიკის ჩარტვა აშშ-ს წინააღმდეგ.

Question 17

რომელი იყო ყველაზე სისხლმღვრელი ბრძოლა? და რა უწოდეს მას?

Answer 17

1916 წ.- ვერდენთან ბრძოლა “ვერდენის ხორცსაკეპი”

დაიღუპა ნახევარი მილიონი ადამიანი.

Question 18

რამ გამოთისა რუსეთი ომიდან?

Answer 18

1917 წ. ოქტომბერში რუსეთში მომხდარმა რევოლუციებმა.

Question 19

როდის დაიდო ბრესტ-ლიტოვსკის ზავი?

Answer 19

1918 წ. 3 მარტს. რუსეტსა და გერმანიას შორის.

Question 20

როდის დაიდო ბრესტ-ლიტოვსკის ზავი?

Answer 20

1918 წ. 3 მარტს. რუსეტსა და გერმანიას შორის.

Question 21

რამ ჩააგდო ცუდ მდგომარეობაში ანტანტა და რამ გამოასწორა მდგომარეობა? რა ხდება გერმანიაში?

Answer 21

1) რუეთის ომიდან გამოთიშვამ
2) ამერიკის ჩართვამ 1917 წ. აპრილიდან
1918 წ. აშშ-ს ჯარების გადაცება ევროპის კონტიტენტზე.
ამ პერიოდში გერმანიაში მოსახლეობის პროტესტი იწყება. იყო სოციალ-პოლიტიკური პრობლემები და სურსათის ნაკლებობა.

Question 22

რას აკეთებს ბრიტანეთი, როდესაც უპირატესობა უკვე ანტანტას აქვს? როგორ შეწყდა ომი?

Answer 22

აიღო იერუსალიმი, ბაღდადი, ბაქო. მოახერხა ანტიოსმალური აჯანყების პროვოცირება არაბებში, რის გამოც ბოლოს თურქეთმა 1918 წლის 30 ოქტ. გამოაცხადა კაპიტულაცია. 3 ნომბერს- ავსტრია-უნგრეთმაც. და ბოლოს 11 ნოემბრის 5 საათზე, საფ.-ში, კომპლენის ტყეში, რკინიგზის ვაგონში გერმანიამ მოაწერა ხელი კაპიტულაციას და ომი შეწყდა.

Question 22

რას აკეთებს ბრიტანეთი, როდესაც უპირატესობა უკვე ანტანტას აქვს? როგორ შეწყდა ომი?

Answer 22

აიღო იერუსალიმი, ბაღდადი, ბაქო. მოახერხა ანტიოსმალური აჯანყების პროვოცირება არაბებში, რის გამოც ბოლოს თურქეთმა 1918 წლის 30 ოქტ. გამოაცხადა კაპიტულაცია. 3 ნომბერს- ავსტრია-უნგრეთმაც. და ბოლოს 11 ნოემბრის 5 საათზე, საფ.-ში, კომპლენის ტყეში, რკინიგზის ვაგონში გერმანიამ მოაწერა ხელი კაპიტულაციას და ომი შეწყდა.

Question 23

რომელი სახელმწიფოები იგულისხმება ტერმინით ‘ცენტრალური სახელმწიფოები”?

Answer 23

სამტა კავშირში შემავალი სახელმწიფოები

Question 24

რა შექიმნა პირველად 1-ლი მსოფლიო ომის დროს?

Answer 24

1) 1-ლი თვითმფრინავი, რომელსაც სუსტი ძრავა ჰქონდა და მხოლოდ სადაზვერვოდ იყენებდნენ. ნიუპორტი- ფრანგული, F2- ბრიტანული.
2) შეიქმნა წყალქვესა გემები
3) ბრიტანელებმა სექმნეს ტანკი.

Question 25

რუსეთის ინტერესები 1-ელ მსოფლიო ომში:

Answer 25

რუსეთისთვის მნიშვნელოვანი იუო თბილ ზვაზე (ხმელტაშუა ზრვაზე) გასასვლელის მოპოვება, რაც გულისხმობდა ბოსფორისა და დარდანელის სრტეების ხელსი ცაგდებას. მას ასევე სურდა ოსმალების განდევნა ბალკანეთის ნ.კ-დან “სლავი მოძმე” ხალხის დახმარებით.
რუსეთის ინტერესები ასევე მიართული იყო აზიისკენ. მან ჩინეთი აიძულა მისთვის დაეთმო მდ. ამურის ჩრდილოეთი ტერიტორიები და იაპონიის ზღვის სანაპირო ზოლი. ჩინეთ იაპონიის ომის სემდეგ რუსეთმა ჩინეთზე გავლენა მოიპოვა. ასევე შორეულ აღ. იგი შეეჯახა იაპონიის ინტერესებს რასაც 1904-05 წლებში რუსეთ-იაპონიის ომი მოჰყვა და რუსეთი დამარხცდა.