Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Fizyka medyczna egzamin > Radioterapia > Flashcards

Radioterapia Flashcards

1
Q

Podstawowe metody leczenia nowotworów:

A
  • radioterapia,
  • chemioterapia,
  • hormonoterapia,
  • chirurgia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Na czym opiera się radioterapia

A

Ciało pacjenta zostaje napromieniowane (od zewnątrz lub wewnętrznie) przenikliwym promieniowaniem jonizującym - promieniami X, promieniami y, elektronami lub ciężkimi cząsteczkami o wysokich energiach.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Leczenie paliatywne

A

Leczenie objawowe - polega na łagodzeniu dolegliwości i przebiegu choroby

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Nowotwór jest wyleczony gdy:

A

Nie nastąpił nawrót w ciągu 5 lat od terapii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Metody radioterapii

A
  • teleradioterapia,
  • brachyterapia,
  • terapia radioizotopowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Brachyterapia

A

Polega na wprowadzeniu źródła lub układu źródeł do wnętrza pacjenta - w sąsiedztwo guza.
Najczęściej stosowany pierw. - Iryd, rzadziej Rad bo długi czas rozpadu.
HDR - high dose rate - terapia wysokodawkowa, szybka
LDR - low dose rate - terapia niskodawkowa, wolna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Terapia radioizotopowa

A

Polega na podaniu radioizotopu.
Najczęściej stosowany radioizotop - izotopy Jodu (nie tylko do terapii antynowotworowych)
Podczas tej terapii, pacjent jest “chodzącym źródłem promieniowania”.
Ważne jest nawodnienie, w celu rozcieńczenia moczu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Efektywny czas połowicznego zaniku

A

1/Tef = 1/Tfiz + 1/Tbio

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Teleradioterapia

A

Polega na napromieniowaniu wiązkami zewnętrznymi.
Najczęściej stosowane źródła:
- aparaty rentgenowskie,
- liniowe przyspieszacze (akceleratory) elektronów i fotonów,
- aparaty kobaltowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Głębokość intensywności dawki dla fotonów i elektronów

A

Fotony - wraz ze wzrostem energii rośnie głębokość penetracji i zwiększa się maksimum.

Elektrony - oddziałują płycej, jednak ich kształt napromieniania minimalizuje przypadkowe napromieniowanie zdrowej tkanki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Aparaty kobaltowe

A

Inaczej bomba kobaltowa - Kobalt-60 podczas rozpadu emituje dwa fotony gamma.
Związek ten posiada wysoką aktywność, dzięki czemu można wykorzystać mniejszą próbkę.
Obecnie coraz rzadziej stosowana (?)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Akcelerator

A

Zasada działania:
Elektrony są generowane w dziale elektronowym, a następnie są przyspieszanie w rurze akceleracyjnej. Następnie ich tor ruchu jest zakrzywiany przez magnes zakrzywiający, w celu wyprowadzenia wiązki. Kształtowanie wiązki przez układ filtrów oraz modyfikacja pola promieniowania przy użyciu kolimatorów.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Filtr klinowy

A
  • miejscowe zmniejszenie dawki,
  • większa jednorodność rozkładu dawki (gdy powierzchnia ciała jest skośna względem wiązki promieniowania)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Kolimacja wiązki

A

Polega na wydzieleniu wiązki o określonym kierunku.

Kolimator standardowy - pojedynczy kanał równoległy do wiązki,
Kolimator wielolistkowy (MLC) - dostosowanie kształtu wiązki do naświetlanego obszaru

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Parametry wiązki terapeutycznej

A
  • wartość obrotu głowicy aparatu,
  • pozycja stołu terapeutycznego,
  • wartość obrotu kolimatora,
  • wielkość pól terapeutycznych wiązki promieniowania
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Izocentrum

A

Punkt przecięcia osi obrotu ramienia z osią obrotu kolimatora.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Odległość izocentryczna

A

Odległość od źródła do izocentrum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Obszary profilu wiązki

A
  • obszar cienia - obszar jednorodnej, niskiej dawki (5%), znajduje się poza polem promieniowania,
  • obszar półcienia - obszar ostrego gradientu dawki (5-95%),
  • obszar terapeutyczny - obszar jednorodnej, wysokiej dawki (95-100%)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

5 R radioterapii

A

Repair - naprawa uszkodzeń subtelnych i potencjalnie letalnych
Redistribution - powrót do wyjściowej liczby komórek w poszczególnych fazach cyklu komórkowego,
Repopulation - wzrost bezwzględnej liczby komórek zdolnych do podziału w trakcie lub po napromienianiu,
Reoxygenation - poprawa utlenowania komórek klonogennych po napromieniowaniu,
Radiosensitivity - wrażliwość komórek na napromienianie, mierzona stopniem utraty ich zdolności do nieograniczonych podziałów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Komórki klonogenne

A

Komórki które przeżyły napromieniowanie i zachowały możliwość podziału.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Obszar tarczowy

A

Obszar przeznaczony do napromieniania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

GTV

A

Gross Tumor Volume - zakres narośli guza pierwotnego i ewentualnych przerzutów (określone przez lekarza)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

CTV

A

Clinical Target Volume - całkowita objętość guza powiększona o przyległą objętość, w której występują mikrorozsiewy w fazie niewykrywalnej klinicznie (oparte na założeniach)

24
Q

PTV

A

Planning Target Volume - obszar CTV z marginesami uwzględniającymi ruchomość napromienianego obszaru oraz potencjalny błąd ułożenia chorego w trakcie napromieniania

25
Q

Narządy szeregowe proste

A

Jednostki funkcjonalne narządu połączone ze sobą szeregowo - uszkodzenie jednej z nich powoduje upośledzenie funkcji całego narządu np. rdzeń kręgowy

26
Q

Narządy równoległe proste

A

Jednostki funkcjonalne narządu połączone ze sobą równolegle - podanie w niewielkiej objętości wysokiej dawki zmniejsza wydolność narządu ale nie upośledza jego funkcji np. płuca

27
Q

Narządy o hierarchii podzespołowej (szeregowo-równoległe)

A

Np. serce

28
Q

Struktury mieszane

A

Np. nefron

29
Q

Narząd krytyczny

A

Narząd szczególnie wrażliwy na promieniowanie.

30
Q

Konturowanie (obrysowanie)

A

Pozwala na wyznaczanie narządów/struktur krytycznych oraz obszaru napromieniania

31
Q

Metody konturowania

A
  • linearna,
  • selekcji podobnych pikseli
32
Q

Skala jednostek Hounsfileda

A
  • ilościowa skala opisująca gęstość radiologiczną (gł. CT?),
  • HU = ((ux - uh2o)/(uh2o-uair))*1000,
  • u - liniowe wsp. osłabienia,
  • HUair = -1000, HUh2o = 0, HUmiesnie = 40, HUkosci = 400+
33
Q

Dokładność symulatora zależy od:

A
  • rozmiaru izocentrum,
  • wskazania środka pola,
  • zniekształcenia obrazu
34
Q

Cel symulacji radioterapeutycznej

A
  • zlokalizowanie i określenie rozmiarów obszaru napromieniania oraz narządów krytycznych,
  • określenie wstępnej geometrii promieniowania,
  • wykonanie tatuażu na skórze pacjenta dla każdego z pól,
  • wykonanie zdj RTG w celu rekonstrukcji
35
Q

Czym jest tatuaż stosowany w symulacji radioterapeutycznej

A

Jest to punkt pozwalający na ustanowienie stałego punktu odniesienia pomiędzy frakcjami

36
Q

Maska termoplastyczna

A

Przygotowana indywidualnie dla każdego pacjenta napromienianego w okolicę głowy i szyi.
Indywidualne!

37
Q

Materac próżniowy

A

Pacjent kładzie się na materacu wypełnionym granulatem, z którego odpompowuje się powietrze, uzyskując sztywną formę.
Nie indywidualne.

