Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

Fizyka medyczna egzamin > Radioterapia > Flashcards

Radioterapia Flashcards

1
Q

Podstawowe metody leczenia nowotworów:

A
  • radioterapia,
  • chemioterapia,
  • hormonoterapia,
  • chirurgia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Na czym opiera się radioterapia

A

Ciało pacjenta zostaje napromieniowane (od zewnątrz lub wewnętrznie) przenikliwym promieniowaniem jonizującym - promieniami X, promieniami y, elektronami lub ciężkimi cząsteczkami o wysokich energiach.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Leczenie paliatywne

A

Leczenie objawowe - polega na łagodzeniu dolegliwości i przebiegu choroby

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Nowotwór jest wyleczony gdy:

A

Nie nastąpił nawrót w ciągu 5 lat od terapii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Metody radioterapii

A
  • teleradioterapia,
  • brachyterapia,
  • terapia radioizotopowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Brachyterapia

A

Polega na wprowadzeniu źródła lub układu źródeł do wnętrza pacjenta - w sąsiedztwo guza.
Najczęściej stosowany pierw. - Iryd, rzadziej Rad bo długi czas rozpadu.
HDR - high dose rate - terapia wysokodawkowa, szybka
LDR - low dose rate - terapia niskodawkowa, wolna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Terapia radioizotopowa

A

Polega na podaniu radioizotopu.
Najczęściej stosowany radioizotop - izotopy Jodu (nie tylko do terapii antynowotworowych)
Podczas tej terapii, pacjent jest “chodzącym źródłem promieniowania”.
Ważne jest nawodnienie, w celu rozcieńczenia moczu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Efektywny czas połowicznego zaniku

A

1/Tef = 1/Tfiz + 1/Tbio

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Teleradioterapia

A

Polega na napromieniowaniu wiązkami zewnętrznymi.
Najczęściej stosowane źródła:
- aparaty rentgenowskie,
- liniowe przyspieszacze (akceleratory) elektronów i fotonów,
- aparaty kobaltowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Głębokość intensywności dawki dla fotonów i elektronów

A

Fotony - wraz ze wzrostem energii rośnie głębokość penetracji i zwiększa się maksimum.

Elektrony - oddziałują płycej, jednak ich kształt napromieniania minimalizuje przypadkowe napromieniowanie zdrowej tkanki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Aparaty kobaltowe

A

Inaczej bomba kobaltowa - Kobalt-60 podczas rozpadu emituje dwa fotony gamma.
Związek ten posiada wysoką aktywność, dzięki czemu można wykorzystać mniejszą próbkę.
Obecnie coraz rzadziej stosowana (?)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Akcelerator

A

Zasada działania:
Elektrony są generowane w dziale elektronowym, a następnie są przyspieszanie w rurze akceleracyjnej. Następnie ich tor ruchu jest zakrzywiany przez magnes zakrzywiający, w celu wyprowadzenia wiązki. Kształtowanie wiązki przez układ filtrów oraz modyfikacja pola promieniowania przy użyciu kolimatorów.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Filtr klinowy

A
  • miejscowe zmniejszenie dawki,
  • większa jednorodność rozkładu dawki (gdy powierzchnia ciała jest skośna względem wiązki promieniowania)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Kolimacja wiązki

A

Polega na wydzieleniu wiązki o określonym kierunku.

Kolimator standardowy - pojedynczy kanał równoległy do wiązki,
Kolimator wielolistkowy (MLC) - dostosowanie kształtu wiązki do naświetlanego obszaru

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Parametry wiązki terapeutycznej

A
  • wartość obrotu głowicy aparatu,
  • pozycja stołu terapeutycznego,
  • wartość obrotu kolimatora,
  • wielkość pól terapeutycznych wiązki promieniowania
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Izocentrum

A

Punkt przecięcia osi obrotu ramienia z osią obrotu kolimatora.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Odległość izocentryczna

A

Odległość od źródła do izocentrum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Obszary profilu wiązki

A
  • obszar cienia - obszar jednorodnej, niskiej dawki (5%), znajduje się poza polem promieniowania,
  • obszar półcienia - obszar ostrego gradientu dawki (5-95%),
  • obszar terapeutyczny - obszar jednorodnej, wysokiej dawki (95-100%)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

5 R radioterapii

A

Repair - naprawa uszkodzeń subtelnych i potencjalnie letalnych
Redistribution - powrót do wyjściowej liczby komórek w poszczególnych fazach cyklu komórkowego,
Repopulation - wzrost bezwzględnej liczby komórek zdolnych do podziału w trakcie lub po napromienianiu,
Reoxygenation - poprawa utlenowania komórek klonogennych po napromieniowaniu,
Radiosensitivity - wrażliwość komórek na napromienianie, mierzona stopniem utraty ich zdolności do nieograniczonych podziałów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Komórki klonogenne

A

Komórki które przeżyły napromieniowanie i zachowały możliwość podziału.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Obszar tarczowy

A

Obszar przeznaczony do napromieniania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

GTV

A

Gross Tumor Volume - zakres narośli guza pierwotnego i ewentualnych przerzutów (określone przez lekarza)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

CTV

A

Clinical Target Volume - całkowita objętość guza powiększona o przyległą objętość, w której występują mikrorozsiewy w fazie niewykrywalnej klinicznie (oparte na założeniach)

24
Q

PTV

A

Planning Target Volume - obszar CTV z marginesami uwzględniającymi ruchomość napromienianego obszaru oraz potencjalny błąd ułożenia chorego w trakcie napromieniania

25
Narządy szeregowe proste
Jednostki funkcjonalne narządu połączone ze sobą szeregowo - uszkodzenie jednej z nich powoduje upośledzenie funkcji całego narządu np. rdzeń kręgowy
26
Narządy równoległe proste
Jednostki funkcjonalne narządu połączone ze sobą równolegle - podanie w niewielkiej objętości wysokiej dawki zmniejsza wydolność narządu ale nie upośledza jego funkcji np. płuca
27
Narządy o hierarchii podzespołowej (szeregowo-równoległe)
Np. serce
28
Struktury mieszane
Np. nefron
29
Narząd krytyczny
Narząd szczególnie wrażliwy na promieniowanie.
30
Konturowanie (obrysowanie)
Pozwala na wyznaczanie narządów/struktur krytycznych oraz obszaru napromieniania
31
Metody konturowania
- linearna, - selekcji podobnych pikseli
32
Skala jednostek Hounsfileda
- ilościowa skala opisująca gęstość radiologiczną (gł. CT?), - HU = ((ux - uh2o)/(uh2o-uair))*1000, - u - liniowe wsp. osłabienia, - HUair = -1000, HUh2o = 0, HUmiesnie = 40, HUkosci = 400+
33
Dokładność symulatora zależy od:
- rozmiaru izocentrum, - wskazania środka pola, - zniekształcenia obrazu
34
Cel symulacji radioterapeutycznej
- zlokalizowanie i określenie rozmiarów obszaru napromieniania oraz narządów krytycznych, - określenie wstępnej geometrii promieniowania, - wykonanie tatuażu na skórze pacjenta dla każdego z pól, - wykonanie zdj RTG w celu rekonstrukcji
35
Czym jest tatuaż stosowany w symulacji radioterapeutycznej
Jest to punkt pozwalający na ustanowienie stałego punktu odniesienia pomiędzy frakcjami
36
Maska termoplastyczna
Przygotowana indywidualnie dla każdego pacjenta napromienianego w okolicę głowy i szyi. Indywidualne!
37
Materac próżniowy
Pacjent kładzie się na materacu wypełnionym granulatem, z którego odpompowuje się powietrze, uzyskując sztywną formę. Nie indywidualne.
38
Łóżko próżniowe
Powietrze odpompowywane z folii unieruchamiającej łóżko pacjenta, znajdującego się w środku. Nie indywidualne.
39
Źródła niepewności dawki
Jakość dozymetrii i planowania leczenia, Jakość realizacji leczenia
40
Wagowanie dawki
Polega na modyfikacji wartości wiązek terapeutycznych, aby zachować tą samą dawkę frakcyjną, przy jednoczesnym ograniczeniu dawki na narządy krytyczne.
41
Osłony dla promieniowania elektronowego
- parafina (pozwala na spowolnienie elektronów), - ołów, - niskotopliwy stop Wooda
42
Osłony dla promieniowania fotonowego
- ołów, - niskotopliwy stop Wooda
43
Warstwa półchłonna WP
Jest to taka grubość materiału, która obniża moc dawki w powietrzu do połowy wartości początkowej.
44
Cel zastosowania osłon
Zmniejszenie dawki w narządach lub strukturach krytycznych zlokalizowanych blisko obszaru napromieniania. Osłony są umieszczone na płycie z pleksiglasu przymocowanej do aparatu terapeutycznego.
45
Filtr klinowy zastosowanie
Używany do promieniowania X i Co-60 w przyspieszeniach. Nie stosuje się go w promieniowaniu o niskich energiach, ze względu na duże boczne i wsteczne rozpraszanie.
46
Bolus tkankopodobny
Materiał którego parametry fizykochemiczne są porównywalne z parametrami tkanek miękkich. Umieszony bezpośrednio nad napromienianym obszarem, mający na celu spowodowanie dodatkowego pochłaniania i rozpraszania promieniowania oraz zniwelowania wpływu ukośnego wejścia wiązki na napromieniany obszar.
47
Kontrola dozymetryczna terapii
Pozwala na wyznaczenie dokładności z jaką podana zostanie do objętości leczonej dawka.
48
Dozymetria kalibracyjna
Pozwala na wyznaczenie bezwzględnej mocy dawki w wybranym punkcie referencyjnym (np. w wodzie)
49
Dozymetria względna
Wyznaczenie rozkładu dawki wewnątrz ciała pacjenta
50
Fantomy
Materiał fantomu pod względem pochłaniania i rozpraszania promieniowania powinien być równoważny wodzie lub tkance miękkiej.
51
Fantom musi imitować wodę po względem:
- gęstości, - liczby elektronów w gramie materiału, - efektywnej liczby atomowej Zeff
52
Naparstkowa komora jonizacyjna typu "Farmer"
Powszechnie stosowana w rutynowej dozymetrii klinicznej do pomiarów głębokościowych.
53
Dawkomierze
Pozwalają na sprawdzenie poprawności napromienienia pacjenta. Umieszczone są na ciele lub wewnątrz pacjenta. Wykorzystywane są detektory: - komór jonizacyjnych, - detektorów półprzewodnikowych, - TLD
54
Porównanie detektorów w dozymetrii in vivo
Komory jonizacyjne i detektory półprzewodnikowe pozwalają na natychmiastowy odczyt w trakcie napromieniania pacjenta. Detektory półprzewodnikowe zależą od temp. i ene. wiązki. Komora jonizacyjna cechuje się dużymi rozmiarami. Wskazania TLD można odczytać dopiero po zakończeniu napromieniania. Detektory TLD można umieścić w ciele pacjenta bez konieczności dołączania przewodów zasilających.
55
EPID
Electronic Portable Imaging Device - system elektronicznego obrazowania portalowego, służący do wizualizacji wiązki promieniowania

Fizyka medyczna egzamin (4 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions