უნივერსიტეტების ხანა ევროპაში Flashcards
რომელი თეოლოგიური მიმდინარეობა ჩამოყალიბდა ევროპაში მე-13-15 სს.? რა იყო ეს?
სქოლასტიკა
ღმერთისა და სამყაროს შეცნობის მეთოდი. ისინი ამბობდნენ, რომ რწმენისა და ცოდნის არა მარტო შეთავსება იყო შესაძლებელი, არამედ მათ შეეძლოთ ერთმანეთს დახმარებოდნენ. და ამითბევრ კიხვას გასცემდნენ პასუხს სქოლასტიკა განსაკუთრებით განვითარდა მივიწყებული არისტოტელეს თავიდან აღმოჩენის შემგედ. (არაბებმა)
რას ამბოდა სქოლასტიკოსი პიერ აბელარი?
უარს ამბობდა ივტორიტეტების უსიტყვო მორჩილებაზე. იგი ამბობდა რომ ცოდნა იყო რწმენის საფუძველი; “შეიცან, რათა ირწმუნო” მისი აზრით ფილოსოსფოსები თავისი გნების საშუალებით უნდა ჩაწვდნენ ახალ ცოდნას და არ დაეყრდნონ წმინდა ტექსტებს.
მან დაწერა წიგნი “ხო და არა”, სადაც ჩანს რომ ადამიანი მხოლოდ თავის გონებას, ლოგიკას და მსჯელობას უნდა დაეყრდნოს.
ამან გამოიწვია სასულიოერო პირების აღშფოთება.
ვინ სდევნიდა პიერ აბელარს?
ბერნარდ კლეროველი, ფრანგი ღვთისმეტყველი, კლეროვის ტაძრის აბატი და მისტიკოსთა მიმდინარეობის ფუძემდებელი.
არისტოტელეს წარმართული მოძღვრება:
ეს საკითხი გადაჭრეს თომა აკვინელმა და ალბერტ მაგნუსმა.
რას ამბობდა გერმანელი სქოლასტიკოსი ალბერტ მაგნუსი?
მან შეისწავლა არისტოტელე და დაასკვნა რომ “ცოდნა იძლევა რწმენის უკეთ შეთვისების შსაძლებლობას”, ასევე ამბობდა რომ დედამიწა მრგვალია.
რას ამბობდა ალბერტ მაგნუსის მოსწავლე თომას აკვინელი?
მისი შემოქმედება ითვლება შუა საუკუნეების სქოლასტიკის შედევრად.
იგი აღიარებდა გონების დიდ შესაძლებლობებს, თუმცა იყო ისეი მოვლენებიც რომელთა ახსნაც ადამიანის გონებისთვის შეუძლებელი იყო. (სამყაროს გაჩენა, ღმერთის ადამიანის სახით გამოცხადება)
ის ამბობდა რომ რწმენა პირველადი იყო თუმცა ამის დასასაბუტებლად გონება იყო საჭირო.
თომას აკვინელის ფილოსოსფია “თომიზმი” მე-14 საუკუნიდან კათოლიკური ეკლესიის დოქტრინად იქცა.
მან არისტოტელეს მოძღვრება ქრისტიანული ჭეშმარიტების გასამყარებლად გამოიყენა. მის მოძღვრებაში ცონდნა და რწმენა ჰარმონიაშია ერთმანეთთან, ასევე ამბობდა რომ რაც ხდება ყველაფერი ღვთის ნებით ხდება.
როგორ ვიტარდებოდა სკოლები ევროპაში?
შუა საუკუნეებში სკოლები ეკლესიებთან არსებობდა, რომელტა პროგრამებს ეკლესია ადგენდა და სწავლა ლათინურ ენაზე მიმდინარეობდა.
ევროპული ქალქების ზრდამ ხელი შეუწყო განათლების განვითარებას, თავისუფალი აზროვნების გავრცეკებასა და დამოუკიდებელი სკოლების გახსნას.
მე-12 საუკუნიდან ქალაქებში ეკონომიკურმა ზრდამ გამოიწვია სპეციალური განათების პირთა მომზადება, რის გამოც ტაძრებთან სკოლები უნივერსიტეტებად გადააკეთეს.
როდის დაარსდა უნივერსიტეტები ევროპაში? როგორ ვიტარდება?
მე-13-14 სს. დიდი ქალაქებში დაარსდა უნივერსიტეტები. ისინი დამოუკიდებლად ადგენდნენ გეგმებს, ირჩევდნენ ლექტორებს.
თავისუფლად მოაზროვნე სტუდენტებმა და ლექტორებმა სამღვდელოებას შეუქმნეს პრობლემები.
როდის და სად დაარსდა პირველი უნივერსიტეტი?
1088 წელს იატლიის ქალაქ ბოლონიაში.
პირველად ახსენეს სიტყვა უნივერსიტეტი.
როგორი სახის იყო პირველი უნივერსიტეტი?
გილდიების სახის (ამქარების).
ოსტატი იღებდა ლიცენზიას რომ შეგირდებისთვის ესწავლებინა.
გილდიების ლათინური შესატყვისი-UNIVERSITAS
როდის და ვისგან მიღეს პარიზელმა პროფესორებმა ლიცენზია?
1200 წელს მეფის ქარტიიტ
1231 წელს პაპის ბულით
რა გამოოიწვია ევროპაში უნვერსიტეტების ზრდამ?
ახალი სოციალური კლასი შეიქმნა
წიგნების მოთხოვნის გაზრდას რა მოყვა? როდის, სად და ვის მიერ დაიბეჭდა პირველი წიგნი?
მე-14 საუკუნიდან წიგნების წარმოებაში გამოიყენებოდა რომელიც აზიიდან ჯვაროსნული ომების შემდეგ შევიდა ევროპაში.
გამოიგონეს წიგნის ბეჭდვაც.
1445 წელს გერმანიაში იოჰან გუტენბერგმა.
რამდენი უნივერსიტეტია ევროპაში მე-15 საუკუნისთვის და რომლები აგრძელებენ დღმდე მუშაობას?
80-მდე
ოქსფორდი, ჯემბრიჯი, პრარა, ლაიფზიგი, პარიზი, მოპელიე, ბოლონია.
სად არსებობენ განათლების ცენტრები შუა საუკუნის საქარტველოში?
ეკლესია-მონასტრებთან
გელათი, იყალთოს აკადემიები. ასწავლიდნენ თეოლოგიას, არითმეტიკას, გრამატიკას, ფილოსოსფიას, ასტრონომიას, გეომეტრიას, ასევე მედიცინას (გელათში-დავით აღმაშენებელი)
საზღვარგარეთაც არსებობდა იერუსალიმის ჯვრის მონასტერი და პეტრიწინეს მონასტერი ბიზანტიაში.