wstęp do PF, wartości toniczne fazowe, emocje, EDA - W1, W2, kawałek W7 Flashcards
Psychofizjologia
Studiowanie relacji:
- między mózgiem a zachowaniem
za pomocą obserwacji reakcji UN zarówno
centralnego jak i obwodowego
- relacji pomiędzy psychologiczną
manipulacją i wynikającymi z niej fizjologicznymi
odpowiedziami organizmu - badanie układu autonomicznego i jego reakcji
- jakieś główne procesy emocjonalne to powodujące
- dowiedzenie się o procesach psychicznych na podst. reakcji fizjologicznych
miary obowodowe
skin Conductance - przewodnictwo skórne
pozostałe miary, które nie są takie oczywiste
- miary aktywności serca i układu sercowo-naczyniowego - ciśnienie i objętość krwi
- oczy –> regulowanie średnicy źrenicy
- elektromiografia - aktywność i napięcie mięśniowe
- respiracja - oddech
- techniki neuroobrazowania - EEG, MEG, fMRI, NRS (spektroskopia podczerwieni)
- REAKTYWNOŚĆ HORMONALNA, UKŁAD IMMUNOLOGICZNY
Markery somatyczne
- rodzaje uczuć generowanych na podstawie wtórnych emocji. Stanowią one fizjologiczny sygnał dla jednostki o przewidywanych skutkach podjęcia decyzji
wartości toniczne vs fazowe
- toniczna – względnie wolnozmienna wartość zmiennej
- średnia wartość - osoba czeka na zadanie
- takie tło - zmienna utrzymująca się dłuższy czas
- musimy zapewnić, by wartości były takie same
- nie interesuje nas timing poszczególnych bodźców
- suma aktywności mózgowej - fazowa – krótkotrwała zmiana, zazwyczaj efekt działania czynnika exp/bodźca
- zmiany fazowe widoczne są na tle poziomu tonicznego
- musimy znać timing każdego bodźca
- liczymy różnice
zasada wartości początkowej [LIV] (Wilder 1967)
- reakcja zależy od poziomu bazowego
- można zaobserwować EFEKT SUFITOWY - reakcja fazowa już nie jest taka mocna
- gdy osoba jest pobudzona tonicznie, to reakcja fazowa jest już mniejsza`
- osoby z zaburzeniami nerwicowo-lekowymi – SNS (Wenger 1948)
- pacjencji z wrzodami – SNS (Wenger 1962)
- poziom lęku przed wystąpieniem – SNS (Smith 1965)
Aktywacja (3 poziomy)
konstrukt celu i intensywności - charakterystyka zachowania
3 poziomy aktywacji:
- AUTONOMICZNA - związana z układem autonomicznym - sympatycznym i parasympatycznym
- BEHAWIORALNA - ta, którą obserwujemy - np. jak ktoś śpi
- KOROWA - aktywność centralnego układu nerwowego - pomiar EEG
- zadania na uwagę - serce zwalnia mimo motywacji ( + akt.korowa)
- testy, zadania arytmetyczne + wszystkie
- konstrukt aktywacji jest konstruktem złożonym i niejednorodnym
arousal vs aktywacja
- arousal - stan fazowy - to, co wywołane przez bodziec
* aktywacja - poziom toniczny
układ wegetatywny/autonomiczny (ANS)
- istotny jest konstrukt motywacyjny
- część sympatyczna i parasympatyczna - obie te części działają antagonistycznie do siebie
(serce, skóra, układ sercowo-naczyniowy, szerokość źrenicy, przewodność skórna)
* źrenica • ślinianki • czynności serca; •oskrzela • naczynia krwionośne • tętno • gruczoły nadnerczowe • skurcze przewodu pokarmowego • pęcherz moczowy • pobudzenie sexualne / orgazm
- rozszerzanie (S) lub zwężanie (P) źrenicy;
• pobudzanie ślinianek do wydzielania śliny (P) lub ich hamowanie (S);
• przyśpieszanie (S) lub hamowanie (P) czynności serca;
• rozkurczanie (S) lub zwężanie (P) oskrzeli;
• zwężanie naczyń krwionośnych powodujące wzrost ciśnienia tętniczego
krwi (S) / rozszerzanie naczyń krwionośnych powodujące spadek ciśnienia
tętniczego krwi (P);
• wzrost (S) / spadek (P) tętna
• pobudzenie gruczołów nadnerczowych do wydzielania (S);
• nasilenie skurczów przewodu pokarmowego (P);
• rozszerzanie (P)/ kurczenie (S) pęcherza moczowego
• pobudzenie sexualne (P) / orgazm (S) - S - sterowanie gruczołami potowymi - mobilizacja energetyczna. Nastawienie na wydatkowanie energii
P - powiązanie organów ze sobą - z nerwów czaszkowych lub przez jeden nerw błędny
Układ sympatyczny = ukł. współczulny
Układ parasympatyczny = ukł. przywspółczulny; gromadzenie energii, odpoczynek, uzupełnianie rezerw energetycznych
teorie emocji:
- James-Lange
bodziec –>pobudzenie autonomiczne - drganie rąk, gęsia skórka –> emocja (np.strach - strachem jest to, że obserwujemy reakcję fizjologiczną - drganie rąk) usunięcie doznań powinno znosić lub znacznie modulować reakcje emocjonalne
(doświadczenie emocji: świadomość reakcji fizjologicznych na bodziec (mocno bijące serce, pocenie się, fale gorąca) )
- Canon-Bard
emocjonalny bodziec jednocześnie wywołuje
a) reakcję fizjologiczną
b) subiektywne doświadczenie emocjonalne - Schachter–Singer
do doswiadczenia emocji niezbędne jest
- fizjologiczne pobudzenie
- kognitywna jego interpretacja (COGNITIVE LABEL) - może diametralnie zmienić odczuwanie emocji
bez tego elementu trudno nam rozróżnić emocje (Schachtera teoria emocji)
Cognitive label
przykład eksperymentu z intencją witaminową vs pobudzającą
neuronalne korelaty emocji:
- podejście lokalizacjonistyczne / dyskretne emocje
- -> na poziomie nerwowym znajdziemy miejsce wywołujące pewne reakcje (radość, strach, złość, wstręt, zaskoczenie…) –> LOKALISTYCZNE SYSTEMY –> KONKRETNIE ZDETERMINOWANE DEDYKOWANE OBSZARY
+ niewielka liczba odrębnych emocji biologicznie zdeteminowane I każda emocja posiada specyficzne (i dedykowane) obszary w mózgu, odpowiedzialne za jej ekspresję, odczuwanie i percepcję
- podejscie konstrukcjonistyczne / wymiary emocjonalne (Barret, Lyndquist)
“core affect” (Russel) - neuropsychologiczny stan, który mozemy odczuwać na dwóch wymiarach: przyjemność oraz aktywacja
konkretne emocje to interpretacja (“labels”) - PODEJŚCIE TO OPISUJE TEORIĘ SCHACHTERA ZINGERA
- nie ma wyraźnych granic między emocjami - płynne i rozlane
funkcjonalne systemy sterujące gruczołami ekrynowymi
REAKCJA ELEKTRODERMALNA
ZMIANY POBUDZENIA SKÓRY PRZEZ ZMIANY UKŁADU AUTONOMICZNEGO (UKŁ.SYMPATYCZNY)
- energetyczna aktywacja (WZROST),
- termoregulacja,
- lokomocja,
- emocje.
funkcja emocjonalna:
przede wszystkim
powierzchnia dłoni i stóp
kontrola - UKŁAD SYMPATYCZNY, na co reaguje układ siateczkowaty
- ARAS (Afferent Reticular Activating System)
- > energetyczna aktywacja
- hypothalamus -> termoregulacja
- k. motoryczna -> lokomocja
- VMPFC, ukł limbiczny, zakręt obręczy, -> emocje
- hamujaca rola kory PFC
funkcjonalne systemy sterujące
gruczołami ekrynowymi: jednostki pomiaru
EDA - ELECTRODERMAL ACTIVITY
konduktancja – μS (μmho)
rezystancja - ohm
(konduktancja - przepuszczanie prądu, odwrotna rezystancji). jeżeli skóra jest zwilżona, lepiej przewodzi prąd