38
Q

Łóżko próżniowe

A

Powietrze odpompowywane z folii unieruchamiającej łóżko pacjenta, znajdującego się w środku.
Nie indywidualne.

39
Q

Źródła niepewności dawki

A

Jakość dozymetrii i planowania leczenia,
Jakość realizacji leczenia

40
Q

Wagowanie dawki

A

Polega na modyfikacji wartości wiązek terapeutycznych, aby zachować tą samą dawkę frakcyjną, przy jednoczesnym ograniczeniu dawki na narządy krytyczne.

41
Q

Osłony dla promieniowania elektronowego

A
  • parafina (pozwala na spowolnienie elektronów),
  • ołów,
  • niskotopliwy stop Wooda
42
Q

Osłony dla promieniowania fotonowego

A
  • ołów,
  • niskotopliwy stop Wooda
43
Q

Warstwa półchłonna WP

A

Jest to taka grubość materiału, która obniża moc dawki w powietrzu do połowy wartości początkowej.

44
Q

Cel zastosowania osłon

A

Zmniejszenie dawki w narządach lub strukturach krytycznych zlokalizowanych blisko obszaru napromieniania.

Osłony są umieszczone na płycie z pleksiglasu przymocowanej do aparatu terapeutycznego.

45
Q

Filtr klinowy zastosowanie

A

Używany do promieniowania X i Co-60 w przyspieszeniach.
Nie stosuje się go w promieniowaniu o niskich energiach, ze względu na duże boczne i wsteczne rozpraszanie.

46
Q

Bolus tkankopodobny

A

Materiał którego parametry fizykochemiczne są porównywalne z parametrami tkanek miękkich. Umieszony bezpośrednio nad napromienianym obszarem, mający na celu spowodowanie dodatkowego pochłaniania i rozpraszania promieniowania oraz zniwelowania wpływu ukośnego wejścia wiązki na napromieniany obszar.

47
Q

Kontrola dozymetryczna terapii

A

Pozwala na wyznaczenie dokładności z jaką podana zostanie do objętości leczonej dawka.

48
Q

Dozymetria kalibracyjna

A

Pozwala na wyznaczenie bezwzględnej mocy dawki w wybranym punkcie referencyjnym (np. w wodzie)

49
Q

Dozymetria względna

A

Wyznaczenie rozkładu dawki wewnątrz ciała pacjenta

50
Q

Fantomy

A

Materiał fantomu pod względem pochłaniania i rozpraszania promieniowania powinien być równoważny wodzie lub tkance miękkiej.

51
Q

Fantom musi imitować wodę po względem:

A
  • gęstości,
  • liczby elektronów w gramie materiału,
  • efektywnej liczby atomowej Zeff
52
Q

Naparstkowa komora jonizacyjna typu “Farmer”

A

Powszechnie stosowana w rutynowej dozymetrii klinicznej do pomiarów głębokościowych.

53
Q

Dawkomierze

A

Pozwalają na sprawdzenie poprawności napromienienia pacjenta. Umieszczone są na ciele lub wewnątrz pacjenta.
Wykorzystywane są detektory:
- komór jonizacyjnych,
- detektorów półprzewodnikowych,
- TLD

54
Q

Porównanie detektorów w dozymetrii in vivo

A

Komory jonizacyjne i detektory półprzewodnikowe pozwalają na natychmiastowy odczyt w trakcie napromieniania pacjenta.
Detektory półprzewodnikowe zależą od temp. i ene. wiązki.
Komora jonizacyjna cechuje się dużymi rozmiarami.

Wskazania TLD można odczytać dopiero po zakończeniu napromieniania. Detektory TLD można umieścić w ciele pacjenta bez konieczności dołączania przewodów zasilających.

55
Q

EPID

A

Electronic Portable Imaging Device - system elektronicznego obrazowania portalowego, służący do wizualizacji wiązki promieniowania

Fizyka medyczna egzamin (4 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions