Zakaźne Flashcards
Ospa owiec i kóz - łacina + czynnik etiologiczny
variola ovina
wirus z rodziny Poxviridae, rodzaj Capripoxvirus
Ospa owiec i kóz - zmiany sekcyjne
- zapalenie spojówek, wyciek śluzowo-ropny z oczu i nosa
- zaczerwienienia -> guzki na skórze głowy, wymienia, moszny, wewnętrznej stronie ud
- guzki -> pęcherzyki -> pękają -> nadżerki -> strupy i blizny
- w ciężkim przebiegu możliwe zajęcie błon śluzowych (jama ustna, d.o., pp)
ospa owiec i kóz - różnicowanie
z niesztownicą (ospa owiec i kóz wgl występuje jedynie w Azji, Afryce i na Bliskim Wschodzie)
niesztowica owiec - łacina + czynnik etiologiczny
ecthyma contagiosum/ dermatitis pustulosa ovum (zakaźne krostowe zapalenie jamy ustnej owiec)
parapokswirus z rodziny Poxviridae
niesztowica owiec - gatunki wrażliwe
owce, kozy, woły, renifery, wielbłądy, człowiek
niesztowica owiec - zmiany sekcyjne
czerwone plamki na nabłonkach -> grudki -> pęcherze -> krosty -> strupy (krostowe zapalenie!)
- postać wargowa - wargi i lusterko nosa + jama ustnej
- postać kończynowa - okolice koronki racic, szpary międzyracicznej, uda
- postać płciowa - zewnętrzne narządy płciowe
niesztowica owiec - różnicowanie
- ospa owiec i kóz
- świerzb
obrzęki u królików - jaka możliwa choroba - pl + łac
myksomatoza (myxomatosis cuniculorum)
myksomatoza królików - czynnik etiologiczny
Poxvirus myxomatosis
myksomatoza królików - zmiany sekcyjne
- ciastowate obrzęki, częściowo guzowate, częściowo rozlane (głównie w obrębie głowy, okolicy okołoodbytowej i zewnętrznych narządów płciowych)
- zapalenie spojówek
+ możliwe zapalenie płuc, ukł.nerwowego, jąder
guzowaty wyprysk skóry bydła - angielski + czynnik etiologiczny
lumpy skin disease
wirus neethling - rodzina Poxviridae, rodzaj Capripoxvirus
guzowaty wyprysk skóry bydła - zmiany sekcyjne
- wypływ z nozdrzy i worka spojówkowego
- twarde, ograniczone guzy (na przekroju szare i nekrotyczne) na skórze (okolica głowy, kark, gr. mlekowy i okolice moszny) -> owrzodzenia
- podobne zmiany na bł. śluz. pp i oddechowego
stomatitis erosiva et ulcerosa bydła - jaka choroba?
wirusowa biegunka i choroba błon śluzowych bydła; BVD-MD (bovine viral diarrhea - mucosal disease)
BVD-MD - czynnik etiologiczny
wirus BVD-MD, pestiwirus, rodzina Flaviviridae
BVD-MD - postacie + zmiany sekcyjne
- postać biegunkowa -> wysoka zaraźliwość, niska śmiertelność
- postać choroby błon śluzowych -> niska zaraźliwość, wysoka śmiertelność
- przebieg ostry - u bydła <2rż; ślinotok, wyciek, biegunka, nadżerki w szparze międzyracicznej, jamie ustnej i na strzykach (zapalenie nadżerkowe i wrzodziejące!)
