Week 8 Flashcards
Wat is nierfunctie?
GFR
Wat zijn symptomen van nierziekte?
-Oedeem (verstoring zoutbalans)
-Dyspnoe
-Vermoeidheid
-Misselijkheid
Hoeveel voorurine wordt er dagelijks geproduceerd?
180 L
Welke processen vinden in de nefronen plaats?
-Filtratie
-Reabsorptie (25% ATP verbruik lichaam)
-Secretie (stoffen actief getransporteerd van bloed naar lumen)
-Excretie (wat het lichaam verlaat)
Welk gevolg heeft nierinsufficientie nog meer?
De patient krijgt te maken met veel andere problemen/ziektes zoals cardiovasculaire ziektes
Hoe wordt nierfunctie gemeten?
GFR=creatinineklaring= volume bloedserum (mL/min) dat door de nieren wordt ontdaan van creatinine. Creatinine is een afvalproduct van spiermetabolisme en de productie is constant bij gelijke spiermassa. Het wordt alleen uitgescheiden door de nieren
Wat is een normale nierfunctie?
100-120 mL/min (100%)
Klachten pas rond 30 mL/min
Wat is proteinurie?
Eiwit in de urine, wat een kenmerk is van nierziekte. Het is een semi-kwantitatief onderzoek met een dib stickje
Wat is de functie van hemodialyse?
Het kan 15 ml/min van de nierfunctie vervangen. Bloed gaat van arm-> pomp-> dialyser-> arm
Wat zijn de beperkingen van hemodialyse voor de patient?
▪ 3 maal 4-5 uur per week dialyse
▪ Vochtbeperking 500 - 750 ml per dag
▪ Eiwit beperking, Na+, K+ en fosfaat beperking
▪ Bloeddruk verlagende medicatie
▪ Fosfaat binders, Vitamine B-C-D, bloedverdunners, EPO
Hoeveel van de nierfunctie kan door een donornier vervangen worden?
60/70 ml/min
Waar wordt een donornier geplaatst en waarom?
Bij de lies geplaatst, oude nier blijft zitten. Dit is een makkelijkere operatie en de urineleider is niet lang genoeg om in het geheel mee te transplanteren
Welke risico’s blijven aanwezig na een niertransplantatie?
Er is een grotere kans op:
-Infecties
-Tumoren
-Kwaadaardige aandoeningen
Wat zijn de functies van de nier?
▪ Uitscheiden van water (ADH)
▪ Uitscheiden van “gifstoffen” (GFR en secretie)
▪ Stimuleert de aanmaak van rode bloedcellen (EPO)
▪ Regulatie zuurbase balans (uitscheiding H+ / reabsorbtie en productie bicarbonaat)
▪ Regulatie Na / K uitscheiding (RAAS)
▪ Regulatie bloeddruk
▪ Rol in de botstofwisseling (en Ca / Fos balans) (Vit D)
Hangen de regulatie van H2O balans en Na+ balans samen?
De regulaties zijn apart van elkaar
Hoe heten de regulaties van H2O en Na+
H2O: osmoregulatie
Na+: volume regulatie
Hoe wordt een verstoring in het pH gecompenseerd?
Compensatie renaal: langzaam, volledig
Compensatie ventilatie: snel, niet volledig
Wat is osmoregulatie?
H2O regulatie
->Na concentratie mmol/L
->Osmolaliteit
Wat is volume regulatie?
Na hoeveelheid mmol
Bloeddruk
Waneer vindt volume contractie plaats?
Bij een laag effectief circulerend volume:
->Activatie RAAS
->Verhoogd ADH aanmaak
->Verlaagd ANP stimuleert ook ADH aanmaak
->Sympatische activatie zorgt voor vasoconstrictie
Benoem 3 b-sympathicolytica
Propanolol
Atenolol
Metoprolol
Benoem 2 ACE remmers
Captopril
Enalapril
Benoem 1 renine remmer
Aliskiren
Benoem 1 angiotensine-antagonist
Losartan
Benoem 2 thiazidediuretica
Hydrochloorthiazide
Chloorthalidon
Benoem 2 lisdiuretica
Furosemide
Bumetanide
Benoem 2 kaliumsparende diuretica
Triamtereen
Spironolacton
Benoem 2 overige Ca-antagonisten
Verapamil
Diltiazem
Benoem 2 dihydropyridine Ca-antagonisten
Amlodipine
Nifedipine
Wanneer is er sprake van polyurie?
