Δημόσιο Οικονομικό Flashcards
Ποιες ειναι οι μακροοικονομικές πολιτικές και που προβλέπονται.
Δεν υπάρχει συγκεκριμένο κεφάλαιο στο Σύνταγμα για την οικονομία:
1) Σ79: δημοσιονομική πολιτική
2) Σ80: νομισματική πολιτική
Τι είναι η δημοσιονομική πολιτική;
Είναι οι οικονομικές αποφάσεις που λαμβάνει η κάθε κυβέρνηση. Μπορεί να αποφασίσει να δαπανήσει χρήματα, να παρέχει δημόσιες υπηρεσίες, να στηρίξει την οικονομία ή να μειώσει τις ανισότητες.
Η δημοσιονομική πολιτική αποτυπώνεται στον προϋπολογισμό και η κριτική αυτής στον απολογισμό.
Το ενωσιακό δίκαιο επηρεάζει τόσο την δημοσιονομική πολιτική που το άρθρο 79Σ έχει καταλήξει να έχει κυρίως διαδικαστικό περιεχόμενο
Τι ειναι η νομισματική πολιτική;
Δημόσια πολιτική που ελέγχει τον πληθωρισμό.
Η διατήρηση της σταθερότητας των τιμών των αγαθών και των υπηρεσιών που αγοράζουμε, στόχος ο χαμηλός πληθωρισμός, σταθερά και προβλέψιμα επίπεδα.
Πλέον η νομισματική πολιτική ανήκει στην αποκλειστική αρμοδιότητα της ΕΚΤ. Η τράπεζα της Ελλάδος λειτουργεί στο κομμάτι αυτό ως δορυφόρος της ΕΚΤ.
Τι σημαίνει νομισματική κυριαρχία;
Σημαίνει ότι έχω το δικαίωμα να εκδώσω το νόμισμα που θέλω. 2 άξονες: εσωτερική (δυνατότητα έκδοσης νομίσματος) και εξωτερική (αναγνωρίζεται το δικαίωμά μου να εκδίδω ότι θέλω). Η Ελλάδα έχει εκχωρήσει τη νομισματική της κυριαρχία στην ένωση ήτοι στην ευρωζώνη. Το ευρώ είναι τόσο εθνικό όσο και ενιαίο νόμισμα.
Τι ειναι η αρχή του νομιναλισμού;
Η ονομαστική αξία της χρηματικής ενοχής δεν μεταβάλλεται. Μια χρηματική οφειλή μιας συγκεκριμένης ποσότητας είναι αμετάβλητη στον χρόνο, τυχόν υποτίμηση ή ανατίμηση του νομίσματος δεν επηρεάζει το ύψος της.
Τι ειναι ο προϋπολογισμός
Λογιστική απεικόνιση των εσόδων και των εξόδων του κράτους, τομείς στους οποίους θα δαπανηθούν οι πόροι για την επόμενη χρονιά. Αποτελεί την χάραξη της οικονομικής πορείας για το επόμενο έτος. Έχει την μορφή ιδιόμορφου τυπικού νόμου.
Τι ειναι ο απολογισμός
Λογιστική απεικόνιση των αποτελεσμάτων της εκτέλεσης του προυπολογισμού για την παρελθούσα χρονιά. Μέσω αυτού συντελείται η έγκριση της υπέρβασης των πιστώσεων. Αποτελεί μέσο λογοδοσίας και ενημέρωσης του κοινοβουλίου.
Τι ειναι ο ισολογισμός;
Αποτυπώνονται λογιστικά οι δημόσιες δοσοληψίες και η περιουσιακή κατάσταση κάθε κυβέρνησης. Μέσο δημόσιας λογοδοσίας, απαλλαγής της κυβέρνησης από την ευθύνη.
δικαιολογείται παρέμβαση του κράτους στην οικονομία;
Η παρέμβαση του κράτους θα πρέπει να είναι περιορισμένη σε ύλη και τόπο σε περιόδους κρίσεων. Δεν είναι δυνατή η αυτορρύθμιση της αγοράς. Δεν υπάρχει απόλυτη οικονομία που μπορεί να λειτουργεί χωρίς κρατικό παρεμβατισμό. Παρεμβατισμός εγγενής με την έννοια της δημοκρατίας.
