Week 50 Flashcards
Categorieën van orgaandonoren
- Levende donoren – vrijwillig
-> Een nier en een deel van een lever - Donoren die overlijden na dat een behandeling gestopt is, het hart stopt DCD (Death after cardiac death)
-> Lever, niet, pancreas weefsel, soms de long, darmweefsel - Hersendode donor
-> Alle organen - Donoren na euthanasie (DCD-subcategorie)
-> Vaak patiënten met neurodegeratieve ziekte
Wat is the dead donor rule?
- Geen transplantatie (of donatie) waarvan het verwijderen van het orgaan de oorzaak van overlijden is
- Donor moet zijn overleden
DCD
- De patiënt moet binnen 2 uur (warme ischemie tijd), anders geen donatie mogelijk
- Het hart is gestopt met kloppen (nog wel een elektrisch signaal)
- Circulatie is gestopt -> 5 min geen druk variatie op de arteriële lijn meer
- Het lichaam koelt langzaam af naar kamertemperatuur
- De lichaamskleur veranderd
- De patiënt wordt niet (meer) beademend
DBD
- Complete en irreversibele falen van het cerebrum, de hersenstam en de medulla oblangata
- Veroorzaakt door een toenemende intracraniale druk door een bloeding, trauma, tumor of ischemie
- Progressief oedeem zorgt dat de hersenen zwellen waardoor bloedvaten worden gekneld wat zorgt voor hypoxie en henceforth progressie van oedeem
- The vicieuze cirkel zal alleen eindigen wanneer de bloedflow in de hersenen is opgehouden
- De druk nodig voor het stoppen van de bloedstroom zal ertoe hebben geleid dat de hersenen door het foramen magnum steken, waardoor de medulla oblongata wordt samengedrukt
Manieren om de diagnose hersendood te stellen x 6
- De patiënt moet zich voordehand in de diepste stand van coma bevinden (EMV3)
a. E1 = geen openen van de ogen
b. M1 = geen reactie op pijnprikkel
c. V1 = geen geluid - Er mag geen andere invloed zijn die op hersendood kan lijken (prealabele voorwaarden)
- Er moet een logische en aantoonbare oorzaak zijn
- Allen hersenstam reflexen moeten negatief zijn
- De EEG moet een vlakke lijn zijn (of een CT-angio moet een afwezigheid van bloedflow aantonen)
- Er is geen aantoonbare ademactiviteit (apneu test) – ademhaling valt als laatste uit
Hersenstam zenuwen
- Oogreflexen
- Hoest en slikreflex
- Binnenoor (vestibulair reflex, icewater test)
Apneu test
Iemand zit aan de ademhaling en heeft normale CO2 waarde. De patiënt wordt losgekoppeld en er wordt gekeken of er nog een ademhaling komt (patiënt blijft geoxideerd)
positief = dood
Indicatie harttransplantatie
- Eindstadium hartfalen
- Optimale conventionele behandeling
- Goede compliance/ leefregels/ dieet
- Geen andere interventies mogelijk
- Aanzienlijke winst te verwachten in duur en kwaliteit van leven
- Behouden nierfunctie, goede longfunctie, geen andere belangrijke pathologie
Eindstadium hartfalen
- NYHA klasse III, afwisselend IV
- Vochtretentie, moeheid, dyspneu, slechte eetlust, cachexie
- Frequentie ziekenhuisopname
- Aan huis gebonden
- Ondanks
-> Optimale behandeling met medicatie
-> Dieet: natriumbeperking, vochtbeperking
-> Correctie oorzakelijke, bijdragende factoren
dood na harttransplantatie
- leeft ongeveer 16-20 jr
- gaat dood aan de complicaties van de medicatie die je geeft
- 10% verlies binnen eerste jaar na donatie
Contra-indicaties harttransplantatie
- Niet beïnvloedbare pulmonale hypertensie
- Infectie/focus voor infectie
- Nierinsufficiëntie/ leverinsufficiëntie
- Ernstig vaatlijden buiten het hart
- Diabetes + orgaanschade
- Ziekten met beperkte prognose
- Problemen t.a.v. behandeling
NYHA klasse - klachten
NYHA klasse - Klachten
I - Geen klachten
II - Klachten bij forse inspanning
III - Klachten bij matige inspanning
IV - Klachten in rust
Eindstadium hartfalen – verschillende gradaties
- Thuis in NYHA-klasse III
- In ziekenhuis afhankelijk van intraveneuze inotropica
- In ziekenhuis afhankelijk van tijdelijke mechanische ondersteuning
- Thuis met steunhart (LVAD)T
Tijdelijke mechanische maatregelen
- Indicatie: ernstig hartfalen -> cardiac output zo laag dat de functie van alle organen wordt bedreigd (cardiogene shock)
- Mogelijkheden: intra-aortale ballonpomp, ECMO, Left ventricular assist device
Mechanische ondersteuning circulatie
- Korte termijn
-> Als brug naar beslissing bij ernstig acuut hartfalen
-> Als brug naar herstel bij ernstig acuut hartfalen
-> Herstel van eind-orgaan schade, zodat patiënt transplantabel wordt - Lange termijn
-> LVAD/BIVAD als bridge tot transplant
-> Als destination therapy
ECMO
- Tijdelijke ondersteuning
- Enkele dagen tot paar weken
- 2 types
-> Veno-arteriële ECMO: ondersteuning hart en longen
-> Veno-venuze ECMO: ondersteuning longen
Tijdelijk steunhart
- Tandem hart
- Berlin hart
Hoe zien de hart donoren er nu uit?
