EGZAMIN

Question 1

Podaj przykłady wykorzystania promieniowania w diagnostyce i/lub radioterapii

Answer 1

Promieniowanie alfa: BNCT,
Promieniowanie Beta+: cyklotrony, PET-CT,
Promieniowania Beta-: radioterapia, testy oddechowe,
Promieniowanie X: badania pośmiertne chorób neurodegeneracyjnych
Promieniowanie w zakresie IR: termografia dynamiczna

Question 2

Izotop radonu 222Rn:

Answer 2

• jest emiterem promieniowania alfa,
• umożliwia ruchy mas powietrza,
• w zależność od podłoża gruntowego zmienia się jego stężenie w budynkach

Question 3

Pole bliskie ultradźwięków

Answer 3

Pole bliskie (strefa Fresnela), występuje w obszarze gdzie odległość jest mała w porównaniu ze stosunkiem źródła (r) do długości fali (λ). Długość pola bliskiego wynosi
𝐿 =𝑟^2/𝜆 = 𝑟^2𝑓/𝑐 [m]

Question 4

Pole dalekie ultradźwięków

Answer 4

Strefa Fraunhofera - wiązka ma kształt stożka. Rozwartość wiązki w polu dalekim dla płaskiego przetwornika kołowego zleży od jego promienia i długości fali
𝑠𝑖𝑛𝜃𝑅=1,22*𝜆/𝑑=𝑐/𝑓𝑑

Question 5

Dawka quasi-progowa jest:

Answer 5

Miarą zdolności naprawczych komórek w zakresie niskich dawek promieniowania

Question 6

Kąt akceptacji:

Answer 6

• to kąt graniczny,
• charakteryzuje światłowód,
• od jego wartości zależy apertura numeryczna

Question 7

Techniki wykorzystujące planowanie odwrotne

Answer 7

• tomoterapia,
• dynamiczne IMRT,
• statyczne IMRT,
• cyber knife,
• gamma knife
• ICRT

Question 8

Techniki wykorzystujące planowanie konwencjonalne - “w przód”

Answer 8

• 3D-CRT,
• Statyczne IMRT,
• teleradioterapia

Question 9

Krzywa przeżywalności to:

Answer 9

• pozwala na wyznaczenie średniej dawki letalnej,
• zależy od rodzaju promieniowania,
• zależy od rodzaju komórek

Question 10

Dlaczego naczynia włosowate nie pękają?

Answer 10

Prawo Laplace’a dla naczyń krwionośnych tłumaczy to zjawisko:
- naczynia włosowate mają bardzo cienkie ścianki, dlatego nie pękają,
- warunek: ciśnienie P jest jednakowe we wszystkich kierunkach,
- delta P = T/R, gdzie T to siły napinające ścianki, R to promień,
- ciśnienie jest STAŁE, dlatego im mniejszy promień tym mniejsze T, dlatego nie pękają

Question 11

Wymień elementy akceleratora medycznego, które pozwalają odpowiednio ukształtować wiązkę (rysunek)

Answer 11

Zasada działania:
1. wygenerowanie elektronów przez działo elektronowe
2. przyspieszenie cząstek w rurze akceleracyjnej (w tym przypadku - przyspieszenie przy użyciu klistronu)
3. magnes zakrzywiający zakrzywia tor ruchu elektronów, w celu wyprowadzenia wiązki
4. kształtowanie wiązki promieniowania przy użyciu układu filtrów
5. modyfikacja pola promieniowania przy użyciu kolimatorów (ograniczenie energetyczne wiązki)

Question 12

Skutki stochastyczne

Answer 12

są bezprogowe

Question 13

Efekt Comptona jest

Answer 13

efektem dominującym w teleradioterapii

Question 14

PIK Bragga jest

Answer 14

charakterystyczny dla jonów ciężkich

Question 15

SYMULATOR

Answer 15

umożliwia sprawdzenie poprawności ułożenia pacjenta

Question 16

Osłona rozbieżna

Answer 16

zapewnia większą dokładność

Question 17

Odbicie dyfuzyjne

Answer 17

• opisuje teoria Kubelki- Munka,
• występuje podczas oddziaływania promieniowania z organizmem

Question 18

Laser barwnikowy

Answer 18

• pozwala na zmianę emitowanej długości fali,
• w skład rezonatora wchodzi pryzmat

Question 19

Fotokoagulacja to

Answer 19

• wolne grzanie,
• pozwala na tamowanie krwawienia,
• niszczenie białek

Question 20

Efekt oddziaływania ultradźwięków to:

Answer 20

a) Kawitacja- powstawanie miejscowej próżni
b) Zwiększanie dyfuzji przez błony półprzepuszczalne
c) Poparzenia dla natężeń >10kW/m2
d) Efekt mechaniczny- zmiana wytrzymałości

Question 21

Czas relaksacji podłużnej

Answer 21

• charakteryzuje wymianę energii pomiędzy układem spinów jądrowych a otoczeniem,
• opisuje relaksację spin- sieć,
• skraca się ze wzrostem ilości wody w tkance (??)

Question 22

Tomografia optyczna:

Answer 22

• jest to technika bezinwazyjna i bezkontaktowa,
• oparta o metodę spektralną jest szybsza

Question 23

Wymień 5R radioterapii:

Answer 23

1. NAPRAWA (repair) - naprawa uszkodzeń subtelnych i potencjalnie letalnych
2. REDYSTRYBUCJA (redistribution) - desynchronizacja; powrót do wyjściowej liczby komórek w poszczególnych fazach cyklu komórkowego
3. REPOPULACJA (repopulation) - wzrost bezwzględnej liczby komórek zdolnych do podziału w czasie trwania napromieniowaniu lub po napromieniowaniu
4. REOKSYGENACJA (reoxygenation) - poprawa utlenowania komórek klonogennych po napromienieniu
5. PROMIENIOWRAŻLIWOŚĆ (radiosensitivity) - wrażliwość komórek na napromienienie, mierzona stopniem utraty ich zdolności do nieograniczonych podziałów

Question 24

Średnia dawka letalna:

Answer 24

D37 - dawka która redukuje liczbę komórek do 37%, mierzona na prostoliniowym odcinku krzywej przeżywalności,
- miara wrażliwości komórek na promieniownie,
- dla większości komórek dzielących się, średnia dawka letalna to 2 Gy, dla szczególnie wrażliwych to 0,5-1 Gy

Question 25

Wielkości skalujące się z masą

Answer 25

Kerma 𝐾=𝑑𝐸/𝑑𝑚 [ 𝐺𝑦 ]

Question 26

Zjawisko piezoelektryczne wykorzystywane w ultrasonografii:

Answer 26

- jest nieparzyste, - jest liniowe, - jest odwrotne - polega na pojawianiu się ładunków na powierzchni kryształu pod wpływem naprężeń mechanicznych, W ultrasonografii działanie sond wytwarzających fale akustyczne oparte jest na zjawisko piezoelektrycznym.

Question 27

Kawitacja:

Answer 27

To powstawanie miejscowej próżni

Question 28

Mniej krwi płynie przez zimne stopy, ponieważ:

Answer 28

Dla niskich temp. lepkość wzrasta, co zwiększa opór przepływu krwi

Question 29

Wskaż zdania prawdziwe:

Answer 29

- Najważniejszą siłą działającą na ludzkie ciało jest siła grawitacji, - Utrzymanie pozycji stabilnej: Suma wektorów wszystkich sił w środku ciężkości musi być równa zero, - Siła działająca na nogę jest sumą wektorową siły od podłoża, ciężaru ciała i ciężaru nogi

Question 30

Uzupełnij zdania - moduł Younga...

Answer 30

- dla kości jest zbliżony do BETONU, - dla mięśni (kolagenu) jest zbliżony do STALI

Question 31

Wskaż zdania prawdziwe:

Answer 31

- Pęcherzyki nie pokryte surfaktantem zapadają się i nie można oddychać z powodu zbyt małej poda…. płuc - Napięcie powierzchniowe zależy od grubości warstwy surfaktantów – im grubsza, tym mniejsze napięcie powierzchniowe - Podczas wdechu grubość surfaktantu maleje, a napięcie powierzchniowe rośnie, co daje większe (…) ciśnienie (prawo Laplace’a)

Question 32

Rozdzielczość osiowa to:

Answer 32

- najmniejsza odległość dwóch punktów leżących wzdłuż osi wiązki, rozróżnialnych jako osobne

Question 33

Wskaż zdania prawdziwe:

Answer 33

c) zmiana częstotliwości fali odbieranej w stosunku do nadawanej charakteryzuje prędkość przepływu krwi

Question 34

Luminacja energetyczna to:

Answer 34

b) moc promieniowania emitowanego z jednostki powierzchni źródła w jednostkowy kąt bryłowy [W/sr*m^2]

Question 35

Laser barwnikowy (wskaż zdania prawdziwe):

Answer 35

a) Ośrodkiem czynnym są barwniki rozpuszczone w nieaktywowanym ośrodku przezroczystym, np. rodamina, fluoresceina w kuwecie, d) Może być pompowany lampą błyskową lub innym laserem e) Elementy optyczne umożliwiają przestrajanie długości emitowanej fali

Question 36

Wskaż zdania prawdziwe:

Answer 36

a) Na granicy ośrodków o różnych współczynnikach załamania, w zależności od tekstury granicznej może nastąpić odbicie zwierciadlane i/lub odbicie dyfuzyjne b) Do opisu odbicia dyfuzyjnego stosuję się teorię Kubelki-Munka c) Odbicie dyfuzyjne to wielokrotne odbicia i rozproszenia na niejednorodnościach w objętości tkanki

Question 37

Efekt Comptona (wskaż zdania prawdziwe):

Answer 37

b) To zjawisko, w którym padający foton przekazuje elektronowi część swojej energii, d) Dominuje nad innymi efektami fizycznymi w zakresie energii stosowanych w medycynie dla pierwiastków lekkich

Question 38

Tomoterapia (wskaż zdania prawdziwe):

Answer 38

a) To technika teleradioterapii polegająca na napromienieniu kolejnych warstw (przekrojów) pacjenta, e) Daje mniejszą dawkę na nowotwór, minimalizuję dawkę na narządy krytyczne f) Dają możliwości dokładnego pozycjonowania pacjenta

Question 39

Czas relaksacji podłużnej:

Answer 39

Opisuje procesy relaksacji w metodzie rezonansu jądrowo-magnetycznego

Question 40

Technika IMRT (Intensity - Modulated Radiation Therapy):

Answer 40

Wymaga użycia kolimatora wielolistkowego

Question 41

Izocentrum to:

Answer 41

miejsce w przestrzeni przez które przechodzi centralny promień wiązki promieniowania

Question 42

Podaj 3 metody modyfikacji wiązki:

Answer 42

- wagowanie dawki, - zastosowanie osłon, - zastosowanie niesymetrycznych szczęk kolimatorów lub kolimatorów wielolistkowych

Question 43

Wymień po 3 detektory stosowane w dozymetrii indywidualnej i w środowisku pracy:

Answer 43

Indywidualne: - TLD, -filmowy, -półprzewodnikowy, -alaninowy W środowisku pracy: -gazowe, -komora jonizacyjna, -licznik proporcjonalny, -licznik Geigera- Mullera, -scyntylacyjne

Question 44

W skład promieniowania wtórnego wchodzi:

Answer 44

- promieniowanie rozproszone koherentnie - promieniowanie rozproszone niekoherentnie - promieniowanie anihilacyjne (elektron + pozyton =2 fotony) - promieniowanie hamowania (elektronów) - promieniowanie fluorescencyjne (absorpcja -> wzbudzenie)

Question 45

Dawka skuteczna [Sv] to

Answer 45

Iloczyn dawki równoważnej i współczynnika wagowego tkanki

Question 46

Co to jest skala Hounsfielda:

Answer 46

Liniowe przekształcenie pierwotnego pomiaru liniowego współczynnika osłabienia

Question 47

Gy:

Answer 47

J/kg

Question 48

Promieniowanie stosowane w diagnostyce

Answer 48

gamma

Question 49

Jak zależy lepkość krwi od temperatury

Answer 49

w niskiej temp lepkość rośnie co utrudnia przepływ krwi

Question 50

Ultradźwięki zakres:

Answer 50

20 kHz - 1 GHz moze być chyba od 16 kHz i guess?

Question 51

Techniki holterowskie ekg:

Answer 51

- umożliwiają ocenę pracy serca podczas znormalizowanego wysiłku, - wykorzystuje przenośne rejestratory zasilane bateryjnie, - zapis sygnału, którego analiza dokonywana jest po zakończeniu badania