Międzynarodowe postępowanie cywilne

Question 1

Gdzie znajdują się przepisy międzynarodowego postępowania cywilnego?

Answer 1

• cz. IV KPC
• konwencjach, których RP jest stroną
• prawo UE

Question 2

Czym jest międzynarodowe postępowanie cywilne?

Answer 2

przepisy regulujące postępowanie przed sądami krajowymi w sprawach cywilnych o charakterze międzynarodowym - sprawach z zakresu stosunków cywilnych, prawa pracy, prawa rodzinnego i opiekuńczego, w których występuje “element obcy”.

Question 3

Normy MPC pozostają w związku z…

Answer 3

normami prawa prywatnego międzynarodowego.

Question 4

Zasady MPC:

Answer 4

1) priorytetu umów mn;
2) równouprawnienia cudzoziemców w zakresie ochrony sądowej;
3) respektowania jurysdykcji sądów zagranicznych;
4) wzajemności.

Question 5

Zasada priorytetu umów międzynarodowych:

Answer 5

umowa mn, której stroną jest RP ma pierwszeństwo przed krajowymi normami procesowymi z zakresu MPC. To samo odnosi się do przepisów prawa UE.

Question 6

Zasada równouprawnienia cudzoziemców w zakresie ochrony sądowej:

Answer 6

• cudzoziemcy korzystają z uprawnień procesowych w takim samym stopniu co obywatele RP.
• w wielu przypadkach cudzoziemiec występujący jako strona procesu lub uczestnik post. nieprocesowego, czy egzekucyjnego może korzystać z praw równych obywatelowi o ile spełni pewne warunki (np. złożenie kaucji aktorycznej).

Question 7

Zasada respektowania jurysdykcji sądów zagranicznych:

Answer 7

• MPC respektuje jurysdykcję innych państw w sprawach związanych z ich terytorium oraz tzw. jurysdykcję fakultatywną oraz możliwość wyboru określonego sądu zagranicznego.
• Orzeczenie sądu zagranicznego, aby było skuteczne w PL, musi być uznane lub też musi być stwierdzona jego wykonalność.

Question 8

Zasada wzajemności:

Answer 8

• niektóre uprawnienia procesowe cudzoziemców mogą być uzależnione od istnienia w ich państwie wzajemności dla podobnych uprawnień obywateli PL.
• ma na celu ochronę obywateli przed dyskryminacja ze strony innych państw.

Question 9

Jurysdykcja:

Answer 9

• jest terminem oznaczającym właściwość organu określonego państwa do rozpoznania sprawy.
• rodzaje jurysdykcji:
  1) krajowa
  2) fakultatywna
  3) wyłączna
  4) konieczna

Question 10

Jurysdykcja krajowa:

Answer 10

ogólna właściwość sądów lub innych organów do rozpoznania i rozstrzygnięcia spraw cywilnych, a także dokonywania innych czynności, które należą do postępowania cywilnego.

Question 11

Wskazanie jurysdykcji organów danego państwa następuje…

Answer 11

jak w normach kolizyjnych, za pomocą łącznika - podmiotowego lub przedmiotowego.

Question 12

Umowa prorogacyjna:

Answer 12

wskazanie przez strony jurysdykcji danego państwa.

Question 13

Umowa derogacyjna:

Answer 13

wyłączenie przez strony jurysdykcji danego państwa.

Question 14

Gdzie została uregulowana jurysdykcja krajowa?

Answer 14

Księga I część IV KPC - przepisy normujące jurysdykcję w procesie i w postępowaniu nieprocesowym.

Question 15

Jurysdykcja krajowa opiera się na łączniku:

Answer 15

1) obywatelstwa polskiego;
2) sprawy rozpoznawane w procesie należą do jurysdykcji krajowej, jeżeli pozwany ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu albo siedzibę w RP.

Question 16

Sąd bierze pod uwagę jurysdykcje krajową…

Answer 16

z urzędu, w każdym stanie sprawy

• stwierdzenie braku = odrzucenie wniosku lub pozwu;
• rozpoznanie mimi braku = nieważność postępowania.

Question 17

Umowa jurysdykcyjna (prorogacyjna):

Answer 17

pisemna umowa stron oznaczonego stosunku prawnego o poddanie jurysdykcji sądów polskich wynikłych lub mogących wyniknąć z tego stosunku spraw o prawa majątkowe.

Question 18

Zwolnienie spod jurysdykcji krajowej:

Answer 18

• sądy polskie nie mają jurysdykcji ze względu na udział w postępowaniu osób reprezentujących za granicą władze państwowe swojego państwa - posiadającym immunitet zakrajowości (jurysdykcyjny) - jeżeli osoby posiadajcie immunitet zostaną pozwane przed sądy polskie, sąd pozew odrzuci ze względu na brak jurysdykcji.
• dot. także państwa trzeciego - niedopuszczalne sądzenie przed sądem jednego państwa, państwa trzeciego - immunitet na podstawie zasady suwerenności państwa - chyba, że się na to zgodzi.

Question 19

Orzeczenie sądowe wydane przez sąd określonego państwa jest wiążące…

Answer 19

jedynie na terytorium tego państwa. Uznanie i wykonanie orzeczeń sądów zagranicznych ma charakter wyjątkowy.

Question 20

Problematyka uznania i wykonania orzeczeń sądów zagranicznych w polskim prawie:

Answer 20

KPC i umowy międzynarodowe

Question 21

Uznaniu podlegają…

Answer 21

orzeczenia sądów zagranicznych w sprawach cywilnych, nienadające się do wykonania w drodze egzekucji, które należą w Polsce do drogi sądowej.

Question 22

Orzeczenia sądów zagranicznych nie podlegają uznaniu, jeżeli:

Answer 22

1) nie jest prawomocne w państwie wydania;
2) zapadło w sprawie należącej do wyłącznej jurysdykcji sądów polskich;
3) strona w toku postępowania została pozbawiona możności obrony;
4) uznanie byłoby sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku publicznego RP.

Question 23

Kto może wystąpić z wnioskiem o ustalenie, że orzeczenie sądu zagranicznego podlega (nie podlega) uznaniu?

Answer 23

każda osoba, która ma w tym interes prawny.

Question 24

Orzekanie w sprawie uznania orzeczenia sądów zagranicznych:

Answer 24

• sąd okręgowy, który byłby właściwy miejscowo do rozpoznania rozprawy rozstrzygniętej orzeczeniem państwa obcego lub w którego okręgu znajduje się właściwy sąd rejonowy;
• po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem prokuratora.

Question 25

Wykonalność orzeczeń sądów zagranicznych:

Answer 25

wykonalność orzeczeń w sprawach cywilnych, które nadają się do egzekucji, są tytułami egzekucyjnymi pod warunkiem, ze:

1) orzeczenie podlega wykonaniu w państwie wydania;
2) zachodzą warunki określone w art. 1146 $ 1 i 2 KPC.

Question 26

Stwierdzenie wykonalności:

Answer 26

• następuje na wniosek wierzyciela przez nadanie orzeczeniu klauzuli wykonalności;
• o stwierdzeniu orzeka sąd okręgowy miejsca zamieszkania albo siedziby dłużnika, a braku takiego sądu - sąd okręgowy, w którego okręgu ma być prowadzona egzekucja.

Question 27

Międzynarodowy arbitraż handlowy:

Answer 27

• w tej drodze powszechnie rozstrzyga sie ewentualne spory w stosunkach handlowych międzynarodowych;
• zapewnia szybkość postępowania oraz poddanie rozstrzygnięcia sporu handlowego sądowi arbitrażowemu szczególnie przygotowanemu do jego rozpoznania;
• wyboru sądu arbitrażowego dokonują strony umowy poprzez zapis na sąd polubowny - tj. umowa określająca właściwość tego sądu.

Question 28

Zapis na sąd polubowny:

Answer 28

• najczęściej zawierany w mowie handlowej jako:
  1) jego klauzula (klauzula arbitrażowa) - dot. wszelkich sporów, które mogą w przyszłości wyniknąć w zw z wykonaniem kontraktu handlowego.
  2) osobna umowa (kompromis) - dot. sporu już powstałego;

Question 29

Międzynarodowy arbitraż handlowy istnieje jako:

Answer 29

1) arbitraż powołany dla rozstrzygnięcia konkretnej sprawy (ad hoc);
2) arbitraż jako stały sąd (instytucjonalny) - ma swoją organizację, ustalony regulamin oraz określony zakres merytoryczny np. Kolegium Arbitrów przy Krajowej Izbie Gospodarczej.