Międzynarodowe postępowanie cywilne Flashcards
Gdzie znajdują się przepisy międzynarodowego postępowania cywilnego?
- cz. IV KPC
- konwencjach, których RP jest stroną
- prawo UE
Czym jest międzynarodowe postępowanie cywilne?
przepisy regulujące postępowanie przed sądami krajowymi w sprawach cywilnych o charakterze międzynarodowym - sprawach z zakresu stosunków cywilnych, prawa pracy, prawa rodzinnego i opiekuńczego, w których występuje “element obcy”.
Normy MPC pozostają w związku z…
normami prawa prywatnego międzynarodowego.
Zasady MPC:
1) priorytetu umów mn;
2) równouprawnienia cudzoziemców w zakresie ochrony sądowej;
3) respektowania jurysdykcji sądów zagranicznych;
4) wzajemności.
Zasada priorytetu umów międzynarodowych:
umowa mn, której stroną jest RP ma pierwszeństwo przed krajowymi normami procesowymi z zakresu MPC. To samo odnosi się do przepisów prawa UE.
Zasada równouprawnienia cudzoziemców w zakresie ochrony sądowej:
- cudzoziemcy korzystają z uprawnień procesowych w takim samym stopniu co obywatele RP.
- w wielu przypadkach cudzoziemiec występujący jako strona procesu lub uczestnik post. nieprocesowego, czy egzekucyjnego może korzystać z praw równych obywatelowi o ile spełni pewne warunki (np. złożenie kaucji aktorycznej).
Zasada respektowania jurysdykcji sądów zagranicznych:
- MPC respektuje jurysdykcję innych państw w sprawach związanych z ich terytorium oraz tzw. jurysdykcję fakultatywną oraz możliwość wyboru określonego sądu zagranicznego.
- Orzeczenie sądu zagranicznego, aby było skuteczne w PL, musi być uznane lub też musi być stwierdzona jego wykonalność.
Zasada wzajemności:
- niektóre uprawnienia procesowe cudzoziemców mogą być uzależnione od istnienia w ich państwie wzajemności dla podobnych uprawnień obywateli PL.
- ma na celu ochronę obywateli przed dyskryminacja ze strony innych państw.
Jurysdykcja:
- jest terminem oznaczającym właściwość organu określonego państwa do rozpoznania sprawy.
- rodzaje jurysdykcji:
1) krajowa
2) fakultatywna
3) wyłączna
4) konieczna
Jurysdykcja krajowa:
ogólna właściwość sądów lub innych organów do rozpoznania i rozstrzygnięcia spraw cywilnych, a także dokonywania innych czynności, które należą do postępowania cywilnego.
Wskazanie jurysdykcji organów danego państwa następuje…
jak w normach kolizyjnych, za pomocą łącznika - podmiotowego lub przedmiotowego.
Umowa prorogacyjna:
wskazanie przez strony jurysdykcji danego państwa.
Umowa derogacyjna:
wyłączenie przez strony jurysdykcji danego państwa.
Gdzie została uregulowana jurysdykcja krajowa?
Księga I część IV KPC - przepisy normujące jurysdykcję w procesie i w postępowaniu nieprocesowym.
Jurysdykcja krajowa opiera się na łączniku:
1) obywatelstwa polskiego;
2) sprawy rozpoznawane w procesie należą do jurysdykcji krajowej, jeżeli pozwany ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu albo siedzibę w RP.
Sąd bierze pod uwagę jurysdykcje krajową…
z urzędu, w każdym stanie sprawy
- stwierdzenie braku = odrzucenie wniosku lub pozwu;
- rozpoznanie mimi braku = nieważność postępowania.
Umowa jurysdykcyjna (prorogacyjna):
pisemna umowa stron oznaczonego stosunku prawnego o poddanie jurysdykcji sądów polskich wynikłych lub mogących wyniknąć z tego stosunku spraw o prawa majątkowe.
Zwolnienie spod jurysdykcji krajowej:
- sądy polskie nie mają jurysdykcji ze względu na udział w postępowaniu osób reprezentujących za granicą władze państwowe swojego państwa - posiadającym immunitet zakrajowości (jurysdykcyjny) - jeżeli osoby posiadajcie immunitet zostaną pozwane przed sądy polskie, sąd pozew odrzuci ze względu na brak jurysdykcji.
- dot. także państwa trzeciego - niedopuszczalne sądzenie przed sądem jednego państwa, państwa trzeciego - immunitet na podstawie zasady suwerenności państwa - chyba, że się na to zgodzi.
Orzeczenie sądowe wydane przez sąd określonego państwa jest wiążące…
jedynie na terytorium tego państwa. Uznanie i wykonanie orzeczeń sądów zagranicznych ma charakter wyjątkowy.
Problematyka uznania i wykonania orzeczeń sądów zagranicznych w polskim prawie:
KPC i umowy międzynarodowe
Uznaniu podlegają…
orzeczenia sądów zagranicznych w sprawach cywilnych, nienadające się do wykonania w drodze egzekucji, które należą w Polsce do drogi sądowej.
Orzeczenia sądów zagranicznych nie podlegają uznaniu, jeżeli:
1) nie jest prawomocne w państwie wydania;
2) zapadło w sprawie należącej do wyłącznej jurysdykcji sądów polskich;
3) strona w toku postępowania została pozbawiona możności obrony;
4) uznanie byłoby sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku publicznego RP.
Kto może wystąpić z wnioskiem o ustalenie, że orzeczenie sądu zagranicznego podlega (nie podlega) uznaniu?
każda osoba, która ma w tym interes prawny.
Orzekanie w sprawie uznania orzeczenia sądów zagranicznych:
- sąd okręgowy, który byłby właściwy miejscowo do rozpoznania rozprawy rozstrzygniętej orzeczeniem państwa obcego lub w którego okręgu znajduje się właściwy sąd rejonowy;
- po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem prokuratora.
