Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego Flashcards
1
Q
Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego
SIBO (small intestine bacterial overgrowth)
definicja
A
- to nadmierny rozplem bakterii zwykle zasiedlających jelito grube w świetle jelita cienkiego, powodujący zaburzenia trawienia i wchłaniania pokarmów, zwłaszcza tłuszczów i witaminy B12
- fizjologicznie jelito cienkie jest zasiedlane przez bakterie tlenowe Gram(+) - jest to utrzymywane dzięki:
- kwaśne pH soku żołądkowego
- ruchy perystaltyczne jelit
- przeciwbakteryjne działanie soku trzustkowego
- warstwa śluzu z wydzielniczymi IgA
- zastawka krętniczo-kątnicza
- …zaburzenie któregoś z powyższych → rozplem bakterii charakterystycznych dla j. grubego
2
Q
Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego
SIBO (small intestine bacterial overgrowth)
epidemiologia
A
Występuje u chorych z:
- cukrzycą (50%)
- mukowiscydozą
- twardziną układową
- chorobą Crohna
- marskością wątroby
- PZT
- zespołem jelita nadwrażliwego
- przewlekłą terapią IPP
3
Q
Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego
SIBO (small intestine bacterial overgrowth)
patofizjologia
A
Zaburzenie któregoś z mechanizmów utrzymujących prawidłową florę w j. cienkim → rozwój bakterii zwykle kolonizujących jelito grube
Nadmiar bakterii powoduje:
- zużywanie przez nie substancji odżywczych i wit. B12:
- niedokrwistość megaloblastyczna
- niedożywienie
- ⬆dekoniugacji kwasów żółciowych → przyspieszenie ich wchłaniania → ⬇ich pula wewnątrzdwunastnicza → upośledzenie tworzenia miceli →:
- gorsze trawienie tłuszczów
- biegunka tłuszczowa
- niedobory wit. ADEK
- hipoproteinemia
- objawy pozajelitowe spowodowane nadmiernym wchłanianiem antygenów bakteryjnych do krwi i tworzeneim kompleksów antygen-przeciwciało:
- rumień guzowaty
- zapalenie stawów
- kłębuszkowe zapalenie nerek
Czynniki odpowiadające za SIBO:
- odwracalne:
- wady anatomiczne jelit (uchyłki, przetoki, przewężenia, anastomozy pooperacyjne)
- achlorhydria spowodowana terapię IPP
- nabyte niedobory odporności
- marskość wątroby
- schyłkowa niewydolność nerek
- nieodwracalne:
- zaburzenia perystaltyki jelit:
- neuropatia cukrzycowa
- twardzina układowa
- marskość wątroby
- spru tropikalna
- choroby przewlekłe
- choroba trzewna
- PZT
- choroby reumatyczne
- popromienne zapalenie jelit
- operacyjne usunięcie zastawki krętniczo-kątniczej
- podeszły wiek
- zaburzenia perystaltyki jelit:
Przyczyny biegunki w SIBO:
- zaburzenia wywołujące stolce tłuszczowe
- enterotoksyny produkowane przed drobnoustroje
- uszkodzenie kosmków jelitowych
- nietolerancja laktozy
- zmniejszenie aktywność disacharydaz
Przyczyny hipoproteinemii w SIBO:
- ⬇wchłanianie aminokwasów i białek w wyniku uszkodzenia błony śluzowej
- zwiększona ich utrata
- ⬇aktywności enterokinazy niezbędnej do aktywacji proteaz trzustkowych
4
Q
Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego
SIBO (small intestine bacterial overgrowth)
obraz kliniczny
A
Wywiad:
- chudnięcie
- osłabienie
- biegunki (czasem zaparcia)
- uczucie pełności w jamie brzusznej
- kurczowe bóle brzucha
- oddawanie dużej ilości gazów
- U STARSZYCH jedynym objawem może być niedożywienie
Badanie przedmiotowe:
- wyniszczenie
- wzdęcia
- obrzęki (hipoalbuminemia)
- zmiany troficzne skóry (niedobór wit.A)
- neuropatia obwodowa (niedobór wit. B12)
- bolesność palpacyjna brzucha
- rumień guzowaty
- zapalenie stawów
5
Q
Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego
SIBO (small intestine bacterial overgrowth)
diagnostyka
A
Nie ma jednoznacznych kryteriów diagnostycznych.
Na rozpoznanie wskazuje:
- zwiększona zawartość tłuszczu w stolcu
- dodatni test Schillinga, świadczący o upośledzonym wchłąnianiu witaminy B12 przy prawidłowym lub zwiększonym stężeniu kw. foliowego
Badania dodatkowe:
- badania krwi
- niedokrwistość makrocytarna
- hipoalbuminemia
- zab. wodno-elektrolitowe (biegunka)
- badania mikrobiologiczne
- ilościowe i jakościowe badanie bakteriologiczne treści jelitowej pobranej z jelita cienkiego przez zgłębnik donosowy lub podczas endoskopii
- stwierdzenie bakterii beztlenowych lub kolonizacji nadmiernej ilości bakterii typowych dla j.grubego → potwierdzenie rozpoznania
- ujemny wynik NIE WYKLUCZA rozpoznania, bo SIBO może dotyczyć dystalnych części jelita
- badania radiologiczne - kontrastowe badanie przewodu pokarmowego może ujawnić:
- nieprawidłowości anatomiczne - zwężenia, przetoki, uchyłki
- nieprawidłowy pasaż treści pokarmowej
- endoskopia
- makroskopowo ok
- używane do pobrania treści na posiew
- badanie histopatologiczne
- częściowy zanik kosmków
- komórki zapalne
- u 50% jest ok
- testy oddechowe
- mierzą stężenie wodoru (produkowanego przez bakterie) w wydychanym powietrzu
- stosuje się laktulozę, laktozę, ksylozę lub glukozę
- laktuloza ma największą czułość - ocenia liczbę bakterii w całym jelicie
- glukoza mniej przydatna - wykrywa SIBO w proksymalnych odcinkach jelita cienkiego
- na wynik może wpłynąć:
- dieta
- palenie tytoniu
- przyjmowane leki p/bakteryjne
- intensywne ćwiczenia
- u 27% populacji wytwarza się głównie metan, a wodoru mało/wcale!
6
Q
Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego
SIBO (small intestine bacterial overgrowth)
leczenie
A
- przewlekłe stosowanie IPP → ocena wskazań do dalszej terapii
- zaburzenia perystaltyki → leki prokinetyczne
- nieprawidłowości anatomiczne → korekta chirurgiczna
- nie można usunąć przyczyny? - uzupełnianie niedoborów (żywieniowych, witaminowych i i mikroelementów) i leczenie przeciwbakteryjne
- podstawą leczenia są antybiotyki o szerokim spektrum - leczenie takie często przynosi ulgę
- powinno trwać 7-14 dni
- jak nie da się usunąć przyczyny to czasem trzeba 7-14 dniowe leczenie powtarza się raz na miesiąc
- wtedy leki rotujemy żeby nie rozwinąć lekooporności
- jak brak poprawy to ocena wrażliwości mikroorganizmów wyhodowanych z treści jelitowej
- dieta bezlaktozowa jest czasem skuteczna (łągodzi wzdęcia i zmniejsza częstość biegunek osmotycznych)
- u chorych po rozległej resekcji jelita cienkiego lubz PCT z niewydolnością zaewnątrzwydzielniczą → ograniczenie podaży trójglicerydów krótkołańcuchowych (zmniejsza częstość stolóc tłuszczowych)