> 3 L/dag
Welke typen diabetes mellitus zijn er?
Onvoldoende productie van insuline
▪Type I Diabetes
▪Vaak bij kinderen (juveniel)
Behandeling met insuline
Insuline resistentie
▪Type II Diabetes
▪Bij ouderen
▪Sterkere erfelijke component
Behandeling met orale bloedsuikerverlagende medicamenten
Wat zijn de gevolgen van hyperglykemie voor de urine?
Er komt suiker in de urine en je gaat meer plassen door osmotische diurese; de osmotische waarde van de voorurine is hoger vanwege glucose waardoor meer water wordt vastgehouden
Wat doet dapagliflozin?
Het remt SGLT2 (->glucosurie) en wordt voorgeschreven bij diabetes, (en bij nierinsufficientie of cardiale problemen) SGLT1 wil je niet remmen omdat het ook in de darmen zit
Hoe wordt een eiwit in de proximale tubulus door een tubuluscel opgenomen?
Het bindt aan megaline + cubuline en wordt via endocytose opgenomen of het wordt eerst afgebroken door enzymen in de brushborder en via cotransport met Na+ opgenomen
Wat zijn de gevolgen van nierinsufficientie voor de nefronen?
Acuut: schade aan tubuli
Chronisch: verlies van nefronen
Hoe kunnen geneesmiddelen zorgen voor schade aan nieren?
Bij hoge secretie van een geneesmiddel kan een tubulus kapot gaan
Wat zijn oorzaken van metabole acidose?
▪ Verlies van bicarbonaat
▪ Nieuw zuur productie
▪ Nier is kapot (maakt geen bicarbonaat)
Hoe zijn de nieren (globaal) betrokken bij de pH regulatie?
Ze zorgen voor reabsorptie (en productie) van bicarbonaat en excretie van H+
Waar liggen de nieren en welk nier ligt lager?
Retroperitoneaal. De rechternier ligt iets lager
Hoe groot is een volwassen nier?
-150 g
-10-15 cm lang
-5-7 cm breed
Waaruit is een foetale nier opgebouwd?
18 lobjes die uiteindelijk fuseren. 7% van de volwassenen heeft nog dit lobulair aspect
Beschrijf de macroscopische antaomie van de nier
-Cortex met nefronen
-Medulla (piramiden) met verzamelbuizen en dikke delen lis
-Lobi (piramiden + column)
-Papil
-Calyx minor en major
-Pelvis renalis
-Hilus met arterie, vene en ureter
-Fibreuze kapsel (vezelig BW)
Waar gaat het meeste bloed heen in de nieren?
De cortex (90-95%)
Hoeveel piramiden heeft een multilobulaire nier?
10-18
Hoe heet de overgang van cortex naar medulla?
Corticomedullaire junctopn
Wat zijn de functies van de nieren?
*Filtratie en secretie van afvalstoffen uit het bloed
*Regulatie van water en zout huishouding
– Bloeddruk
– Zuur-base balans
* Hormoon productie
– Renine
– Erythropoetine
– Activatie vit D3
Hoeveel nefronen zijn er per nier?
1.000.000
Wat is de lengte van een gemiddelde nefron?
50 mm
Waaruit is een nefron opgebouwd?
- Nierlichaampje: glomerulus + kapsel van Bowman
- Proximale tubulus (kronkelende + rechte deel)
- Lis van Henle (dunne + dikke deel)
- Distale tubulus
- Verzamelbuis
Waar zitten de macula densa en wat zijn hun functie?
- In het juxtamedullaire apparaat op overgang van lis naar distale tubulus
- Ze meten [NCl] in de voorurine en geven terugkoppeling aan de arteriolen
Waar vindt filtratie plaats?
Bloed stroomt via de afferente arteriole de glomerulus in. Bij de vaatpool gaat voorurine via filtratie de Bowman ruimte in. Het voorurine gaat via de urinepool de proximale tubulus in
Waaruit bestaat de kapsel van Bowman?
-Visceraal epitheel (podocyten)
-Parietaal epitheel
Wat zijn de functies van mesangiale cellen?
- Fundament van de glomerulus (liggen centraal)
- Reguleert hydrostatische druk door contractie (endotheline)
- Fagocytosis van moleculen in de GBM
- Immuun regulatie van cytokines
Door welke lagen gaat het filtraat bij glomerulaire filtratie?
- Endotheel –gefenestreerd
- Glomerulaire basaalmembraan
- Podocyt voetjes- slit diafragma
Waaruit bestaat het glomerulaire basaalmembraan?
- Collageen IV (en laminine)
–Fysieke barriere- Alleen moleculen <10nm of >70kDa passeren
- Proteoglycanen
–Zorgen voor een negatieve lading van het GBM (net zoals endotheel)- Negatief geladen moleculen passeren moeilijk
Wat is de functie van podocyten?
Ze gaan filtratie van grote moleculen (zoals grotere eiwitten) tegen
Wat is er aan de hand bij de ziekte van alport?
Er is een probleem met het collageen IV waardoor er veel eiwitverlies via het urine is
Waarvan is albumine in het urine een marker?
Glomerulaire disfunctie, albumine kan alleen bij schade door het glomerulaire basaalmembraan
Hoeveel voorurine wordt dagelijks geproduceerd en hoeveel daarvan wordt uitgescheiden als urine?
180 L voorurine
1-1,5 L urine
Wat zijn de functies van de proximale tubulus?
- Re-absorptie
– 60% H2O en ionen
– Glucose, mineralen, aminozuren, vitaminen en eiwitten (<70 kDa) - Secretie van organische ionen
– Choline en creatinine - Metabolisme vitamine D
Uit wat voor cellen bestaat de proximale tubulus?
-Hoog cylindrisch epitheel met microvilli
-Centraal gelegen kern
-Veel mitochondrien
Wat is de functie van de lis van Henle?
Resorptie van H2O en NaCl
Hoe kun je het dunne deel van de lis microscopisch herkennen?
Afgeplatte epitheel
Wat zijn de functies van de distale tubulus?
- Re-absorptie van NaCl
- Secretie van H+ en NH4+
- Regulatie zout-water balans
Hoe kun je de distale tubulus microscopisch herkennen?
Kubische cellen die samen lijken op een kralenketting
Wat zijn de functies van de verzamelbuis?
- Re-absorptie H2O en NaCl
- Secretie H+, absorptie HCO3-
Hoe kun je de verzamelbuis microscopisch herkennen?
Duidelijke celmembranen
Waaruit bestaat het juxtaglomerulaire apparaat (JGA)?
– Macula densa (distale tubulus)
– Afferente arteriole
– Juxtaglomerulaire cellen
Wat zijn de functies van het JGA?
- Regulatie water-zout balans
- Regulatie glomerulaire filtratie druk
- Productie hormoon renine (granulen in de JG cellen)
- Regulatie renale doorstroming englomerulaire filtratie
Hoe kun je de mesangiale cellen microscopisch herkennen?
Ze kleuren donkerder aan en vormen een boomstructuur
Uit welke lagen bestaat de ureter?
-Mucosa bekleed met urotheel
-Muscularis
-Adventitia met vaten en zenuwen
Uit welke lagen bestaat de urineblaas?
- Urotheel
- Lamina propria: losmazig BW met vaatjes en spiervezels (m. mucosae)
- M. detrusor (m. propria)
- Peri-vesicaal vetweefsel