Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Fizyka medyczna egzamin > Zaawansowane metody radioterapii > Flashcards

Zaawansowane metody radioterapii Flashcards

1
Q

Techniki 2D

A

Techniki bazujące na obrazach 2D - zdjęciach rentgenowskich. Pacjent jest traktowany jako jednorodna bryła prostopadłościenna.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Techniki 3D

A

Techniki bazujące na obrazach 3D - badania tomografii komputerowej.
Są to techniki konformalne, w których kształt izodozy terapeutycznej jest dopasowany do kształtu obszaru tarczowego.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

IMRT

A

Intensity Modulated Radiotherapy - coraz częściej stosowana technika konformalna, która pozwala na lepsze dopasowanie izodozy terapeutycznej do kształtu obszaru tarczowego, poprzez modyfikacje rozmiaru i intensywności wiązki.

Modyfikator rozkładu dawki - dynamiczny kolimator wielolistkowy dMLC

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

3D-CRT

A

Conformal Radiotherapy - tradycyjna technika konformalna.

Modyfikator kształtu wiązki - statyczny kolimator wielolistkowy sMLC lub osłony indywidualne,
Modyfikator rozkładu dawki - kliny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

RapidArc (VMAT)

A

Technika rozwijająca się.
Modyfikator dawki - kolimator wielolistkowy (chyba dynamiczny) dMLC.
Ramię akceleratora obraca się w trakcie napromieniania z jednoczesnym ruchem listków MLC.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Techniki 4D

A

To klasyczne techniki konformalne 3D, w których dodatkowym parametrem jest czas. W tej technice staramy się uwzględnić ruchy fizjologiczne pacjenta np. ruchy oddechowe.
Np. TK + napromienianie w fazie wydechu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Symulacja wirtualna VSim

A

Wykorzystuje trójwymiarowe obrazy tomograficzne z oznaczonym konturem ciała pacjenta - można odtworzyć profil 3D pacjenta na podstawie skanów CT

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Na co pozwala symulacja wirtualna VSim

A
  • określenie odpowiedniej liczby wiązek promieniowania,
  • właściwego kąta nachylenia gantry,
  • określenie kształtu wiązki do zastosowania w procesie terapeutycznym,
  • oznakowanie punktów referencyjnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Voxel Monte Carlo Method

A

Ośrodek rozpraszający jest podzielony na sześcienne podobjętości (voksele)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Macro Monte Carlo Method

A

Ośrodek rozpraszający jest podzielony na sferyczne podobjętości (subvolumes).
Analizowane jest prawdopodobieństwo zajścia interakcji pomiędzy kwantem/cząstką promieniowania a ośrodkiem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

syngo RT Dosimetrist

A

Oprogramowanie umożliwiające konturowanie organów i nowotworów przy użyciu zaawansowanych algorytmów i narzędzi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

IGRT

A

Image Guided Radiation Therapy dotyczy procesu dokonywania częstego obrazowania w trakcie radioterapii, mającego na celu wspomaganie radioterapii na jej różnych etapach za pomocą technik obrazowania.
Np.:
- weryfikacja ułożenia pacjenta oraz ewentualna modyfikacja / korekta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Zastosowanie IGRT

A
  • ocena i wyznaczenie GTV oraz CTV,
  • adaptacja planowania w trakcie terapii,
  • poprawne pozycjonowanie pacjenta,
  • korekta ruchów,
  • ocena wyników leczenia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Tomoterapia

A

Technika radioterapii polegająca na napromienianiu kolejnych warstw (przekrojów) pacjenta przy zastosowaniu wiązki wachlarzowej.
Wykorzystywana wiązka: X

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Cechy tomoterapii

A
  • pacjent jest wsuwany do rotującego pierścieniowego gantry,
  • wykorzystywana jest wiązka wachlarzowa,
  • optymalizacja dawki na nowotwór, minimalizacja dawki na narządy krytyczne,
  • jednoczesny ruch stołu (wzdłuż) i rotujący gantry => spiralna wiązka
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Zalety tomoterapii