- przewlekły - postępujące wyniszczenie i wychudzenie, biegunka i niegojące się rany
- przy zakażeniu śródmacicznym (<50 dnia ciąży -> resorpcja/ poronienie; 50-100 dnia ciąży -> płód prawidłowy, zakażony permanetnie; 100-150 dnia ciąży -> zaburzenia rozwojowe
- zapalenie może przejść w dyfteroidalne -> martwicowe
zaburzenia rozwojowe wynikające z zakażenia śródmacicznego BVD-MD (6)
- niedorozwój móżdżku (hypoplasia cerebelli)
- niedorozwój mózgu (hypoplasia cerebri)
- wodołowie (hydrocephalus)
- przedwczesny zanik/ brak grasicy -> immunosupresja
- braki w owłosieniu (hypotrichosis, alopecia)
- skrócenie żuchwy (brachygnatia)
BVD-MD - różnicowanie
- księgosusz (pomór bydła)
- głowica
wirusowe zapalenie tętnic koni - łacina + czynnik etiologiczny
arteritis infectiosa equorum
wirus EAV z rodziny Arteriviridae
wirusowe zapalenie tętnic koni - zmiany sekcyjne
- zwyrodnienie szkliste śródbłonka naczyń -> zakrzepy, wynaczynienia krwi, zaburzenia w krążeniu (obrzęki)
- zapalenie spojówek i bł. śluzowej nosa
pomór klasyczny świń - łacina + angielski
pestis classica suum
classic swine fever (CSF), hog cholera
klasyczny pomór świń - czynnik etiologiczny
wirus CSFV, pestiwirus z rodziny Flaviviridae
klasyczny pomór świń - obraz sekcyjny (7)
- wybroczyny skórne - punkcikowate i krwawe (petechiae et ecchymoses) - drobne i różnokształtne
- wybroczyny w błonach śluzowych - odbytu, tchawicy, krtani
- powiększone, marmurkowate ww.chłonne + WRZODZIEJĄCE zapalenie grudek chłonnych jelita grubego (BUTONY pokryte WŁÓKNIKIEM)
- nerka a la jajo indycze, z licznymi wybroczynami
- zawały krwawe śledziony
- włóknikowato-krwotoczne zapalenie płuc
- ostre nieropne rozsiane zapalenie mózgu i rdzenia
zakaźne zapalenie mózgu i rdzenia koni - łacina + czynnik etiologiczny
encaphalomyelitis infectiosa equorum
arbowirusy z rodziny Togaviridae - w Ameryce (EEE- wschodni, WEE- zachodni, VEE- wenezuelski)/ rodziny Flaviviridae (JE- japoński, SLE- st. Luis, RSSE - rosyjski wiosenno-letni)
zakaźne zapalenie mózgu i rdzenia koni - rezerwuar
ptaki domowe i wolno żyjące
zakaźne zapalenie mózgu i rdzenia koni - zmiany sekcyjne
ostre nieropne limfocytarne rozsiane zapalenie mózgu i rdzenia
pryszczyca - łacina + czynnik etiologiczny
stomatitis aphthosa epizootica/ apthtae epizooticae
wirus z rodziny Picornaviridae, rodzaj Aphtovirus
pryszczyca - gatunki wrażliwe
- parzystokopytne
pryszczyca - postacie + zmiany sekcyjne
- postać pęcherzowa - pęcherze na błonie śluzowej (tchawica, jama nosowa i ustna, oskrzela, wymię, koronka) wypełnione żółtokremowym płynem! mogą pękać -> owrzodzenia
- postać złośliwa - bez pęcherzy! -> nieropne zapalenie mięśnia sercowego, zmiany w ścianie LK i przegrodzie serca, nacieki komórkowe -> serce tygrysie (cor tigrinum)
choroba pęcherzykowa świń - łacina + czynnik etiologiczny
morbus vesicularis suum (SVD - swine vesicular disease)
enterowirus z rodziny Picornaviridae
choroba pęcherzykowa świń - zmiany sekcyjne
- pęcherze na skórze koronki, szparze międzyracicznej, gr.mlekowym, jamie ustnej
NIE DO ODRÓZNIENIA Z PRYSZCZYCĄ (badania mikrobiologiczne)
choroba cieszyńska - inna nazwa + łacina + czynnik etiologiczny
enterowirusowe zapalenie mózgu i rdzenia - poliencephalomyelitis enzootica suum
enterowirus z rodziny Picornaviridae
choroba cieszyńska - zmiany sekcyjne
ostre, nieropne, limfocytarne, rozsiane zapalenie mózgu i rdzenia (przebiega z postępującym porażeniem mięśni)
afrykański pomór świń - łacina + czynnik etiologiczny
pestis africana suum
african swine fever (ASF)
wirus ASFV z rodziny Asfaviridae
afrykański pomór świń - zmiany sekcyjne
- wybroczyny skórne i błon śluzowych
- powiększone ww. chłonne o marmurkowatym wyglądzie
- nerka a la jajo indycze (biała + wybroczyny)
- obrzęk woreczka żółciowego i płuc!
