Zobowiązania Flashcards
Zasada autonomii woli:
- przyznanie podmiotom prawa uprawnienia do samodzielnego kształtowania swojej sytuacji prawnej;
- jej celem w ppm jest jedynie znalezienie właściwego prawa merytorycznego dla stosunku zobowiązaniowego.
Określenie prawa właściwego dla określonego umownego stosunku zobowiązaniowego:
- może nastąpić w drodze wyboru prawa dokonanego przez strony tego stosunku.
- nierozerwalnie związane z zasadą autonomii woli.
Łącznikiem dla zobowiązań umownych może być..
- wybór prawa, który wyłączy wszystkie inne normy kolizyjne w zakresie którego dotyczy - - pozwala poszukiwać najbardziej odpowiedniego rozwiązania kolizyjnego w poszczególnym przypadku - system prawny wyznaczony przez porozumienie stron;
- jego zadaniem jest połączenie stosunku prawnego z pewnym obszarem prawnym
Charakter prawny wyboru prawa:
- wybór prawa stanowi czynność prawną ppm - może przybrać postać:
1) jednostronnej czynności - jeżeli dot. stosunku zobowiązaniowego powstałego w wyniku 1stronnej czynności prawnej; albo
2) umowy - kiedy w drodze wyboru zostało wskazane prawo właściwe dla stosunku zobowiązaniowego. - wybór prawa, któremu strony podporządkowały wiążący je stosunek prawny ma charakter kolizyjnoprawny.
Sposób i chwila dokonania wyboru prawa:
- przy dokonywaniu tej czynności prawnej pod uwagę należy brać tylko wolę rzeczywistą stron - wyrażoną w formie dowolnej - wyrażenie lub dorozumiane oświadczenie woli.
- wybór prawa stanowi odrębną od materialnej umowy głównej czynność prawną - odrębna umowa zawarta wcześniej lub później niż kontrakt główny lub odpowiedniej klauzuli kontraktu głównego.
Przedmiot wyboru prawa:
- może być wyłącznie prawo obowiązujące na określonym terytorium - określony porządek prawny.
- strony mogą wskazać prawo danego państwa albo prawo prowincjonalne w kraju o niejednolitym systemie;
- wybór prawa odnosi się wyłącznie do norm prawa materialnego.
Dopuszczalność i ograniczenia wyboru prawa:
- dopuszczalność odnosi się wyłącznie do zobowiązań z elementem zagranicznym - musi mieć charakter wyłącznie prawny, o czym decydują elementy obiektywne tj. miejsce zamieszkania, obywatelstwo, miejsce wykonania lub zawarcia umowy.
- wybór dopuszczalny jest o ile zezwala na to norma prawa pozytywnego - o dopuszczalności i granicach wyboru prawa w ppm danego państwa będą decydować normy tego państwa.
- ograniczenia mogą wynikać z klauzuli porządku publicznego oraz zakazu obejścia prawa.
Ważność wyboru prawa może zależeć od:
1) dopuszczalności wyboru;
2) zdolności stron;
3) formy wyboru;
4) wad oświadczeń woli;
5) norm regulujących bezpośrednio wybór prawa i jego dojście do skutku.
W zakresie ważności wyboru panują dwa zasadnicze poglądy, gdzie:
1) albo ważność wyboru powinna być oceniana w oparciu o prawo wybrane;
2) albo zachodzi właściwość merytorycznego legis fori.
Wybór prawa właściwego - częściowy i złożony:
- ich dopuszczalność wynika bezpośrednio z autonomii woli stron;
1) wybór częściowy - sprowadza się do ograniczenia wyboru prawa do niektórych elementów danego systemu prawnego;
2) wybór złożony - poddanie umownego stosunku zobow. właściwości więcej niż jednego prawa państwa.
Wybór prawa pod warunkiem i zastrzeżeniem terminu:
brak przeszkód.
Zmiana statutu zobowiązaniowego w drodze wyboru prawa:
- w przypadku ponownego wyboru prawa w czasie trwania stosunku prawnego następuje z mocy nowego wyboru uchylenie wyboru poprzedniego.
- przy zamianie statutu w drodze wyboru prawa mamy do czynienia z zastąpieniem jednego systemu prawnego przez inny.
Dopuszczalność i ważność wyboru w prawie polskim:
- uppm z 1965 - zasada ograniczonego wyboru prawa - strony mogą poddać swe stosunki w zakresie zobowiązań umownych wybranemu przez siebie prawu, jeżeli pozostaje ono w związku z zobowiązaniem.
- ograniczenia wynikać będą z:
1) wybór dot. może jedynie prawa;
2) decyzja o wyborze prawa należy wyłącznie do stron stosunku zobow.;
3) prawo musi pozostawać w zw. z zobow. - ważność wyboru oceniana na podstawie norm kolizyjnych obowiązujących w siedzibie sądu, pomocniczo można stosować prawo merytoryczne określonego państwa.
Stosowanie prawa wybranego:
- prawo wybrane, z wyłączeniem ppm obowiązującego w danym państwie, należy zastosować do całego stosunku zobowiązaniowego;
- celem ograniczeń stosowania prawa wybranego zagwarantowanie ochrony niezależnie od tego, jakie prawo jest właściwe dla umowy lub stosunku prawnego łączącego strony.
Statut kontraktowy w przypadku niedokonania przez strony wyboru prawa wg stanu prawnego ustawy ppm z 1965 - zobowiązania dot. nieruchomości:
- gdy zobowiązanie dot, nieruchomości, podlega ono prawu państwa, w którym nieruchomość jest położona - łącznik rei sitae tj. miejsca położenia rzeczy - bezwzględne stosowanie, wykluczające skuteczny wybór prawa przez strony;
- prawo właściwe do kwalifikacji danej rzeczy jako “nieruchomość” - decydować będzie także prawo położenia nieruchomości.
- zobowiązania dot nieruchomości - zobow. płynące z czynności prawnych zobowiązujących do przeniesienia jakiegoś władztwa nad rzeczą.
Prawo właściwe dla czynów niedozwolonych:
- w zakresie kryterium ustalania prawa właściwego przyjęto powszechnie łącznik loci actus (miejsca dokonania czynu lub spełnienia się zdarzenia), który odnośnie czynów niedozwolonych nazywa się loci delicti commissi.
- uppm z 1965 - prawem właściwym jest prawo państwa, na obszarze którego miało miejsce zdarzenie będące źródłem zobowiązania - prawem właściwym jest prawo miejsca dokonania czynu niedozwolonego - odstępstwo od tej zasady na rzecz prawa ojczystego po spełnieniu dwóch warunków:
1) strony obywatelami tego samego państwa
2) strony zamieszkują w swoim państwie
Wielomiejscowość stanu faktycznego deliktu:
- sytuacja, gdy elementy danego stanu faktycznego powiązane są z różnymi państwami - dwie postacie:
1) prosta - źródło szkody leży w jednym miejscu, a szkoda w innym państwie.
2) złożona - elementy stanu faktycznego rozrzucone są na terytoriach wielu państw zarówno po stronie czynu i skutku jak i po stronie samego skutku lub po obu stronach jednocześnie.
Zakres prawa właściwego dla deliktów:
- w zakres wchodzi ustalenie kwestii związanych z odpowiedzialnością deliktową sprawcy szkody:
1) ustalenie stron sporu, którego przedmiotem jest roszczenie odszkodowawcze;
2) ustalenie czy roszczenie przyznać poszkodowanemu bezpośrednio czy pośrednio;
3) ustalenie kręgu osób pozywanych;
4) pojęcie szkody;
5) charakter związku przyczynowego;
6) stopnie i zakres winy.
7) kwestie związane z bezprawnością czynu;
8) rozłożenie ciężaru dowodu;
9) istnienie i podstawy wyłączenia odpowiedzilaności.