UKŁAD SERCOWO-NACZYNIOWY W2,W3(m.nr - w7) Flashcards
UKŁAD
SERCOWO-NACZYNIOWY
mięśnie unerwiające serce i naczynia krwionośne
2 obiegi:
- mały (płucny);
- duży (obwodowy).
4 zastawki
Cykl pracy serca (cardiac cycle)
● pauza (ok. połowy cyklu)
mięśnie komór i przedsionków rozkurczone,
krew napływa do serca z żył głównych oraz żył płucnych.
zastawki półksiężycowate zamknięte.
● diastole (ok. 0.1 sekundy)
następuje wypełnienie komór
poprzez skurcz przedsionków.
● systole (ok. 0.3 s)
skurcz komór i wyrzut do aorty
i tętnicy płucnej przez otwarte zastawki półksiężycowate
- cykl trwa ok 1 s
układ bodźcowo-przewodzący
mechanika serca zawiera się w samym sercu
grupa komórek serca, wytwarzająca rytmiczne impulsy elektryczne wywołujące skurcz serca.
zapewnia własciwą sekwencję i rytm – automatyzm serca
● węzeł zatokowo-przedsionkowy (120Hz) - 120 bitów na s,
● szlaki międzywęzłowe (pęczki): przedni (pęczek Bachmana i gałąź
zstępująca), środkowy (pęczek Wenckebacha), tylny (pęczek Thorela),
● węzeł przedsionkowo-komorowy,
● pęczek przedsionkowo-komorowy,
● rozpoczynające się w obrębie komór odnogi pęczka Hisa: prawa i lewa
(dzieląca się w obrębie lewej komory na wiązki przednią i tylną),
● obie odnogi przechodzą pod wsierdziem w komórki sercowe przewodzące
– włókna Purkiniego
● nerw błędny (vagus, X) – parasympatyczny – hamujący wpływ na u.b.p niż spontaniczna aktywność
regulacja serca
● nerw błędny (vagus, X) – parasympatyczny – HAMUJĄCY WPŁYW na u.b.p.
toniczne pobudzanie mięśnia sercowego
ACh – szybki metabolizm
● układ sympatyczny – czasowe pobudzanie serca
NA – wolny metabolizm
● baroreceptory – hamowanie HR
● chemoreceptory (O2, CO2, pH) – pobudzanie HR, TPR
● wydzielanie hormonów (nadnercza - adrenalina, tarczyca)
odruch ortostatyczny (chwilowego niedokrwienia mózgu – wywołane
zazwyczaj nagłym przyjęciem stojącej postawy)
ECG
elektrokardiogram
(sygnał - ok. 1s–> kompleks QRS –> R - najwyższy pik)
- Badamy głównie tętno i mierzymy czas między R-ami
- krzywa kardiochromatyczna - wykres tętna w funkcji czasu
tętno
- falisty ruch naczyń tętniczych zależny od skurczów serca i od elastyczności ścian tętniczych.
- Dokonuje się go na tętnicach powierzchniowych, najczęściej tętnicy promieniowej
- częstotliwość: u dzieci: 100/min u młodzieży: 85/min u dorosłych: 70/min u ludzi starszych: 60/min
parametry:
HR HRV SYS DIA SV CO TPR
HR – heart rate – tętno
HRV – heart rate variability - zmienność rytmu serca w czasie - Zmienność rytmu zatokowego
SYS – tętnicze ciśnienie systoloczne (skurczowe) - NAJWYŻSZE
DIA – tętnicze ciśnienie diastoliczne (rozkurczowe) - NAJNIŻSZE
pomiar na ramieniu – tętnica w ramieniu (np. 120/70 mmHg)
[norma: 90-119 / 60-79 mmHg]
SV - stroke volume – objętość krwi pompowanej w 1 skurczu serca
CO – cardiac output – objętość minutowa krwi - liczba litrów przepompowanych na minutę
CO = HR x SV [l/min]
spoczynkowo rzedu 5l/min, max rzedu 25l/min
TPR – total peripherial resistance (całkowity obwodowy opór naczyniowy) - obrazuje stan naczyń krwionośnych
Toniczne i fazowe reakcje serca
reakcja orientacyjna:
● fazowy spadek HR (ECR1)
● brak habituacji
reakcja obronna:
(dla intensywnych, nagłych, potencjalnie zagrażających bodźców):
● fazowy wzrost HR
uwaga:
● spadek fazowy HR przed sygnalizowaną reakcją
● brak ww efektu zmienności dla RT bez sygnalizacji
● większy toniczny HR przy złożonych czynnościach motorycznych
niewytrenowanych, spadek po nabraniu biegłości
● uczenie / rozwiązywanie zadań – wzrost proporcjonalny do trudności
zadania, ale zadania zbyt trudne – spadek HR – rezygnacja
przyjmowanie i odrzucanie stymulacji
● przyjmowanie stymulacji – fazowy spadek HR – wzrost uwagi
słaba korelacja miedzy spadkiem fazowym HR a spadkiem RT
hipoteza o funkcjonalnym znaczeniu spadku tętna dla sprawności reakcji
sensomotorycznych
zakwestiowanan przez Obrist - zmniejszenie aktywności motorycznej jako
przyczyna
● odrzucanie stymulacji – zadania mentalne –> wzrost HR
pobudzenie emocjonalne
> wzrost toniczny HR w sytuacjach pobudzenia emocjonalnego
> większa zmiana HR dla strachu niż złości
> większe zmiany dla złości, strachu i smutku niż pozytywnych + wstrętu
> frustacja wzrost SYS i DIA
> sytuacje lękowe – większy wzrost BP u osób z dużym poziomem lęku
> rozmowa z osobą o wyższym statusie niż z równym– wzrost BP
HR
pobudzenie emocjonalne
pobudzenie emocjonalne
ale:
przed oczekiwanym bodźcem awersyjnym obserwuje się czasem fazowy
spadek HR
frustracja – znaczący wzrost HR w bardzo sfrustrowanej grupie,
która mogła się zrewanżować w fazie rewanżu
HR
motywacja:
motywacja:
wzrost tonicznego HR podczas wykonywania zadań w warunkach nagrody
pieniężnej
HR
sytuacja zadaniowa
> w sytuacjach aktywnego radzenia sobie z sytuacjami stresowymi
(active coping) wzrost HR i BP w porównaniu do pasywnego zachowania
- efekt potwierdzono w sytuacjach społecznych i poza nimi.
> społeczne wsparcie (realne lub postrzegane) zmniejsza toniczny poziom HR
podczas sytuacji wymagających, stresowych
Ciśnienie tętnicze
BP - blood pressure
ciśnienie wywierane przez krew na ścianki tętnic, przy czym rozumie się pod tą nazwą ciśnienie w największych tętnicach, np. w tętnicy w ramieniu. Jest ono wyższe niż ciśnienie krwi wywierane na ścianki żył.
Średnie ciśnienie tętnicze:
Dorosły:
120 mm Hg – ciśn. skurczowe (SYS – Systole)
80 mm Hg – ciśn. rozkurczowe (DIA – Diastole)
2 układy
> szybki SAM (Sympathomedullary Pathway )- reakcja fight or flight - wzrost rytmu serca bez wzrostu ciśnienia
> wolnodziałający HPA ( hypothalamic, pituitary, adrenal) - rozliczane w godzinach
Adaptacyjny, przedłużony komponent reakcji stresowej
- w tym przypadku reakcja może trwac kilka h
(metabolizm, poziom cukru)
challenge vs threat
- challenge
SAM axis (sympathetic-adrenomedullary – S-ANS+rdzeń nadnercza)
- wzrost aktywacji S-ANS -> wzrost HR/CO
- wydzielanie Adr – rozszerzenie naczyń krwionośnych w mięśniach
-> spadek TPR (Total Physicial Response)
- oba efekty znoszą się – BP (blood pressure)
pozostaje na niezmienionym poziomie - threat
SAM + PAC (pituitary-adrenal-cortical – przysadka-kora nadnerczy-kora)
- PAC hamuje wydzielenie Adr przez nadnercza
- następuje wzrost aktywności serca bez towarzyszącego spadku TPR
-> wzrost BP (blood pressure)
reaktywność sercowo-naczyniowa
> cardiovascular reactivity
> wielkość reakcji w stosunku do poziomu bazowego w odpowiedzi m.in. na
stresory
> potencjalna podatność na choroby krążenia
> relatywnie stała cecha
typ A - niecierpliwość, wzpółzawodnictwo, wrogość, agresja
typ B – spokojny, zrelaksowany
HRV
(Heart Rate variability)
- zmiana interwału beat-to-beat
> zwiększenie aktywności S-ANS i zmniejszenie aktywności PS-ANS wiąże się
ze spadkiem HRV.
> analiza w domenie:
- częstotliwości
np. SD interwałów - czasu
interwały beat-to-beat traktowane jako sygnał
very low frequency (VLF) 0.0033-0.04 Hz;
low frequency (LF) 0.04-0.15 Hz; high frequency (HF) 0.15-0.4 Hz
HF HRV (0.15-0.4 Hz) spada w
- zadaniach z silną presją czasu (prawd. w związu z wytężoną uwagą i
inhibicją motoryczną) - emocjonalnie wyczerpujących
- w stanie lęku
HF HRV obniżony i LF HRV podniesiony u osób z PTSD
słaba reaktywność HRV w warunkach przypominania traumatycznych
wspomnień
generalny spadek HRV u osób ruminujących
reakcje fazowe serca
> ECR - evoked cardiac response
> ECR 1 - wszystkie bodźce, brak habituacji
> ECR2 - znaczące bodźce (Serce zwalnia, potem przyspiesza)
