Yunit II Kaligirang Pangkasaysayan ng Pagsasaling-Wika Flashcards

1
Q

Ano ang ‘Pagsasalin?’

A

Ang pagsasalin ay paglilipat diwa sa pinakanatural na paraan ng pagwiwika ng mga pinaglalaanang mambabasa, manonood, at manlilikha.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Ang pagsasaling-wika ay kasintanda ng

A

panitikan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Sa _________ and kinikilalang unang tagasaling-wika ay isang aliping Griyego na si _______________

A

Europa
Andronicus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Ano ang isinalin ni Andronicus sa wikang Griyego?

A

Odyssey ni Homer

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Gumawa ng mga pagsasalin sa Latin ng mga dulang Griyego, tulad ng mga sinulat ni Euripedes.

A

Naevius at Ennius

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Dalawang dakilang manunulat na kilala ring tagasaling-wika.

A

Cicero at Catulus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Natural lamang na ang mga piyesa ng literatura, lalo na ng higit na nakauunlad na mga bansa, ay isalin sa sariling wika ng mga __________________ __________.

A

naiimpluwensyahang bansa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Ang mabilis na pag-angat ng ________, halimbawa, noong __________ at __________ na siglo mula sa kamangmangan ay dulot ng mga pagsasaling-wika na isinagawa mula sa wikang Griyego.

A

Arabya
ikalawa at ikasiyam (na siglo)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

__________ ang prinsipal na daluyan ng iba’t ibang karunungan
__________ kinikilanang sentro ng sibilisasyon

A

wikang Griyego
Gresya

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Ang mga pangkat ng mga _______________ ay sinasabing nakaabot sa Baghdad at doon ay isinalin nila sa _________ ang mga sinulat nina Aristotle, Plato, Galen, Hippocrates atbp.

A

iskolar ng Syria
Arabiko

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Pagkaraan ng mga _________ _____, ang Baghdad ay napalitan ng __________ bilang sentro ng karunungan sa larangan ng pagsasalingwika.

A

tatlong siglo
Toledo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Sa dakong huli ang lungsod ng __________ ay nakilala bilang isang paaralan ng pagsasaling-wika, na naging bukal ng kamulat na karunungan sa _________.

A

Baghdad
Arabya

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Sa mga tagapagsalin na nahikayat na magtungo sa Toledo, dalawa ang higit na napatanyag - sina _________ at _________.

A

Adelard
Retines

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Isinalin ni Adelard sa Latin

A

Principles ni Euclid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Isinalid ni Retines sa Latin

A

Koran

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Sa panahong _________ ay nakaabot na sa Toledo ang mga orihinal na teksto ng mga literaturang nasusulat sa wikang Griyego. Sa ngayon ay nabawas-bawasan ang mga _____________ na karaniwang nagaganap kung ang pagsasalin ay di-tuwiran.

A

1200 A.D.
pagkakamali

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Sa mga panahong 1200 A.D. lumabas ang dakilang salin, ________ ____________ ____ _________. Ang orihinal na teksto nito ay nasusulat sa Griyego.

A

Liber Gestorum et Josaphat

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Nagkaroon ng iba’t ibang salin sa iba’t ibang wika sa Europa kaya’t napilitang kilalanin ng ___________ _______ bilang mga santo at santa sina __________ at ___________, dalawang tauhang uliran sa ___________ at ____________ __________.

A

Simbahang Latino
Barlaan at Josaphat
pag-uugali at pagiging maka-Diyos

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q
A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Sinasabing nagsimula ang pagsasalin sa ____________

A

Bibliya

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Ang salin ni ___________ sa Wycliffe ay sinundan ng salun nina ___________ at ___________. Subalit ang kinikilalang pinakamabuting salin ay ang kay _________ _________ sa wikang ____________.

A

Wycliffe
Tyndale at Coverdale
Martin Luther
Aleman

19
Q

Sa panahon ni Martin Luther nagsimulang makilala sa larangan ng pandaigdig na panitikan ang _________ __________.Sa panahong iyon rin lumitaw ang mga salin ni _________ _______.

A

bansang Alemanya
Jacques Amyot

20
Q

Si Jacques Amyot ay isang obispo sa Auxerre na kinikilalang ‘_________________________’ sa Europa

A

Prinsipe ng Pagsasaling-wika

21
Q

Ang pinakamahalagang utang ng pandaigdig na panitikan kay Amyot ay ang pagkakasalin nito sa wikang Aleman noong 1559 ng ________________________________ ni __________.

A

Lives of Famous Greeks and Romans
Plutarch

22
Q

Sa ____________ ay nakilala naman noong 1467-1553 ang isang tagapagsalin na si ______ ___________ na karamihan sa kanyang sinasalin ay mula sa wikang ____________.

A

Inglatera
John Bourchier
Kastila

23
Q

Si Bourchier ay nakatala sa kasaysayan bilang tagapagsalin ng ____________________, isang awtor na ang paksa at estilo ay kanyang labis na kinagiliwan

A

Chronicles ni Froissart

24
Q

____________ Maituturing ng unang panahon ng pagsasaling-wika ng Inglatera.
____________ Ikinikilalang pinakataluktok na panahon ng pagsasaling-wika ng Inglatera.

A

panahon ng unang Elizabeth
panahon ng pangalawang Elizabeth

25
Q

Ang kinikilalang pinakadakila sa mga tagapagsalin ng Inglatera sa panahon ni Elizabeth II

A

Sir Thomas North

26
Q

Ang salin ni _________ __________ sa mga isinulat ni Homer ay nalathala sa pagitan ng 1598 at 1616, kaya’t ito’y mabibilang din sa panahon ni Elizabeth II.

A

George Chapman

27
Q

Noong 1603 ay lumabas ang salin ni _____ ______ sa _________ __ __________, isang babasahing itinuturing na kasinghusay ng Plutarch ni North.

A

John Florio
Essays ni Montaigne

28
Q

Noong 1612 ay isinalin naman ni ________ __________ ang ____ ________.

A

John Shelton
Don Quixote

29
Q

Ang ika-____ na siglo ay maituturing na tulad din halos ng dalawang nakaraang siglo na ang kinawiwilihan ay ang pag-aaral at pagsasalin ng mga literatura sa ibang bansa.

A

17

30
Q

Hindi gaano nagustuhan ng mga mambabasa ang salin ni ________ sa ____________ at _______, gayundin ang salin ni ______ ________ sa __________ at _____.

A

Hobbes
Thucydides at Homer
John Dryden
Jevenal at Virgil

31
Q

Siya ang kauna-unahang kumilala na ang pagsasaling-wika ay isang sining, kaya’t dapat umalinsunod ang sinumang tagapagsalin sa mga prinsipyo at simulaing nauukol sa sining na ito.

A

John Dryden

32
Q

sa ika-18 na siglo nabibilang ang salin nina ____________ _______ at __________ ________ sa Ingles ng Homer sa paraang patula.

A

Alexander Pope at William Cowper

33
Q

Mga isinalin ni Pope

A

Iliad
Odyssey (1725)

34
Q

Isinalin ni Cowper

A

Odyssey (1791)

35
Q

Sa panahon rin nina Pope at Cowper lumabas ang salin ni _____ ____ ________ sa Aleman ng mga gawa ni ______________.

A

A.W. von Schlegel
Shakespeare

36
Q

Noong 1792 nalathala ang isang namumukod na aklat ni _____________ ________ na may pamagat ________________________________. Dito inilahad ni Tyler ang tatlong panuntunan sa pagkilatis sa isang salin.

A

Alexander Tyler
Essay on the Principles of Translation

37
Q

Ang tatlong panuntunan sa pagkilatis ng isang salin ayon kay Alexander Tyler

A
  1. Ang salin ay kailangang katulad na katulad sa orihinal sa diwa.
  2. Ang estilo at paraan ng pagsusulat ay kailangan katulad ng sa orihinal.
  3. Ang isang salin ay kailangan magtaglay ng ‘luwag at dulas’ na pananalita tulad ng sa orihinal upang hangga’t maari ay magparang orihinal.
38
Q

(ika-19 na siglo)
Isinalin ni Thomas Carlyle noong 1824 na nagpapatunay rin sa mga mambabasang Ingles na mayroon din namang mga henyong manunulat sa Alemanya.

A

Wilheim Meister ni Goethex

39
Q

(ika-19 na siglo)
Pinakadakilang salin sa ika-19 na siglo;
Dito rin nagsimulang mauso ang isang uring saknong sa tula na may ______ na pentametro na ang _________ linya ay hindi nakatugma.

A

Rubaiyat of Omar Khayam
ng mga Persyano

apat
ikatlong

40
Q

(ika-19 na siglo)
Nagsikap na isalin ang Omar Khayam na mapanatili ang likas na kagandahang pang-estetiko nito na siyang kinagiliwan nang labis ng mga mambabasa.

A

Fritz Gerald

41
Q

(ika-19 na siglo)
Isang sanaysay na nagpugay sa mga mambabasa na tumatalakay sa isang simulain na ang isang salin ay kailangang magtaglay ng bisang katulad ng sa orihinal.

pagpapanatiling bisang pang-estetiko sa orihinal&raquo_space;> pagsasaling salita-sa-salita/labis na katapatan sa pagsasalin

A

On Translating Homer
ni Matthew Arnold

42
Q

Kataliwas kay Arnold; ayon sa kanya, kailangang matapat sa orihinal ang isang salin na kailangang madama ng bumabasa na ang kanyang binabasa ay isang salin hindi orihinal.

A

E.W. Newman

43
Q

(ika-20 na siglo)
Karamihan sa mga nagsasalin ay wari bang sahol sa inspirasyon, at ang pangunahing layunin na lamang ay ______ at hindi ______.

A

dami
uri

44
Q

Naglathala ng isang artikulo noong 1919 na nagsasabing, ang tunay na panitikan ng Pransya ay hindi lubusang maaabot sa pamamagitan lamang ng mga salin. Sapagkat kundi dahil sa pagsasaling-wika ay maraming manunulat ang hindi makikilala at dadakilain.

A

Ritchie at Moore

45
Q

Halimbawa ng manunulat na hindi makikilala at dakilain kung hindi naisalin ang kanyang mga akda

A

Tolstoy ng Rusya

46
Q

Dahil din sa mga slain, ang mga drama nina ________, __________, at _______ ay hindi makapasok at makalikha ng sariling langit-langitan sa makabagong dulaan.

A

Chekov, Stindberg, at Ibsen

47
Q

Isa sa mga layunin ng mga bansa gaya ng Pilipinas kung bakit patuloy sila sa lansakang pagsasalin sa kani-kanilang wika ng mga mahuhusay na akdang nasusulat sa iba’t ibang wika.

A
  • Para maihatid sa nakakaraming bahagi ng mambabsa ang makabangong pananaw sa panitikan
  • Upang makaabot sa higit na nakararaming mamamayan ang mga bagong kaalaman at karunungan buhat sa ibang bansa na karaniwan ay higit na mauunlad.