A
  • ciągłe napromienianie => zmniejszenie średniej dawki,
  • dokładne określenie wielkości, kształtu wiązki,
  • obrazowanie + leczenie,
  • megawoltowe obrazowanie CT,
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Wada tomoterapii

A
  • każdy przekrój otrzyma dawkę, nie tak jak w przypadku zastosowania ograniczonej liczby wiązek
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

TBI

A

Total Body Irradiation - technika pozwalająca na napromienianie całego ciała człowieka, najczęściej stosuje się osłonę na region płuc.
Technika ta jest stosowana jako uzupełnienie do chemioterapii białaczki, w celu osłabienia układu odpornościowego, co pozwoli na zwiększenie prawdopodobieństwa przyjęcia przeszczepu szpiku kostnego.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

IORT

A

Intraoperative radiation therapy - radioterapia śródoperacyjna, polega na dostarczeniu dawki promieniowania w obrębie guza po otworzeniu pacjenta (personel opuszcza sale). Dzięki temu zmniejszona zostaje ekspozycja tkanek zdrowych, a także zmniejsza się czas na regenerację nowotworu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Radioterapia stereotaktyczna

A

Nowoczesna technika stosowana głównie w przypadku leczenie chirurgicznego, gdy nowotwór znajduje się blisko organu krytycznego np. mózgu.
Wyróżniamy:
- radiochirurgię stereotaktyczną (stereotactic radiosurgery SRS)
- stereotaktyczną radioterapię frakcjonowaną (1-5 frakcji)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

CyberKnife

A
  • nóż cybernetyczny (rodzaj robota) o wysokiej precyzji,
  • ramię robota posiada możliwość obrotu ramienia w kilku osiach (ma 6 stopni swobody),
  • na ramieniu umieszczony jest akcelerator fotonów,
  • aparatura wyposażona w systemy korekty ułożenia i śledzenia toru oddechowego
  • krótki czas leczenia - kilka seansów
21
Q

CyberKnife jest metodą małoinwazyjną bo:

A
  • nie narusza ciągłości tkanek,
  • nie wymaga anestezji,
  • nie wymaga rehabilitacji pacjenta
22
Q

GammaKnife

A
  • wysokospecjalistyczne urządzenie zarezerwowane dla neurochirurgii,
  • w głowicy znajduje się 201 źródeł promieniowania gamma Co-60,
  • sterowany komputerowo układ kształtujący wiązkę,
  • obszar guza: do 4cm,
  • niezbędne jest unieruchomienie pacjenta za pomocą stereotaktycznej ramy
23
Q

Idea metody GammaKnife

A

Jest spostrzeżenie, że pojedyncze wiązki promieniowania są zbyt słabe aby w trakcie przenikania uszkodzić mózg. Dopiero w ściśle określonym miejscu następuje skupienie poszczególnych wiązek i uzyskanie wystarczająco dużej dawki.

24
Q

BNCT

A

Boron Neutron Capture Therapy - terapia boro-neutronowa,
- pacjentowi podaje się dożylnie stabilny izotop B-10, który wiąże się wybiórczo z komórkami nowotworu,
- obszar nowotworu napromieniowany jest neutronami termicznymi, które w reakcji z jądrem B-10 powodują powstanie cząsteczki alfa i jądra Litu-7,
- cząstki alfa niszczą lokalne komórki nowotworowe, zdrowe tkanki otrzymały mniejszą dawkę,
- rolę terapeutyczną spełniają cząsteczki alfa

25
Q

Nośniki boru w terapii BNCT

A
  • związki specyficzne,
  • biopolimery,
  • pochodne nukleozydów,
  • karborany
26
Q

Wady stosowanych nośników boru w BNCT

A
  • nie istnieje idealny nośnik, każdy ma swój ograniczony obszar zastosowania,
  • akumulacja radiofarmaceutyków w wątrobie
27
Q

Terapia hadronowa

A

Rodzaj teleradioterapii wykorzystujący wysokoenergetyczne protony, neutrony i dodatnio naładowane jony.
FNT - fast neutron therapy,
Terapia protonowa - cyklotrony,
Fotony i elektrony - akcelerator,

28
Q

Synchrotron

A

Akcelerator cykliczny - cyklotron, w którym cząstki przyspieszone są za pomocą pola elektrycznego i poruszają się w polu magnetycznym.

29
Q

Interakcja ciężkich cząstek naładowanych z materią

A
  • przechodząc przez materię, oddziałują głównie swoim polem elektrycznym na elektrony atomów ośrodka, powodując ich jonizację,
  • straty energii cząstki naładowanej na jonizację ośrodka można opisać formułą Betha-Blocha,
  • najwięcej energii jest przekazywane w miejscu najniższej prędkości, czyli na końcu drogi
30
Q

Wniosek z formuły Betha-Blocha

A

Energia oddana (zużyta na proces jonizacji ośrodka) przez poruszającą się cząstkę, jest proporcjonalna do kwadratu jej ładunku oraz odwrotnie proporcjonalna do kwadratu prędkości

31
Q

Pik Bragga

A

Maksimum krzywej gęstości jonizacji cząstki naładowanej. Dzięki zastosowaniu go w terapii hadronowej, możliwe jest dostarczenie dużo więcej energii w obszarze guza nowotworowego przy jednoczesnym oszczędzaniu tkanek zdrowych.

32
Q

SOBP

A

Spread Out Bragg Peak - rozszerzenie piku Bragga, pozwala na objęcie całej objętości guza.

33
Q

Porównanie terapii protonowej i jonami węgla

A

Jonizacja jest proporcjonalna do kwadratu ładunku, zatem dla jonów węgla jest ona 36 razy większa niż dla protonu. W związku z powyższym, w terapii jonami węgla uzyskiwany jest zdecydowanie bardziej stromy pik Bragga.

34
Q

Zalety terapii hadronowej

A
  • precyzyjne umiejscowienie dawki w obszarze docelowym z równoczesnym ostrym spadkiem intensywności na granicach ze zdrową tkanką,
  • podwyższona skuteczność biologiczna, nawet w przypadku bardziej odpornych nowotworów na promieniowanie,
  • możliwość leczenia nowotworów w pobliżu promieniowrażliwych narządów,
  • niskie napromienianie tkanek “na drodze” do guza
35
Q

Wady terapii hadronowej

A
  • terapia nie jest uniwersalna,
  • niewielka liczba ośrodków,
  • duże koszty,
  • z występowaniem piku Bragga wiąże się zapewnienia wysokiej precyzji dostarczania dawki (wrażliwość metody na przemieszczanie pacjenta)
36
Q

Obrazowanie molekularne - systemy łączone

A
  • PET/CT,
  • SPECT/CT,
  • PET/SPECT,
  • PET/MRI,
  • PET/Optical
37
Q

Zalety PET/MRI

A
  • terapia spersonalizowana,
  • jednoczesna akwizycja,
  • mniej ruchów => mniej artefaktów,
  • mniejsze różnice w konturowaniu,
  • dokładne określenie objętości guza
38
Q

PET/MRI vs PET/CT

A

W przypadku PET/MRI można zastosować niższą dawkę farmaceutyka niż w PET/CT, ponieważ badanie MRI trwa dużo dłużej niż CT.

39
Q

Wady PET/MRI

A
  • dużo wyższe koszty niż PET/CT,
  • pozycjonowanie pacjenta.
  • obrazowanie płuc,
  • dedykowane fantomy i kontrola jakości
40
Q

Markery do diagnostyki oparte są na:

A
  • DNA,
  • RNA,
  • białkach
41
Q

Cechy dobrego markera:

A
  • rozróżnia przypadki chore i nowotworowe z dużą czułością i specyficznością,
  • choroba powinna być wykryta we wczesnym stadium, gdy leczenie jest bardziej efektywne,
  • rozróżnia przypadki złośliwe,
  • jest niedrogi
42
Q

Stosowane metody detekcji biomarkerów:

A
  • sekwencjonowanie DNA,
  • reakcja łańcuchowa polimerazy PCR,
  • PCR z odwrotną transkryptazą (RT-PCR),
  • test ELISA
43
Q

AFM w diagnostyce nowotworów

A

Atomic Force Microscope
- trójwymiarowy profil powierzchni,
- pomiary własności biofizycznych (twardość, elastyczność, itp)
- identyfikacja interakcji ligand-receptor na powierzchni komórki, specyficznej dla różnych nowotworów w wysokiej rozdzielczości,
- dodatkowa informacja o sile oddziaływań,
- czasochłonne przygotowania,
- gorsza statystyka w porównaniu do metod immunofluorescencyjnych

44
Q

Sonocytologia

A
  • membrany komórkowe oscylują w zakresie kHz,
  • wibracje te mogą być wykryte przy pomocy układu AFM,
  • sygnał może zostać wzmocniony do poziomu słyszalnego,
  • komórki nowotworowe mają inne dźwięki niż zdrowe,
  • konieczność wprowadzenia obiektywnych metod rozróżniania dźwięków
45
Q

AFM pozwala na…

A

wyznaczenie modułu Younga komórek. Komórki nowotworowe są mniej sztywne od zdrowych o jeden rząd wielkości.

46
Q

Źródła niepewności związane z metodą AFM

A
  • promień ostrza,
  • nieliniowość związana z naciskiem ostrza (możliwe lokalne zmiany),
  • heterogeniczność komórek,
  • różnorodność komórek,
  • określenie momentu, kiedy ostrze dotyka komórki,
  • przyczepność ostrze-komórka,
  • złożoność struktury komórkowej
47
Q

Źródła niepewności związane z hodowlą

A
  • zastosowane medium,
  • wiek komórek,
  • stadium podziałowe,
  • różnice podziałowe w hodowli komórkowej (zdrowe spowalniają, nowotworowe - bez zmian)
48
Q

Nanocząstki dla terapii nowotworów

A
  • nanocząstki mają rozmiar 10-100nm (liposomy, dendrymery, polimery),
  • najczęściej koloidalne cząstki z polimeru, mogą wnikać do komórek nowotworowych,
  • możliwość enkapsulacji,
  • odpowiedni rozmiar i charakterystyka powierzchni,
  • mogą mieć zastosowanie diagnostyczne i terapeutyczne (nanodiagnostyka + obrazowanie molekularne, teranostyka),
  • terapia bezpośrednia (substancja cytoksyczna indukuje śmierć komórki bezpośrednio) lub pośrednia (z naświetlaniem fotouczulacza lub radiouczulacza),
  • nanocząstki magnetyczne - transport sterowany polem magnetycznym, (należy rozwiązać problemy ich nanotoksyczności: powierzchni, stężenia, uszkodzeń dokonanych “po drodze”)
49
Q

Farmakokinetyka

A
  • losy leku po dostaniu się do organizmu (absorpcja, dystrybucja, metabolizm, eliminacja) opisane są równaniami matematycznymi
50
Q

Farmakodynamika

A
  • biochemiczny i fizjologiczny wpływ leków na systemy biologiczne, odpowiedź organizmu na efekt terapeutyczny
51
Q

kompartment

A

zespół tkanek i narządów, których wspólną cechą jest zdolność do równomiernej dystrybucji leków lub ich metabolitów; obszar kinetycznie jednorodny - stężenie leku w jego objętości jest jednakowe w danym momencie czasowym

Fizyka medyczna egzamin (4 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions