Week 7 Flashcards
Welke functies heeft bloed?
- Een transportfunctie
- Een thermoregulatie
- Een afweerfunctie
Wat is het milieu intérieur en wat zijn synoniemen hiervoor?
- Dat is de extracellulaire vloeistof, hierin bevinden zich cellen/organen
- Synoniemen zijn: weefselvocht en interstitiële vloeistof
Wat behoort tot het milieu extérieur?
O.a. zweetklieren, darmstelsel, urine, e.d.
Wat is homeostase?
Het vermogen van organisme om interne milieu (milieu intérieur) constant te houden.
Wat is onze lichaamstemperatuur en wanneer verschilt het?
Normale rectale temperatuur is 36,8 (± 0,5) graden celcius.
In de ochtend lager, hoger in de middag
Wanneer is onze temperatuur constant?
Als de warmteproductie gelijk is aan warmteafgifte
Wat is hyperthermie?
De warmteproductie overtreft de warmteafgifte.
Wat is hypothermie?
De kerntemperatuur < 35 graden celcius -> warmteafgifte overtreft de warmteproductie.
Waardoor en waar wordt de lichaamstemperatuur geregeld?
Door de centrale thermosensoren in de hypothalamus.
Wat zijn de 4 soorten van warmteafgifte?
- Radiatie (straling): met voorwerpen op afstand
- Conductie (geleiding): door contact met stilstaand medium
- Convectie (stroming): door contact met bewegend medium
- Evaporatie (verdamping): onttrekking van verdampingswarmte
Hoe gaat de sympatische regulatie van de huid?
- Activatie van cholinerge sympatische huidverzels leidt tot zweten. (evt. vasodilatie)
- Activatie van adrenerge sympatische vezels via norardreanline leidt tot vasoconstrictie.
Wat is de neurotransmitter die verantwoordelijk is voor activatie zweetklieren en wat is er bijzonder aan?
Dat is acetylcholine, verantwoordelijk voor sympatische activatie zenuwstelsel.
Bijzonder want, normaal is acetylcholine van het parasympatische
Welke thermosensoren hebben wij en wat doen ze?
- Centrale: zitten in je hypothalamus, meten kerntemperatuur en zijn een soort thermostaat.
- Perifiëre: zitten op je huid, voelen buitentemperatuur, bloed ernaar toe of weg.
Welke opdrachten kunnen thermosensoren geven?
- Rillen, klappertanden, willekeurige bewegingen.
- Een verhooge spiertonus (via formtio recturalis in hersenstam)
(spiertonus is spierspanning in rust) - Verbranding bruin vetweefsel (via orthosympatische activatie)
Waaruit bestaan centrale thermosensoren?
Uit temperatuurongevoelige en temperatuurgevoelige neuronen. Deze gaan harder vuren bij verandering.
Waaruit bestaan perifiëre thermosensoren?
Uit warmtegevoelige neuronen en koudgevoelige neuronen, ook deze vuren bij verandering.
Wat is het verschil tussen tonisch en fasisch?
Tonisch heeft een steady firing rate, Fasisch vuurt vooral bij een verandering.
Waar vindt je bruin vetweefsel?
In nek, boven sleutelbeen, mediastinum (para-aortic), paravertebral, suprarenal
Waarom hebben baby’s veel bruin vet?
Ze hebben veel warmteverlies door hun relatief grote oppervlakte.
Welk effect hebben de a1- receptoren van gladspierweefsel in een vaatwand?
Bij stimulatie → vasoconstrictie
Wat gebeurt er bij koorts?
Het setpoint in hypothalamus veranderd →pyrogene cytokines veranderen warmtegevoeligheid van centrale thermosensoren.
Welke stappen zijn er bij koorts ontwikkeling?
- Vasoconstrictie (bleekheid), stoppen zweetsecretie, verhogen stofwisseling, je gaat trillen.
- Na aanpassing temperatuur, verhoogde doorbloeding huid en versterkte zweetsecretie.
Wat kan koorts en dus vorming post glandine E2 remmen?
Cylco-oxygenase remmer →aspirine
Waarom is de thymus slecht te zien bij volwassen?
Omdat het sterk vervet en dus niet duidelijk te onderscheiden is.
Welke anastomose staan in directe verbindingen tussen arteriën en venulen?
De arterioveneuze anastomose in de apicale huid.
Wat bevinden zich in de arterioveneuze anastomose?
De glomus lichaampjes, deze worden geactiveerd door sypatisch. Kunnen de doorstroom van bloed tussen arteriolen en venulen aanpassen.
Hoe heet de holte tussen de linker- en rechterlong waarin het hart ligt?
Het mediastinum
Waarom ligt de medistinum holte iets meer naar links?
Doordat de rechterlong meer ruimte in neemt dan linkerlong
In welke 4 delen is het mediastinum opgebouwd?
- Mediastinum superior (ruimte boven hart)
- Mediastinum anterior (ruimte voor het hart)
- Mediastinum medium (ruimte waarin het hart bevindt)
- Mediastinum posterior (ruimte achter het hart)
Waarop rust het hart?
Op het diafragma
Wat ligt er aan de posterior kant en de craniale kant van het hart?
- Groten vaten
- Oesophagus
Hoe heten de holtes waarin de longen zich bevinden?
De pleuraholten
Waarin speelt de thymus een belangrijke rol?
In de ontwikkeling van T-lymfocyten
Hoe heet het hartzakje waarin het hart zich bevindt?
Het pericard
Uit welke 2 lagen bestaat het pericard?
- Fibreuze pericard → buitenzijde, stevig en bestaat uit collagene vezels
- Sereuze pericard → binnenzijde, heeft roze lijnen, is als een dubbelgevouwen zak
Uit welke twee lagen bestaat het sereuze pericard?
- Pariëtaal blad → buitenste laag dat volgroeid is met fibreuze pericard
- Visceraal blad → binnenste, zit strak om het hart heen = epicard
(deze bladen lopen in elkaar over)
Wat is de sinus obliquus?
De ruimte tussen de venen uit de longen binnen in de pericardholte, zit in de achterwand van het pericard.
Wat is de sinus transversus?
De doorgang binnen het pericard tussen de grote venen en arteriën
Uit welke 4 ruimtes bestaat het hart?
- twee artria
- twee ventrikels
Wat is het verschil tussen een driekamer hart en een vierkamer hart?
Een driekamerhart heeft geen septum interventriculaire, waardoor zuurstofrijk en zuurstofarm bloed gemengd kan worden.
Hoe gaat de kleine bloedsomloop?
Deze gaat via de longen waardoor zuurstofarm weer zuurstof rijk wordt en dan terug naar het hart.
Hoe gaat de grote bloedsomloop?
Vanuit de aorta langs alle organen in het lichaam, om zuurstof af te geven en komt via de vena cavas weer terug in rechter atrium.
Beschrijf de bloedsomloop in het hart met alle betrokken onderdelen, begin bij rechter atrium:
- Vanuit rechter atrium stroomt het bloed naar rechter ventrikel
- Deze pompt het via de trucus pulmonalis (longslagader) de longen in
- Het zuurstofrijke bloed komt via de vv. pulmonales (longaders) in linker atrium
- Vanuit de linker atrium stroomt het naar linker ventrikel
- Deze pompt het met grote kracht de aorta in
Hoe kan je makkelijk bepalen wat de ventrale zijde van het hart is?
Door de auricula (oortjes) deze moeten naar je toe wijzen.
Hoe is het hart ontstaan en zijn liggingen?
- Eerst is het een buis waar een wand zich ontwikkeld
- Daarna wordt het hart dubbelgevouwen
- Het draait en kantelt over het diafragma naar linkerkant
- Hierdoor ligt de rechterventrikel aan ventrale zijde en de linker ventrikel aan de dorsale zijde.
- De rechteratrium hoort rechtachter te liggen maar schuift naar zijkant en de linkeratrium ligt richting achterkant
Waarom is de wand van het rechterventrikel veel dunner dan die van de linkerventrikel?
Dit komt doordat de linkerventrikel het bloed door het lichaam moet pompen en dus meer kracht nodig heeft.
Hoe heten de kleppen tussen de atrium en ventikel?
De atrioventriculaire kleppen
Hoe heet de klep tussen het rechter atrium en rechter ventrikel?
Valva tricuspidalis → valva atrioventricularis dextra
Hoe heet de klep tussen het linker atrium en linker ventrikel?
Valva mitralis → valva atrioventricularis sinistra
Hoe wordt er voor gezorgd dat de kleppen tijdens ventrikelcontractie niet doorschieten?
Dit komt omdat ze verbonden zijn met papillairspiertjes
Waaruit bestaan de kleppen zelf?
Uit slippen (= cuspis)
Elke slip is verbonden met een papillairspier door middel van chordae tendineae (parachute dingetjes)
Wat is het verschil tussen de valva mitralis en de valva tricuspidalis?
De valva mitralis heeft twee slippen en de tricuspidalis heeft er drie.
Zijn de valva tricuspidalis en valva mitralis open of dicht tijdens de diastole?
Dan zijn ze open.
Wat is een verschil tussen de atrioventriculaire kleppen en de arteriële kleppen?
De atrioventriculaire kleppen gaan de terugstroom actief tegen, de atriële kleppen via een passief principe
Hoe werkt het passieve principe van de ateriële kleppen?
De kleppen sluiten als bloed weer terug de ventrikel in wil stromen
Waarin zijn de ateriële kleppen aanwezig en hoe heten ze?
In de aorta → valva aortae
en truncus pulmonalis → valva trunci pulmonalis
Waaruit bestaan de ateriële kleppen?
Uit halvemaanvormige zakjes → valvula semilunaris (3)
Wanneer openen de valvula semilunaris?
Wanneer de druk in de ventrikel groter is dan in de arterie, ze worden aan de kant gedrukt waardoor er een opening ontstaat.
Wanneer staan de valva trunci pulmonalis en valva aortae open?
Tijdens de systole
Wat is het ventrikelvlak?
Doorsnede waarbij alle vier de kleppen te zien zijn. Hier zijn ook de twee arteriën zichtbaar die ter hoogte van de valva aortae het hart voorzien van bloed → a. coronaria sinistra en a. coronaria dextra
Wat is diastole en wat is systole?
Diastole is ontspannen van de ventrikeles en systole is het moment dat ventrikels samentrekken.
Wat is de sulcus coronarius?
De groeve tussen de atria’s en ventrikels
Wat is auscultatie?
Het beluisteren van harttonen, het ‘lub-dub’ geluid
Wat betekent de ‘lub’-toon? (S1)
Wordt veroorzaakt door sluiten van AV-kleppen, is einde diastole
Wat betekent de ‘dub’-toon ? (S2)
Wordt veroorzaakt door wervewlingen die optreden bij het sluiten van de ateriële kleppen, is einde systole
Op welke plekken zijn de kleppen het beste te beluisteren?
- AV-kleppen het best aan linkerzijde van hart tussen 5e en 6e rib
- Ateriële kleppen tussen de tweede en derde rib
Behoort het prikkelgeleidingssysteem van het hart tot zenuwweefsel?
Nee, het bestaat uit gemodificeerde spiercellen die prikkels kunnen opwekken en doorgeven aan hartspiercellen.
Waarvoor zorgt het hartskelet en waaruit bestaat het?
Zorgt voor stevigheid en bestaat uit bindweefsel en vet
Hoe werkt de prikkelgeleiding in het hart?
- De SA-knoop (nodus sinu-atrialis) wekt prikkel op en geeft het door aan rechter atrium
- De prikkel verspreidt zicht over beide atria waardoor ze gaan samentrekken
- prikkel wordt onderbroken door hartskelet
- De prikkel wordt via de AV-knoop richting de apex gebracht.
- Hierna lopen de zenuwbundels verder als bundel van His
- Splitsen in rechter en linker bundeltak
- Vertakken in de linker en rechter ventrikel tot purkinjevezels
Waarom is het belangrijk dat de prikkel onderbroken wordt door het hartskelet?
Omdat anders de contractie van ventrikels niet vanuit apex zou plaatsvinden en het bloed naar beneden zou worden gestuwd
Welk papillairspiertje zit niet in de septum en waarom?
De trabecula septomarginalis, omdat de valva tricuspidalis met 3 spiertjes werkt en er dus een brug nodig is om ze tegelijkertijd laten samentrekken.
Waarin splits de a. coronaria sinistra en waarin de a. coronaria dextra?
- De a. coronaria sinistra splits in ramus circumflexus en ramus interventricualris anterior
- De a. coronaria dextra vertakt in ramus interventricularis posterior
Welk bloedvat vangt het veneuze bloed van de hartspier op?
De sinus coranarius en vervoert het naar rechter atrium
Wat is het ostium sinus coronarii?
Plek in rechter atrium waarin de sinus coronarius uitmondt
Welke bloedvaten lopen er in de navelstreng?
- een zuurstofrijke vene → loopt via lever over in vena cava inferior
- twee zuurstofarme ateriën
Via welke twee wegen kan het zuurstofrijke bloed tijdens zwangerschap van de rechter atrium toch in de aorta komen?
- Via de ductus arteriosus → verbinding tussen tractus pulmonalis en aorta
- Via foramen ovale → opening tussen atria
Wat is het ligament van arteriosum en wat het fossa ovalis?
- lig. van arteriosum is het vroegere ductus ateriosus
- de fossa ovalis is het litteken van de foramen ovale
Wat zijn andere benamingen voor de circulaties?
- longcirculatie
- lichaamscirculatie
Waarom is de druk in de longcirculatie vrij laag?
Omdat het over een kleine afstand veel diffussie moet plaatsvinden en om dit mogelijk te maken is er een lage druk nodig.
Waarom is de druk in de lichaamscirculatie veel hoger?
Omdat er een hoge druk moet zijn als het grote afstanden moet overbruggen.
Wat is een andere benaming voor atrioventriculaire kleppen en wat voor de ateriële kleppen?
- De AV-kleppen → instoomkleppen
- De ateriële kleppen → uitstroomkleppen (semilunaire of SL-kleppen)
Hoe werkt de diastole?
= ventrikels in rust, atria contraheren
- gestart met isovolumetrische relaxatie fase → ventrikel ontspannen volume blijft hetzelfde
- Gevolgd door snelle ventriculaire vullingsfase (ventrikel vult)
- Daarna een langzame ventriculaire vullingsfase
- Eindigend met atriale systole (atria contraheren)
- Druk in atria is hoger dan in ventrikels doordat ze ontspannen, AV-kleppen open
Hoe werkt de systole?
= ventrikels contraheren, atria in rust
- Start met isovolumetrische contractiefase (volume in ventrikel blijft hetzelfde
- Gevolgd door snelle ejectiefase (volume gaat eruit)
- Eindigend in langzame ejectiefase
Hoe is de kleppenwerking tijdens de verschillende fases tijdens begin en eind?
- ventriculaire vullingsfase (diastole) → b = openen instroom kleppen, e = sluiten instroomkleppen
- Isovolumetrische contratiefase (systole) → b = sluit instroom kleppen, e = openen uitstroomkleppen
- Ejectiefase (systole) → b = openen uitstroomkleppen, e = sluiten uitstroom kleppen
- Isovolumetrische relaxatiefase (diastole) → b = sluiten uitstroom kleppen, e = openen instroom kleppen
Hoe bereken je het slagvolume (SV)?
Door verschil uit te rekenen tussen einddiastolisch (EDV) volume en eindsystolisch (ESV) volume → SV = EDV - ESV
Hoe bereken je het hartminuutvolume (HMV)?
Door het slagvolume (SV) te vermedigvuldigen met hartfrequentie (HF) in min-1 → HMV = SV x HF
Wat is het gemiddelde hartminuutvolume in rust?
4-5 liter, wat bij inspanning verhoogt, zowel de hartfrequentie als contratiekracht gaat dan omhoog
Waardoor worden de drukveranderingen veroorzaakt in arteriën?
Door het wegvallen van druk door contractie van het hart
Wat geven de toppen in een Electrocardiogram aan?
- P-top → contactie van atrium, einde diatole (depolarisatie atria)
- QRS-top → contractie ventrikels, begin systole (depolarisatie ventrikels)
- T-top → repolarisatie ventrikels, einde systole
Wat is belangrijk te onthouden aan een ECG?
Het geeft slecht een weergave van impulsen, niet de contractie van spier weer
Hoe depolariseren de cellen in de SA-knoop?
Doordat de calciumkanalen open gaan en daardoor gaat de SA-knoop actiepotentialen vuren.
Via welke 3 fases loopt de verandering van membraanpotentiaal van de SA-knoop?
- nulde fase → opening van spanningsafhankelijke Ca++ kanalen waardoor Ca de cel ingaat
- derde fase → repolarisatie door opening K-kanlen waarna kalium de cel in gaat
- vierde fase → diastolische depolarisatie fase door o.a. de If (funny current) die geprikkeld worden door repolarisatie waardoor er een langzame depolarisatie start (Na gaat de cel in)
Waarom is de lange refractaire periode van de AV-knoop zo belangrijk?
Beschermt het hart tegen een te hoge hartslagfrequentie
Waardoor wordt de prikkelgeleiding doorgegeven?
Door gap-junctions
Hoe wordt ervoor gezorgd dat de spiervezels op hun plek blijven in het hart?
Door desmosomen
Waarom moet een snelle depolarisatie altijd via Na-kanalen?
Omdat Na kanalen sneller zijn dan Ca kanalen
Welke invloed heeft het parasympatische en welke invloed heeft het sympatische op de SA-knoop?
Parasympatisch, via n. vagus → daalt de hartfrequentie
→ muscarine receptoren geactiveerd, stimuleren K kanalen en remmen Ca kanalen en If → langzamere diastolen en hartfrequentie
Sympatisch → verhoging hartslag
→ activatie ß1-adrenerge receptoren. stimuleren Ca kanalen en If → sneller diastolische depolarisatie en hoge hartslagfrequente
Welke verschillende soorten vaten zijn er?
- Arteriën → gespierde wand, in staat om drukbewegingen door te geven
- Venen → kleppen om terugstroom te verhinderen
- Capilairen → alleen endotheelwand om stofwisseling plaats te vinden
Welke drie soorten capillairen zijn er?
- continue capillairen → kleine gaatjes voor kleine stoffen
- Gefenestreerde capillairen → dunnere gedeeltes (dunne darm)
- Sinusoïdale capillairen → met grote gaten (beenmerg en lever)
Waaruit bestaat bloed?
- witte- en rode bloedcellen en bloedplaatjes → cellen
- Plasma → plasmaeiwitten als fibrinogeen, albumine en globuline
Wat is het serum?
Is plasma min de stollingsfactoren
Wat is een hematocriet
De hoeveelheid rode bloedcellen (v = 0.4-0.5 m = 0.45-0.55)
Wat zijn erytrocyten?
Rode bloedcellen
Waarvoor zorgt de biconcave vorm van de rode bloedcel?
Dat het oppervlakte vergoot, en er dus betere gasuitwisseling plaats vindt en bewegen makkleijker door capillairen heen
Wat gebeurt er bij koolstofmonoxide vergiftiging?
Hemaglobine bindt aan koolstofmonoxide en organen krijgen geen zuurstof
Waarvoor is albumine belangrijk?
IS belangrijk inde capillairen om de osmotische druk constant te houden.
Uit welke 3 globuline fracties bestaat albumine
- Alfa-globuline → enzymen-inhibitoren en transporteiwitten
- Beta-globuline → transferrine en LDL (cholesterol)
- Gamma-globuline → immunoglobuline
Welke bloedgroepen zijn er en wat zijn hun antigenen en antistoffen
- A → antigeen A → antistof B
- B → Antigeen B → antistof A
- AB → Anitgeen A en B → geen antistof
- O → geen antigeen → antistof A en B
Wie is de universele donor en wie de universele ontvanger?
O is universele donor, AB universele ontvanger
Wat zijn de trombocyten?
Bloedplaatjes, hebben belangrijke functie bij bloedstolling, ontstaan uit megakaryocyten in beenmerg.
Hoe herstellen trombocyten schade aan bloedvat?
- hechten aan beschadigde deel en vormen een plug
- Activatie stollingscascade, protrombine omgezet naar trombine, fibrogeen geactiveerd wat omzet in fibrine, vormt een netwerk
Welke soorten leukocyten zijn er?
- Neutrofiele granulocyten
- Eosinofiele granulocyten
- Basofiele granulocyten
- Lymfocyten
- Monocyten
Voor werking zie histologie
Wat is de levensduur van een erytorcyt?
ong 120 dagen
Wat gebeurt er bij leukemie?
kwaadaardige ontsporing bloedcelvorming, ongecontroleerde proliferatie en verminderde celdood.
Hoe wordt de lucht aangezogen in de longen?
Door het sternum en ribben op te heffen en afplatten van diafragma
Wat is het verschil tussen in en uitademen en door welke spieren wordt het geregeld?
Inademen is actief, uitademen is passief
inademen → buitenste tussenribspieren = mm. intercostales externi
uitademen → binnenste tussenribspieren = mm. intercostales inetni
Welke organen worden beschermd door thorzwand?
- trachea
- oesophagus
- milt
- nieren
- bovenste deel van maag en lever
- hart
- longen
Welke twee grote passages heeft de thorax
- bovenste thoraxapertuur
- onderste thoraxapertuur
Welke drie zenuwen zijn van de bovenste thoraxapertuur?
- truncus sypathicus
- n. phrenicus
- n. vagus
Waarom is de loop van de n. vagus naar larynx zo raar?
Gaat eerst naar beneden tot aortaboog en dan weer omhoog
Welke doorgangen zitten in de onderste thoraxapertuur/diafragma?
- ventraal zit het foramen venae cavae (bindweefsel) waar de v. cava doorheen loopt. wordt niet tegengewerkt door ademhaling door die bindweefsel gang
- Dorsaal liggen de doorgangen van oesophagus en aorta descendens, omringt door spieren om doorgang te bevorderen.
Waaruit bestaat de pleura (zak om de longen)?
- pariëtaal en visceraal blad, daartussen pleurale ruimte
Waar liggen de recessus costomediastinalis en recessus costodiaphragmaticus?
Rondom en onder de longe, als hier vochtophoping plaasvind door hartfalen geeft het een benauwd gevoel
Wat is het hilum?
opening in pleura waar trachea terechtkomen samen met arterien en venen
Wat is verschil tussen pulmo dexter en pulmo sinister?
- pulmo dexter bestaat uit drie lobi (superior, medius, inferior),
- pulmo sinister bestaat uit lobus superior en lobus inferior.
Wanneer spreken we van eupneu?
Wanneer er een regelmatig patroon van in- en uitademen is, aangepast aan zuurstofbehoefte
Wat betekenen de woorden: dyspnue, apnue, cheyne stokes, apneusis?
- Dyspneu = ademnood
- apneu = ademstilstand
- Cheyne Stokes = snel ademhalen, daarna niks
- Apneusis = lange diepe inademing, korte uitademing
Op welke vier belangrijke systemen berust het ademhalingssysteem?
- Ventilatie → in- en uitademen
- Diffusie → zuurstof en koolstofdioxide overdracht
- Perfusie → uitwisselen van zuurstofrijk bloed aan organen
- Transport → van moleculen
Hoe wordt de lucht aangezogen (inspiratie)?
- de intercostaalspieren en spieren van het diafragma spannen aan
- Hierdoor wordt volume van long groter
- de druk daalt, ontstaat een onderdruk in pleuraholte
- Wordt lager dan atmosferische druk en zuigt dus lucht aan = inspiratie
Wat betekent de compliantie van de long?
Dat geeft de rekbaarheid van de long aan, dus dat die in oppervlakte kan vergroten.
Wat gebeurt er bij expriratie?
- Het diafragma veert terug
- Volume in thorax wordt kleiner
- Druk in longer wordt groter
- Lucht stroomt longen uit
Wat zijn de mmHg getallen van druk bij atmosferische druk, inspiratie en experiatie?
- atmosferische druk → ca. 760 mmHg
- druk in long bij inspiratie → ca. 758 mmHg
- Druk in longen bij expiriatie → ca. 762 mmHg
→Dus weinig verschil nodig
Wat is het restvolume?
(RV), de hoeveelheid lucht die altijd in de longen achterblijft na maximale expiratie.
Wat zijn de grote voordelen van het feit dat het van de grote trachea naar de kleine alveoli gaat?
- Het oppervalkte wordt hierdoor sterk vergroot
- Er is een daling in snelheid van de luchtstroom, waardoor er een effiënte overdracht van gassen komt.
Wat is partiële druk?
Het deel van de druk die afkomstig is van het gas dat is opgelost
Wat is het verschil tussen CO2 en O2?
CO2 is veel beter oplosbaar dan O2
Wat is een verschil in partiële druk in de alveoli tussen CO2 en O2?
- De partiële druk tussen CO2 in bloed (45 mmHg) en in de lucht (40 mmHg) is heel klein O2 in bloed (40 mmHg) en in de lucht (104 mmHg) is erg groot
Waarom is er een grote concentratiegradiënt nodig om O2 te laten diffunderen?
Omdat O2 slecht oplost, daarbij gaat de diffusie van O2 heel langzaam en dus niet heel efficiënt
Wat doet hemaglobine?
- Hemaglobine ondersteund snelheid waarbij O2 en CO2 van en naar het longweefsel worden afgegeven
- Houd de partiële zuurstofdruk in bloed maximaal
Waar wordt O2 aan hemaglobine gebonden en wat werkt daarop?
- In de alveoli
- De zuurgraad is belangrijk, O2 bindt makkelijker in een basiche omgeving, in de capilairen is het zuurder, waardoor O2 wordt afgegeven
H+ + HbO2 <-> HHb + O2
Wat gebeurt er met de CO2 in het bloed en waardoor wordt het bepaald?
CO2 owrdt in de alveoli losgelaten en gebonden in de weefsels
CO2 + H2O <-> H2CO3 <-> H+ + HCO3-
Waarom is de alveoli in de apex minder effectief dan onderin de longen?
Dit komt doordat ook de zwaartekracht een rol speelt. Onderin de longen bevinden zich meer moleculen.
Wanneer resulteert de doorstroomsnelhied van lucht in vasodilatie en wanneer in vasoconstrictie?
Vasodilatatie → als lucht sneller stroomt dan bloed, stijgt de pO2
Vasoconstrictie → als lucht langzamer stroomt dan bloed, daalt pO2
Wat meten de sensoren in de wand van de brochiën en arteriën?
ze meten de pO2 en de pCO2, afhankelijk hiervan treedt er vasodilatatie of vasoconstrictie plaats
Waar bevinden zich de expiratie- en inspiratie kernen?
In het bovenstel gedeelte van de hersenstam in de medulla
Wat is het verschil tussen de inspiratie kernen en de expiratie kernen tijdens een rustige (onbewuste) ademhaling?
De inspiratie kernen zijn actief, expiratie kernen zijn inactief.
Wat gebeurt er bij hyperventilatie?
Er is spraken van een te snelle ademhaling. Hierdoor ontstaat er een sterke daling van pCO2 in lucht van alveoli en wat een sterke daling van pCO in het bloed veroorzaakt. Hierdoor wordt het bloed basischer.
Wat is alkalose?
Het basischer worden van bloed, gebeurt bij hyperventilatie
Wat gebeurt er bij hypoventilatie?
Hierbij komt er een hoge pCO2, waarbij het bloed juist zuurder wordt
Wat is acidose?
Het zuurder worden van bloed, gebeurt bij hypoventilatie
Wat doen de perifere chemoreceptoren en sensoren?
Zij meten zuurstof, koolstodioxide en zuurgraad in het bloed en geven het door aan de medulla en de pons
Waar zitten de perifere chemosensoren en wat doen ze precies?
In aortaboog (glomus aorticum) en in a. carotis communis. Deze sensoren zijn afferenten via de n. 10. Zijn sterk gevoelig voor zuurstof veranderingen en meten vooral pO2 (Zijn snel)
Waar zitten de centrale chemosensoren en wat doen ze?
In de hersenstam tegen de medulla aan, meten met name pCO2 en zijn stuk langzamer
Waar zitten de neuronen die gevoelig zijn voor pH?
In de raphe kernen van de medulla
Waar zitten de mechanoreceptoren?
In de longen en luchtwegen, zijn afferenten van de n. 10
Wat doen de spierspoeltjes tussen de tussenribspieren en diafragma?
Zij meten de activiteit van deze spieren.
Uit welke twee groepen bestaan de expiratie- en inspiratie groepen in de medulla?
- Dorsal respiratory group (DRG) → zijn sensorisch en bevinden zich in kernen voor inspiratie
- Ventral respiratory group (VRG) → zijn sensortisch en motorisch (motoneuronen) en ondersteunen zowel inspiratie als expiratie
(beiden verantwoordelijk voor ritmogenese)
Wat is de eerste aftakking van de aorta?
De truncus brachiocephalicus
→ splitst in a. carotis communis dextra en a. subclavia dextra
Wat is de 2e aftakking van de aorta?
De a. carotis communis sinistra
Wat is de derde aftakking van de aorta?
De a. subclavia sinistra
Hoe worden de longen gevasculariseerd?
a. pulmonalis → alveoli → longvene
Wat zijn de belangrijkste venen in de thorax en wat ontvangen ze?
- v. cava superior → ontvangt bloed van hoofd en armen
- v. jugularis interna → bloed van het hoofd (= tegenhaner van carotis communis) en mond uit in vena cava superior
- v. brachiocephalica → de v. subclavia en v. jugularis interna samen.
- v. azyos → rond de longen
- v. cava inferior
Wat vormt het azygos systeem?
De venen die per segment van de ribben afkomen
Wat zijn de belangrijkste arteriën in hoofd-halsgebied?
- a. carotis externa → belangrijk voor gezicht en halsregio
- a. facialis → richting aangezicht
- a. maxillaris → richting bovenkaak
- a. temporalis superficialis → via zijkant van schedel omhoog en vertakt sterk (deze voel je bij je slaap)
In welke twee takken vertakt de carotis communis en waar?
Hoog in de hals tot een tak die rechtdoor de scheldelholte ingaat: a. carotis interna en de andere gaat naar de buitenkant: a. carotis externa
Wat komt er door het foramen magnum?
- Hierdoor komt de a. carotis interna binnen en splitst dan in de a. cerebri media en a. cerebri anterior
- de a. vertebralis, afkomstig van a. subclavia en versmelt tot a. basilaris, die splitst in achterste cerebrale arteriën die cirkel van Willis vormen met carotis interna
Wat zijn de belangrijkste venen in hoofd?
- v. jugularis interna
- V. jugularis externa
- v. facialis
- v. temporalis superficialis
Wat is de belangrijkste arterie ene vene in de bovenste extreminteit?
a. subclavia
v. cephalica die van de v. subclavia komt
Wat gebeurt er met de naam van de a./v. subclavia bij oxil of arm?
a. subclavia → a. axillaris → a. brachialis
v. brachialis → v. axillaris → v. basilica en v. brachialis
Hoe lopen de venen en arteriën in je hand en vingers?
De splitsing zit tussen je vingers, waardoor telkens twee kanten bloed krijgen die tegenover elkaar liggen.
Welke arterie wordt er in de pols gemeten voor hartslag?
De a. radialis, omdat deze makkelijker te palperen is, de ulnaris ligt veel dieper
Wat zijn de belangrijkste arteriën in de abdomen?
- Aorta descendens
- truncus coelicaus
- a. mesenterica superior
- a. mesneterica inferior
- a. renalis
In welke 3 taken splitst de aorta na passeren van diaphragma?
- truncus coelicaus → voor lever, maag, milt, pancreas en duodenum
- a. mesenterica superior → voor dunne darm en bovenste deel colon
- a. mesenterica inferior → voor tweede deel van colon
Waar gaat de a. renalis heen?
Vanaf de aorta naar de nieren
Welken venen zijn er belangrijk in tractus digestivus?
- v. cava inferior
- v. renalis
- v. portae
- v. hepatica
Hoe loopt de v. portae?
Vanaf de darmen naar de lever
Welke bloed gaat niet via de v. portae over de lever richting de v. cava inferior?
Het bloed uit de endeldarm, dat gaat via v. iliaca (hoeven lever niet te passeren)
Welke venen zijn belangrijk in onderste extremiteit?
- v. saphena magna
- v. saphena parva
- v. femoralis
Hoe wordt het bloed tegen de zwaartekracht uit de benen naar het hart gebracht?
- veneuze kleppen → bloed kan niet terugstromen
- spierpomp → door beweging wordt het bloed omhoog geduwd
- Zuigkracht van het hart
Wat gebeurt er als de kleppen niet goed functioneren?
Dit kan door verdikking komen, er ontstaan spataderen en trombose vorming
Hoe werkt de doorbloeding van de tenen?
Hetzelfde als bij de hand, via tegenovergestelde kanten
Waardoor wordt het overgebleven vocht in de cellen afgevoerd?
Door het lymfatisch systeem, wanneer dit ophoopt krijg je oedeem
Wat vindt er in de microcirculatie plaats?
De diffusie en filtratie
Uit welke drie lagen bestaan vaten?
- Tunica adventitia → endotheliale buitenbekleding, bestaat uit bindweefsel, fibroblasten, vetcellen
- Tunica media → glad spierweefsel met elastische bindweefsellaag, geïnnerveerd door autonome zenuwstelsel (voor vasodilatatie en vasoconstrictie)
- tunica intima → binnenste laag met endothee, gevolg door basaalmembraan, en beindweefsel
Wat zit er tussen de tunica intima en tunica media?
Een elastisch membraan
Hoe verlopen de vertakkingen van arteriën naar haarvaten en naar venen terug?
- Arteriën vertakken zicht tot eerste orde arteriolen, daarna tot 2e, 3e en 4e orde arteriolen
- Op hun kleinst zijn ze terminale arteriolen
- Erytrocyten moeten met wat druk door de capillairen worden geperst
- Na capillairen de postcapillaire venulen
- 4e, 3e, 23 en eerste orde venulen die samen komen in v. cava
Wat is het verschil tussen aorta en andere groten arteriën, en de arteriolen?
- aorta is van elastische type, bevat veel elastine en minder glad spierweefsel
- arteriolen zijn musculeuze type, bevatten veel glad spierweefsel.
Wat is de regel voor het verband tussen de spierlaag en de grote van de arterie?
Hoe kleiner de arterie, hoe dikker de gladde spierweefsellaag (capillaire bestaan alleen uit endotheelcellen)
Waaruit bestaan het veneuze stelsel
Uit collageenvezels, kunnen goed rekken voor drukveranderingen
Waaruit bestaan de venulen?
Uit gladspierweefsel en bindweefsel
Hoe vangen de arteriën de drukstoten op?
Doordat de wanden elastisch zijn kunnen ze mee bewegen
Wat is compliantie van bloedvat?
De volumeverandering per drukeenheid geeft de mate van rekbaarheid van de vaatwand aan.
Hebben venen een hogere of lagere compliatie dan arteriën?
Een hogere compliantie, bij lage druk een ovale vorm, bij hogere druk ronder
Hoe is de uitwisseling van stoffen in de capillairvaten het hoogst?
Doordat het oppervlakte groot is een de stroomsnelheid laag door hogere weerstand
Waarin zijn de drukverschillen op de erytrocyten het hoogst?
In de linker ventrikel
Wat is de polsdruk?
Het verschil tussen systolische en diastolische druk in arteriën van grote circulatie, hoe verder in het stelsel, hoe kleiner
Waar vindt de grootste drukafname plaats?
In de arteriolen
Wat gebeurt er als de diameter van een vat halveert?
Dan wordt de vloeistofstroom (flow in volume per sec) 16x zo klein (r^4)
Wat is conductantie?
Dit zegt iets over hoe makkelijk een vloeistof kan stromen
Wat is het glomus aorticum?
Een chemoreceptor
Wat doen de baroreceptoren en waar bevinden ze zich?
Meten de rekkingsgraad van belangrijke vaten
Bevinden zich in sinus caroticus, op aortaboog.
Wat gebeurt er als eer een grote hoeveelheid natrium in het bloed zit?
Dan wordt er meer water vastgehouden en neemt bloedvolume toe en daarbij de bloeddruk ook → hypertensie
Wat is het verband tussen diameter met bloedtoevoer?
Met iedere verandering van radius (halve diameter) is er een tot de macht 4 verandering van flow en druk in vat
Hoe werkt het centrale zenuwweefsel en perifiere organen op de vaattonus regulatie?
CZ en perifiere organen geven stoffen (hormone, neurotransmitters en nucleosiden) af. Deze komen aan bij gladde spiercellen en venauwen of verwijden
Welke functie hebben de endotheelcellen in de vaatwand?
- bescherming van bloed tegen ontstekingscellen
- voorkomen van stolling
- vormen van een barrière
Wat gebeurt er bij Raynoud’s fenomeen?
De huid kleurt wit op plaatsen waar vasoconstrictie plaats vind
Hoe werkt het parasympatische innervatie op vaattonus?
Acetylcholine bindt aan M3-receptoren en veroorzaak vasodilatatie
Hoe werkt het parasympatische innervatie op vaattonus?
Acetylcholine bindt aan M3-receptoren (muscarinereceptor) en veroorzaak vasodilatatie
Hoe werkt het sympatische innervatie op vaattonus?
Noradrenaline bindt aan:
- a1-receptoren zorgt voor basoconstrictie
- a2- receptoren zorgt voor vasoconstrictie
- ß2-receptoren zorgt voor vasodilatatie *plaatsen waar meer bloed heen moet tijdens sympatische activiteiten
Hoe veroorzaakt norepinephrine een vasoconstrictie?
als het bindt aan a1-receptoren in gladde spiercellen
Ca++ ontsnapt uit sacroplasmatisch reticulum bij binding en er vindt een depolarisatie plaats.
Welke geneesmiddelen voorkomen vasoconstrictie?
- a1-receptor antagonist zoals urapidil en ketanserine
- Calciumantagonisten zoals dihydropyridine en adalat nifedipine
Wat doet EDRF (endothelium-derived relaxing factors)?
Deze wordt afgeven als acetylcholine aan M3 recepotr bindt. Deze stoffen verlagen de Ca++ concentratie door Ca-kanalen te sluiten en stimuleren de synthese van cAMP en cGMP
Welke 4 EDRF’s zijn er?
- prostaglandines (prostacycline)
- Nitric oxide (NO)
- ED hyperpolarizing factor (EDHF)
- Vasodiltoire peptiden (CNP, CGR)
Wat doet het enzym cyclo-oxygenase (COX)?
Deze zet arachidonzuur uit fosfolipiden in celmembraan om in dilatoire prostaglandines. Deze verlagen de Ca concentratie in gladde spiercel of doet dit via aanmaakt van cAMP
Waarbij zijn prostaglandines betrokken?
- De vaattonus regulatie
- bronchoconstrictie
- bevalling
- inflammatie
- pijnprikkels
- bloedstolling
Wat doet nitrietoxide?
Deze diffundeert naar gladde spiercewllen en bindt aan GC die cGMP produceert, kan direct voor dilatatie zorgen, maar ook via verlaging van calciumconcentratie.
Hoe wordt nitrietoxide gemaakt?
De muscarine wordt geactiveerd, deze veroorzaakt verhoging Ca concentratie, deze activeert eNOS. eNOS zet L-arginine om en splitst daarbij nitrietoxide af.
Waardoor worden de bloedcellen aangemaakt tijdens de embryonale ontwikkeling?
Eerst door dooierzak, daarna placenta en AGM (gebied rond de dorsale aorta), later overgenomen door beenmerg
Waar vormen de bloedeilandjes, waar de bloed(stam)cellen en bloedvaten worden gevormd.
In het extra-embryonaal mesoderm rond de dooierzak
Door welke twee processen worden bloedvaten gevormd?
- Vasculogenese → ontstaan bloedvaatjes via vorming van bloedeilandjes, endotheelblaasjes die fusseren tot vaatjes (helemaal in begin)
- angiogenese → als er een klein vatenstelsel is, worden de bestaande bloedvaatjes gespreidt.
Wat zijn de belangrijkste vaten in het vroege embryo?
- primitieve navelstreng, de hechtsteel
- arterieel systeem met dorsale aorta, verbonden met hart via kieuwboogarteriën en ventrale aorta
- veneus systeem met de vena cardinalis anterior, communis en posterior
Welke bloedvaten onstaan er uit de v./a. vitellinae?
Deze gingen naar de dooierzak, hieruit ontstaan de v. portae en a. mesenterica superior
Waaruit bestaat het primitieve bloedvatenstelsel van een foetus?
- naar de dooierzak → v. / a. vitellinae
- naar de placenta → v. / a. umbilicalis (van de navel)
Wat is de ductus venosus?
Ontstaat in de lever en vormt een tijdelijke verbinding tussen de vena umbilicalis en de vena cava, zo hoeft zuurstofrijkbloed niet door het venuze bloed van de lever heen.
Wat is het ligamentum venosum?
Een voortzetting van het ligamentum teres dat uit de vena umbilicalis onstaat en een overblijfsel van ductus venosus
Wat is een persisterende truncus arteriosus?
Verstoorde opslitsing van de aorta en truncus pulmonalis.
Wat maakt de ductus botalli mogelijk?
Dat het bloed vanuit rechter ventrikel makkleijk naar aorta kan in embyonale fase. Vormt later het ligamentum arteriosum
Wat is er aan de hand bij een persisterende ductus botalli?
Dan is de ductus botalli niet goed genoeg gesloten.
Wat gebeurt er als het foramen ovale niet goed sluit na geboorte?
Dan treedt er atrium septum defect op of een persisterende ductus arteriosus.
Welke veranderingen treden op na de geboorte?
- Foramen ovale gaat dicht door lagere druk in rechter atrium
- Ductus arteriosus (botalli) sluit snel onder invloed van zuurstof
- ductus venosus sluit, 3-7 dagen na geboorten en vormt het lig. venosum
- Vena umbilicalis wordt lig. hepatis teres
- arteria umbilicalis wordt lig. umbilicalis medialis.