- Steeds ouder
- Steeds meer vrouwen -> mannen vaak veel co morbiditeit
- Hoofdtrauma afgenomen, vaatlijden neemt toe
Hoe zien de ontvangers van een hart er nu uit?
- Ouder
- Meer vrouwen
- Coronairlijden neemt af, cardiomyopathie neemt toe
- 3/4 van de mensen hebben een steunhart voor transplantatie
Overleving (10 jaar) neemt toe door:
- Minder afstoting
- Beter cholesterol
- Betere nierfunctie
- Minder hypertensie
- Minder myocardinfracten
- Meer diabetes mellitus
- Meer huidmaligniteiten
Problemen korte termijn
- Primaire functie donorhart -> gezond donorhart, goede preservatie, korte ischemie duur < 4 uur, Longvaatweerstand niet te hoog
- Geleidingsproblemen -> tijdelijke pacemaker
- Acute rejectie -> immuunsuppressie
Problemen lange termijn
- Acute afstoting -> immuno suppressie
- Coronair lijden -> percutane coronaire interventie, CBG
- Gevolgen medicatie -> intesieve begeleiding en goed compliance
Rejectie
Hartbiopt -> veel paarse stipjes
Gevolgen immunosuppressiva
- Algemeen -> infectie, maligniteit
- Specifiek -> nierinsufficiëntie, hypertensie, diabetes m, tremoren, spierkrampen, hirsutisme, osteoporose, gingiva overgroei, cerebrale afwijkingenPR
Soorten problemen na harttransplantatie wanneer?
- Chirurgisch/ PHT binnen het eerste levensjaar daarna minder
- Rejectie < 1 jr
- Infectie < 1 jr
- Maligniteit juist erger met de tijd
- Coronaire lijden ook erger met de tijd
- Nierinsufficiëntie/ vaatafwijkinge ook erger met de tijd
Ventriculair assist device (VAD)
- Ondersteuning linkerventrikel: LVAD
-> Voorwaarde: goede rechterventrikel functie - Rechter hartkamer: RVAD (externe pomp, alleen op IC, TIJDELIJK)
- Beide hartkamers: biVAD (externe pomp, alleen op IC, TIJDELIJK)
Contra-indicaties voor LVAD
- Screeningstraject LVAD vergelijkbaar met harttransplantatie, wel enkele verschillen
- Mechanische aortaklep of mitralisklep
- Rechter ventrikel falen is belangrijkste contra-indicatie LVAD
-> RV wordt middel echocardiografie beoordeeld
Gedilateerd
Verminderde functie
Ernstig TI
Hoge rechter atrium druk (>15 mmHg)
-> Rechtscatheterisatie middels Swan-Ganz catheter: ratio rechter atrium druk/capillaire wedge > 0,5: voorspeller RV falen post -LVAD
Voordelen LVAD tov harttransplantatie
- Geen wachtlijst (direct beschikbaar)
- Geen leeftijdsgrens (ook mogelijk na 65 jr)
- Geen gebruik van immunosuppressiva
- Mogelijk bij recente curatief behandelde maligniteit (CI HTX)
- Mogelijk bij patiënten met pulmonale hypertensie (CI HTX)
2 trajecten mogelijk na LVAD implantatie
- Overbrugging naar harttransplantatie: bridge to transplant indien:
-> < 65 jr
-> Geen pulmonale hypertensie
-> Kreatinine klaring > 30 ml/min
-> Geen belangrijke co morbiditeit
-> Geen end-orgaan schade bij diabetes - Permanent support = destination therapy (Geen kandidaat voor harttransplantatie)
Korte termijn complicaties na LVAD implantatie (op intensive Care)
- Rechter ventrikel falen
- Bloedingen (tamponade vroeg na LVAD)
- Tromboembolische complicaties (neurologische event, CVA)
- Nierinsufficientie
- Infecties (driveline, LVAD pomp)
BEHANDELINGEN IN TABEL!
Lange termijn complicaties na LVAD
- Gastro-intestinale bloedingen
- LVAD trombose en trombo-embolische complicaties (neurologisch event, CVA)
- LVAD driveline infectie
- Mechanisch falen van LVAD (door beschadiging driveling)
- Ventriculaire ritmestoornissen
RV falen na LVAD implantatie (IC)
- Direct peroperatief RV < LV -> LV goed gevuld
- Op IC na 2 dagen RV gedilateerd, RV > LV
LV niet goed gevuld, klein
flow LVAD omlaag
Behandeling RV falen na LVAD implantatie (IC)
- Langdurige NO beademing ( pulmonale weerstand, nadeel
complicaties gerelateerd aan langdurige beademing) - Inotropie-ondersteuning voor RV (dobutamine, milrinone)
- Indien laag LVAD flow, nierinsufficientie: tijdelijk RVAD
- Hoog mortaliteitsrisico
- Preoperatieve screening tav RV functie zeer belangrijk!