wykłady Flashcards
w którym roku mendel ustanowił swoje prawa
1866
w ktorym roku John Down opisał zespol downa ?
1866
kiedy poznaliśmy strukturę DNA? kto za to odpowiada?
1953, James Watson, Francis Crick
Kiedy odkryto ze każdy człowiek ma 46 chromosomów?
1956
co to doradztwo genetyczne?
proces diagnostyczno - prognostyczny oferowany rodzicom ryzyka genetycznego
najczęstsze schorzenia genetyczne
- nowotwory
- choroby sercowo naczyniowe
- niepłodnosc
- poronienia nawykowe
- wady wrodzone u dzieci
jak dzielimy schorzenia genetyczne
- chromosomowe
- monogenowe
- poligenowe
- mitochondrialne
- komórki somatycznej
co to schorzenia monogenowe
schorzenia które dziedziczą się zgodnie z prawami mendla, dotyczą mutacji w jednym pojedynczym genie. możemy wyróżnić schorzenia:
- autosomalne (dom i rec)
- sprzężone z chromosomem X (dom i rec)
- sprzężone z chromosomem Y
co to schorzenia poligenowe
schorzenia w wielu genach
co to schorzenia mitochondrialne
mutacje w mitochondrialnym DNA - bardzo poważne schorzenia. dot. przede wszystkim narządów potrzebujacych dużo energii np mozg, mięśnie, trzustka, wątroba, narząd wzroku
co to schorzenia komórki somatycznej?
naczęściej nowotwory nabyte.
Etapy porady genetycznej:
- diagnoza fenotypowa - ocena kliniczna, fenotyp zachowania
- ocena genotypowa - weryfikacja rozpoznania klinicznego - CTG - chromosomowe, DNA - monogenowe
- Analiza rodowodowa
- Określenie wielkości prawdopodobieństwa powtórzenia się w rodzinie
- Prognoza rozwoju
- Ukierunkowanie na opiekę wielospecjalistyczną
co to dysmorfologia
nauka zajmującą się wrodzonymi wadami rozwojowymi
co to hypo/hypertylorym?
waskie/szerokie rozstawienie szpar powiekowych
przykłady zespołów chromosomowych trisomii
- z. downa 21
- z. patau 13
- z. edwardsa 18
jedyne trisomie krtroe przeżywają (poza trisomiami związanymi z chrom. X)
jak objawia sie delecja q12 na chromosomie 15?
- jeżeli jest to delecja z chromosomu matczynego, to będzie zespol Angelmana. (również jeśli są dwa od ojca)
- jeżeli delecja jest z chromosomu ojcowskiego, to będzie zespol pradera willego
jak dzielimy choroby monogenowej?
- dziedziczone autosomalnie dominująco
- dziedziczone autosomalnie recesywnie
- dziedziczenie sprzężone z chromosomem X recesywne
- dziedziczenie sprzężone z chromosomem X dominujące
co to dziedziczenie autosomalne dominujące?
dana cecha jest kodowana przez dwa allele, od po jednym od ojca i matki.
genotypy w dziedziczeniu autosomalnym dominującym
- homozygota dominująca - chory, często letalne - AA
- heterozygota - chory - Aa
- homozygota recesywna - zdrowy - aa
cechy dziedziczenia autosomalego dominujacego
- chory rodzic lub de novo
- choruja kobiety i mężczyzni
- jezeli jeden rodzic jest chory i jest heterozygota to 50% ryzyka na chore potomstwo
- pionowa transmisja
- zjawisko niepełnej penetracji
- zjawisko zmiennej ekspresji
co to pionowa transmisja?
pojawia się w każdym pokoleniu w rodowodzie
co to zjawisko niepełnej penetracji
nie wszyscy z danym uszkodzeniem w genie będą okazywać cechy schorzenia
co to zjawisko zmiennej ekspresji
rozne nasilenie objawów i ekspresji choroby wśród chorych
przykłady chorób dziedziczonych autosomalnie dominująco
- achondroplazja
- nerwiakowłókniakowatość typu 1
- zespół Marfana