- powiększona śledziona! (brak zawałów krwawych)
- brak butonów! -> rozlane włóknikowe zapalenie jelita grubego
wirusowe zapalenie jelit psów - łacina + czynnik etiologiczny
enteritis infectiosa caninum
parwowirus psów typ-2 (CPV-2), rodzina Parvoviridae
wirusowe zapalenie jelit psów - zmiany sekcyjne
- postać sercowa -> psy do 4-6tyg.ż -> nacieki limfocytarne w sercu (+ ciałka wtrętowe w miocytach) -> zapalenie m.sercowego
- p. jelitowa -> psy do 8tyg-6mca ż. -> zanik kosmków jelitowych + włóknikowo-krwotoczne zapalenie jelit! + ZMATOWIENIE OTRZEWNEJ (frosted glass)
nosówka kotów - inne nazwy + łacina + czynnik etiologiczny
= parwowiroza kotów, panleukopenia kotów
enteritis infectiosa felinum/ panleukopenia infectiosa felinum
wirus FPV, rodzina Parvo-, rodzaj Parvo-
nosówka kotów - zmiany sekcyjne
- zanik kosmków, włóknikowo-krwotoczne zapalenie jelit
- szpik kostny -> anemia + leukopenia + trombocytopenia -> krew słabo krzepnie
- szpik wodnisty i żółty (powinien ciemnoczerwony)
- przy zakażeniach śródmacicznych -> hipoplazja móżdżku
zakaźne zapalenie żołądka i jelit świń - łacina + czynnik etiologiczny
gastroenteritis infectiosa suum
transmissible gastroenteritis (TGE)
koronawirus świń
TGE - zmiany sekcyjne
- zanik kosmków
- PERGAMINOWA ściana jelita
- żołądek rozszerzony, przekrwiony, wypełniony ściętym mlekiem
TGE - różnicowanie! (6)
- epidemiczna biegunka świń
- zakaźne martwicowe zapalenie jelit świń
- kolibakterioza
- kokcydioza
- rotawirusowa biegunka prosiąt
- koronawirusowe zapalenie mózgu i rdzenia
zakaźne zapalenie otrzewnej kotów - łacina + czynnik etiologiczny
peritonitis infectiosa felinum (FIP)
wirus FIPV z rodziny Corona- (zmutowany koronawirus jelitowy kotów - FCoV)
FIP - zmiany sekcyjne
- postać wysiękowa: zapalenie naczyń -> zwiększona przepuszczalność -> wodobrzusze, wodopiersie (miodowy płyn z elementami włóknika) + żółtaczka + WYSIĘKOWO-WŁÓKNIKOWE ZAPALENIE OTRZEWNEJ (czasem opłucnej)
- p. ziarniniakowa (sucha) -> ziarniniaki ropne w nerkach/ płucach/ śledzionie/ wątrobie/ CUN (ZIARNINIAKOWE zap.)
wścieklizna - łacina + czynnik etiologiczny
lyssa
rabdowirus, rodzaj Lyssavirus
wścieklizna - zmiany histopato
- cytoplazmatyczne ciałka Negriego w neuronach
- ostre nieropne limfocytarne zapalenie mózgu i rdzenia
choroba niebieskiego języka - łacina + czynnik etiologiczny
febris catarrhalis ovum
BTV, orbiwirus, rodzina Reoviridae
choroba niebieskiego języka - gatunki wrażliwe
- owce, kozy, bydło
choroba niebieskiego języka - zmiany sekcyjne
- obrzmienie, przekrwienie i owrzodzenie skóry koronki racic, głowy, jamy ustnej, gardła, śluzawicy (zap. NIEŻYTOWE -> wrzodziejące -> martwicowe)
- obrzęk okolicy podżuchwowej
- martwica mięśni szkieletowych
- zastój krwi w języku i głowie -> niebieski język
- PATOGNOMICZNE - WYBROCZYNY W BŁONIE ŚRODKOWEJ T. PŁUCNEJ + martwica brodawek żwacza
choroba niebieskiego języka - różnicowanie
- pryszczyca
- niesztownica
- pęcherzykowe zapalenie jamy ustnej
choroba Rubartha - łacina + czynnik etiologiczny
hepatitis contagiosa canis
adenowirus psi typ 1 (CAV-1)
choroba Rubartha - zmiany sekcyjne
- wybroczyny pod bł. surowiczą żołądka, w węzłach i tkance podskórnej
- śledziona i ww.chłonne powiększone
- grasica i trzustka obrzękłe, galaretowate
- na torebce wątroby naloty włóknikowe
- BLUE EYE - kompleksy Ag-Ab odłożone w rogówce (+ w nerkach)
- PATOGNOMICZNY powiększony pęcherzyk żółciowy z obrzękniętą ścianą
- wodobrzusze
- powiększone przestrzenie Dissego!
- wątroba na przekroju czerwonobrunatna, wypływa krew; część zrazików żółtawa (martwa) -> mozaikowy wygląd wątroby (+zwyrodnienia miąższowe/ tłuszczowe)
- histopato: zasadochłonne ciałka wtrętowe śródjądrowe w kom. wątroby
enzootyczna białaczka bydła - czynnik etiologiczny
onkornawirus typ C, rodzina Retroviridae
EBB - zmiany sekcyjne
- powiększenie ww.chłonnych
- guzy w krezce jelitowej lub innych ww.chłonnych
- rozrost miazgi białek śledziony -> splenomegalia
- nacieki guzowate/ rozlane w sercu, głównie PP
- guzy białaczkowe w trawieńcu
- owrzodzenia jelit, guzy w macicy
- w nerkach liczne szarobiałe guzy
- nacieczenia w UN (jeśli występowały objawy nerwowe)
choroba maedi-visna - inna nazwa + łacina + czynnik etiologiczny
postępowe zapalenie płuc - pneumonia interstitialis progressiva
retrowirusy owiec z podrodziny Lentivirinae
choroba maedi-visna - postacie + zmiany sekcyjne
- postać maedi -> postępowe śródmiąższowe zapalenie płuc (szaroczerwone lub szaroniebieskie), powiększone, gumowate, z zanikiem pęcherzyków płucnych
- postać visna -> zapalenie opon mózgowych, demielinizacyjne mózgu i rdzenia -> zmiany w istocie białej mózgu
+ zapalenie wymienia, stawów
anemia zakaźna koni - łacina + czynnik etiologiczny
anaemia infectiosa equorum
wirus z rodziny Retroviridae, podrodziny Lentivirinae, o powinowactwie do erytrocytów i komórek układu siateczkowo-śródbłonkowego
anemia zakaźna koni - przebieg
- > uszkodzenie naczyń włosowatych
- makrofagi fagocytują uszkodzone erytrocyty -> stają się syderocytami -> lokują się m.in. w wątrobie -> zmiany wsteczne, nerkach -> kompleksy Ag-Ab -> glomerulonephritis i białkomocz
- zwyrodnienie mięśnia sercowego z zaburzeń jego odżywiania
anemia zakaźna koni - obraz sekcyjny
- zmiany posocznicowe -> wybroczyny na błonach śluzowych (język, jelita) i surowiczych (na śledzionie i nerkach)
- CHARAKTERYSTYCZNE powiększenie śledziony, ciemnoczerwona o “brejowatej” konsystencji, z wybroczynami lub wylewami i szarymi rozplemowymi guzami tkanki limfoidalnej
- ww.chłonne, wątroba i nerki obrzękłe i przekrwione
- kompleksy Ag-Ab w nerkach -> glomerulonephritis
- uszkodzenie erytrocytów -> ich fagocytoza -> syderocyty -> hemosyderoza wątroby -> ciemnobrązowa, niekiedy wyglądu gałki muszkatałowej (uszkodzenie wątroby -> żółtaczka)
- zwyrodnienie m. sercowego
grypa świń - łacina + czynnik etiologiczny
influenza suum
pneumotropowy wirus grypy świń typu A z rodziny Orthomyxoviridae
grypa świń - zmiany sekcyjne
- NIEŻYTOWE zap. dróg oddechowych (w płucach może przechodzić w ropne/ śródmiąższowe)
- NIEŻYTOWE zap. spojówek
- powiększenie i przekrwienie ww.chłonnych śródpiersiowych i oskrzelowych
- surowicze lub surowiczo-włóknikowe zapalenie opłucnej
- niekiedy zapalenie żołądka, dwunastnicy
- zwyrodnienie narządów miąższowych
grypa koni - łacina + czynnik etiologiczny
influenza equorum
wirus z rodziny Orthomyxoviridae
grypa koni - zmiany sekcyjne
- zaczerwienienie i obrzęk błony śluzowej tchawicy i oskrzeli, pokrycie mętnym śluzem
- ciemnoczerwone ogniska zapalne
- powiększone i przekrwione ww.chłonne śródpiersiowe i okołooskrzelowe
- zwyrodnienie mięśnia sercowego
enzootyczne zapalenie płuc bydła - łacina + czynnik etiologiczny
bronchopneumonia enzootica bovum
głównie wirus parainfluenzy-3 + inne
enzootyczne zapalenie płuc - zmiany sekcyjne
- PATOGNOMICZNY silny rozrost śródpłucnych i okołooskrzelowych grudek chłonnych
- proliferacja nabłonków pęcherzyków i oskrzeli, nawet do niedrożności światła oskrzeli
- nacieczone przegrody międzypęcherzykowe + rozrost tkanki łącznej
księgosusz - łacina + czynnik etiologiczny
pestis bovum
morbiliwirus z rodziny Paramyxoviridae
księgosusz - gatunki wrażliwe
bydło, owce, kozy i dzikie przeżuwacze
księgosusz - zmiany sekcyjne
- wychudzenie i silne odwodnienie
- zabrudzenie kałem odbytu
- sucha treść pokarmowa w księgach
- wrzody i nadżerki w bł. śluzowej jamy ustnej, pokryte włóknikowym nalotem
- owrzodzenie przełyku, żwacza i czepca
- ostre nieżytowe zapalenie bł. śluzowej trawieńca + nadżerki i wybroczyny
- DYFTEROIDALNE zapalenie jelit (martwica kępek Peyera), z owrzodzeniami z włóknikiem
nosówka psów - łacina + czynnik etiologiczny
febris catarrhalis infectiosa canum/ febris catarrhalis et nervosa canum
wirus canine distemper (CDV), morbiliwirus z rodziny Paramyxoviridae
nosówka psów - zmiany sekcyjne
- u szczeniąt zakażonych śródmacicznie -> zanik grasicy
- u szczeniąt zakażonych przed pojawieniem zębów stałych -> trwałe uszkodzenie szkliwa + brązowe zabarwienie
- hiperkeratoza opuszek palcowych i lusterka nosa
- ropne krosty na skórze
- odoskrzelowe zapalenie płuc
- zapalenie jelit
- zapalenie rogówek, spojówek, nosa
- węzły chłonne powiększone, zwłaszcza krezkowe!