Από που μπορούν να πηγάζουν οι αστοχίες της αγοράς;
Από το φυσικό μονοπώλιο, την ασύμμετρη πληροφόρηση, αλλά και τον κίνδυνο μετάδοσης προβλημάτων.
Από που πηγάζει μια αποτυχία της αγοράς;
1) αποτυχία εποπτικής αρχής - supervisory
2) νομοθετική αποτυχία - regulatory
3) Enforcement failure - ορθή απονομή δικαιοσύνης
4) εσφαλμένη δημοσιονομική και νομισματική πολιτική.
Ποια άρθρα του Συντάγματος σχετίζονται με τη ρύθμιση σήμερα οικονομίας;
1) Σ5
2) Σ17
3) Σ106
Αναλύσετε το άρθρο 5 το Συντάγματος
Στο άρθρο αυτό κατοχυρώνεται στην παρ. 1 η ελεύθερη προστασία της προσωπικότητας. Δεν υπόκειται σε αναθεώρηση με βάση το άρθρο 110 ούτε μπορεί να ανασταλεί η ισχύς του. Αποτελεί την κατευθυντήρια αρχή, γενική ρήτρα κατοχύρωσης δικαιωμάτων, εκεί κατοχυρώνονται και οι οικονομικές πτυχές της προσωπικότητας.
1975: ρητή αναφορά στην οικονομική ζωή της χώρας.
Τίθενται 3 περιορισμοί: Σύνταγμα, χρηστά ήθη, δικαιώματα άλλων. Και 106Σ για δημόσιο συμφέρον.
Τι είδους δικαίωμα είναι και ποιες πτυχές της οικονομικής ελευθερίας προστατεύει το Σ5 παρ.1;
Αποτελεί αρνητικό δικαίωμα από την άποψη ότι ζητάει αποχή του κράτους από την επέμβαση στην εκδήλωση της προσωπικότητας των πολιτών.
1) επιχειρηματική ελευθερία: ίδρυση, σύσταση, διάλυση εταιριών της μορφής και του σκοπού που επιθυμώ, ελεύθερη συμμετοχή και λήψη αποφάσεων.
2) επαγγελματική ελευθερία: καλύπτει κάθε ανεξάρτητη και εξαρτημένη εργασία, ελέυθερη επιλογή επαγγέλματος
3) ελευθερία συμβάσεων: σεβασμός στην συναλλακτική ελευθερία των μερών και στην αρχή της αυτοδέσμευσης.
4) ελευθερία ανταγωνισμού (101-109 ΣΛΕΕ)
Πώς προστατεύεται η ελευθερία του ανταγωνισμού;
ΣΛΕΕ 101-109: απαγόρευση συμφωνιών με αντι-ανταγωνιστικό περιεχόμενο, περιορισμοί στις κυρίαρχες εταιρίες (αποφυγή κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης), απαγόρευση κρατικών ενισχύσεων (επιλεκτικά πλεονεκτήματα).
Ανάλυση 17Σ.
Καθιερώνεται το ατομικό δικαίωμα του καθενός να απολαμβάνει, να χρησιμοποιεί και να διαθέτει την ιδιοκτησία του, καλύπτει φυσικά και νομικά πρόσωπα όχι όμως το κράτος.
Διατυπώνεται με ιδιόμορφο τρόπο: παρέχει το δικαίωμα της ιδιοκτησίας και ταυτοχρόνως διασφαλίζει την προστασία του.
Κατά την κρατούσα άποψη αφορά μόνο τα εμπράγματα δικαιώματα, η ιδιοκτησία ερμηνεύεται περιοριστικά.
Σε ποιες άλλες διατάξεις προστατεύεται η ιδιοκτησία;
17ΧΘΔΕΕ, 17ΟΗΕ, 1ο πρόσθετο πρωτόκολλο ΕΣΔΑ.
17ΧΘΔΕΕ: κάθε πρόσωπο δικαιούται να είναι κύριος των νομίμως κτηθέντων αγαθών του. Δεσμευτικό πρωτογενές δίκαιο εφαρμόζεται όταν η υπόθεση έχει στοιχεία ενωσιακού δικαίου, προστατεύει και τα ενοχικά δικαιώματα.
1ο πρόσθετο πρωτόκολλο: κάθε φυσικό πρόσωπο δικαιούται σεβασμό της περιουσίας του.
Ποιες ειναι οι πτυχές του δικαιώματος στην ιδιοκτησία; Επιτρέπεται κατάργηση του Σ17;
Διατήρηση, χρήση, διάθεση, μετακίνηση, συντήρηση, μετατροπή ή μεταποίηση
Κρατούσα άποψη όχι, λόγω αγκίστρωσής του στο Σ5 ή το Σ7 παρ. 3 για δήμευση της περιουσίας.
Σ106 ανάλυση
Παρ. 1: θετικό περιεχόμενο: το κράτος προγραμματίζει και συντονίζει την οικονομική δραστηριότητα της χώρας, έναυσμα για διάφορες μορφές ενίσχυσης.
Παρ. 2: αρνητικό περιεχόμενο. Η ιδιωτική πρωτοβουλία προστατεύεται ως θεσμός κατά τρόπο αρνητικό, δεν μπορεί να αναπτύσσεται σε βάρος της ελευθερίας, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας ή προς βλάβην της εθνικής οικονομίας. Έναυσμα για κρατική παρέμβαση.
Που ρυθμίζεται το δίκαιο των κρατικών ενισχύσεων; Τι αποτελεί κρατική ενίσχυση;
ΣΛΕΕ 107 παρ.1: αφορά την παρέμβαση του κράτους στην οικονομία με κρατικούς πόρους. Προϋποθέσεις:
1) Πλεονέκτημα - τι θα είχε γίνει αν δεν στο είχα δώσει
2) Κρατικοί πόροι - όχι ιδιωτική τσέπη
3) καταλογισμός στο κράτος - όργανο του κράτους και η δικαστική απόφαση
4) επιλεκτικότητα - όχι οριζόντιο μέτρο
5) νόθευση ανταγωνισμού - σε δυναμώνω σε σχέση με τον ανταγωνιστή σου
6) επηρεασμός διακρατικού εμπορίου - όχι εντελώς τοπικό μέτρο.
Ποια είναι η διαδικασία για την χορήγηση κρατικής ενίσχυσης;
1) προληπτικός έλεγχος: πρώτα γνωστοποιείς
2) περιμένεις έγκριση της επιτροπής stand still obligation
3) αν την χορηγήσεις πριν κανείς αυτά θα διαταχθεί σίγουρα κάποια ανάκτηση
4) απόφαση πλήρως εγκριτική, απορριπτική ή με όρους.
Τι ειναι η Τράπεζα;
Πιστωτικό ίδρυμα που δέχεται καταθέσεις και εκδίδει δάνεια. Επιχείρηση που λειτουργεί ως έμπορος. Έχει εκ του νόμου το μονοπώλιο να δέχεται καταθέσεις (αν το κάνει κάποιος άλλος είναι παράνομο).
Πώς λαμβάνει μια Τράπεζα εξασφάλιση; Είναι αναγκαίο;
Λαμβάνει εξασφάλιση είτε με υποθήκη (ακίνητα) είτε με ενέχυρο (σε κινητά πράγματα ή ανώνυμους τίτλους) είτε με άλλη μορφή εγγύησης.
Η Τράπεζα δεν υποχρεούται να λάβει εξασφάλιση, συνήθως όμως όταν δεν το κάνει έχει υψηλότερο επιτόκιο. Το να μη βάζει καθόλου εξασφάλιση ΔΕΝ είναι αποδεκτό.
Ποιοι είναι οι μέτοχοι σε μία Τράπεζα;
Αν ειναι Α.Ε. Είναι εισηγημένη στο χρηματιστήριο, άρα μέτοχος μπορεί να είναι οποιοσδήποτε αγοράζει μετοχές στην τιμή του χρηματιστηρίου. Οι μέτοχοι καθίστανται επενδυτές, ενώ οι μεγαλύτεροι μέτοχοι είναι συνήθως οι ιδρυτές.