- zapalenie opon mózgowych, mózgu i rdzenia
choroba Aujeszky’ego - łacina + czynnik etiologiczny
morbus Aujeszky (ang. pseudorabies = pseudowścieklizna) Herpesvirus świń typ 1 z rodziny Herpesviridae
choroba Aujeszky’ego - zmiany sekcyjne
- przekrwienie opon mózgowych, zapalenie opon, mózgu i zwojów międzykręgowych (meningoencephallitis et ganglioneuritis lymphocytaria non purulenta)
- przekrwienie i wybroczyny w ww. chłonnych i nerkach
- ogniska martwicy w wątrobie, śledzionie, migdałkach
- obrzęk i śródmiąższowe zapalenie płuc
- surowicze/ włóknikowe/ martwicowe zapalenie jamy nosowej, gardła
- zapalenie mięśnia sercowego, endometrium, spojówek, łożyska, jąder
zakaźne zapalenie nosa i tchawicy bydła oraz otręt bydła - łacina + czynnik etiologiczny
rhinotracheitis infectiosa bovum et vulvovaginitis pustulosa infectiosa bovum
IBR (infectious bovine rhinotracheitis) - IPV (infectious pustular vulvovaginitis)
HERPESWIRUS bydła typ 1 (!!!)
IBR - zmiany sekcyjne
- zapalenie górnych d.o. (nieżytowe nosa, gardła, tchawicy); OSTRE WŁÓKNIKOWE zapalenie krtani/ nosa
- strupy na śluzawicy
- nieżytowe zapalenie oskrzeli i płuc
otręt bydła (IPV) - zmiany sekcyjne
- przekrwienie, zaczerwienienie i obrzęk błony śluzowej przedsionka pochwy, żołędzi, prącia, napletka
- pęcherzyki -> krosty -> nadżerki/ owrzodzenia
- przerośnięte grudki chłonne (czerwone guzki na błonie śluzowej, w rzędach)
- obrzęk warg sromowych, ud, wymienia, wypływ z pochwy
głowica bydła - łacina + czynnik etiologiczny
coryza gangraenosa bovum
Alcelaphine virus typ I/ Herpesvirus owiec typ II
z rodziny Herpesviridae
głowica - gatunki wrażliwe
- bydło, owce, kozy
głowica - postacie + zmiany sekcyjne
- p. posocznicowa -> zmiany posocznicowe
- p. głowowo-oczna -> wyciek z nosa, obrzęk powiek, zapalenie spojówek, gałki ocznej i ciałka rzęskowego, włóknik w przedniej komorze oka
- p. jelitowa -> nadżerki/ wrzody z włóknikowym nalotem
- p. nerwowa
choroba bornajska - łacina + czynnik etiologiczny
encephalomyelitis infectiosa equorum et ovium (ang. Borna disease (BD))
bornawirus
choroba bornajska - zmiany sekcyjne
- nieropne zapalenie istoty szarej mózgu i rdzenia
- zwyrodnienie i martwica komórek nerwowych + neuronofagia przez tkankę glejową
- WYLEWY KRWI w OUN -> jedynie one widoczne makroskopowo
- ciałka wtrętowe kwaso- i zasadochłonne
gąbczasta encefalopatia bydła - inna nazwa + ang
choroba szalonych krów
bovine spongiform encephalopathy (BSE)
BSE - obraz mikroskopowy
wakuolizacja wokół jąder komórek nerwowych substancji szarej