Week 4 Flashcards
Welke ATP- afhankelijke transporteurs vanuit hepatocyt in de galgangetjes zijn er?
- Galzouten -> ABC-B11
- Cholesterol -> ABC-G5/8
- Fosfolipiden -> ABC-B4 (MDR3)
Wat is er ten gevolg van mutaties in ABCB4/MDR3?
Geen fosfolipiden - > geen mixed micellen -> beschadiging galgangen -> cholangitis
Waaruit ontstaat CRC?
Een mutatie in het APC gen -> ontstaan poliep -> ontstaan mutaties in poliep -> carcinoom
Wat zijn risicofactoren voor darmkanker?
- Roken en alcohol
- Gewicht
- Beweging
- Voeding
Wat zijn de 3 meest voorkomende symptomen colorectaal carcinoom?
Veranderen defecatie-patroon, bloedverlies en buikpijn
Wat is de gouden standaards voor diagnose CRC?
Colonscopie met biopten
Wat maakt deel uit van CRC screening?
FIT, sigmoidscopie, CT, coloscopie
Hoe wordt de stadiëring van o.a. CRC gedaan?
- T: locale diepte
- N: lokale kliermeta’s
- M: metastasen op afstand
Waar in de darm is het aangedaan bij collitus ulcerosa en bij ziekte van Crohn?
Collitus ulcerosa -> alleen in colon
Ziekte van Crohn -> van mond tot kont
Wat zijn klinische verschijnselen bij Crohn?
- Buikpijn, diarree, vermoeidheid en gewichtsverlies
- Fistelvorming
- Perianale ziekte en proximale ziekte
- Extra-intestinale manifestaties
Wat zijn de klinische verschijnselen van Colitis ulcerosa?
- Diarree (vrijwel altijd met bloed en slijm)
- Bloed en slijm
- Toename defecatiedrang
- Koorts, anorexie en vermagering
- Pijnlijke krampen voor defecatie
Wat is het verschil tussen Collitis ulcerosa en m. Crohn?
Collitis ulcerosa:
- Colon
- Continu
- Oppervlakkig
- Geen fisteling
- Minder vaak extra-intestinale manifesaties
M. Crohn:
- Van mond tot kont
- Discontinu
- Transmuraal
- Fisteling, perianaal abces
- Vaak extra-intestinale manifesaties
Wat zijn de gevolgen van langdurig gebruik van prednison?
- Gewichtstoename
- Infectieuze complicaties
- Botontkalking
- Suikerziekte
Waardoor kan IBD optreden?
- Erfelijkheid, omgevingsfactoren, microbioom
- Verstoring in de balans van het immuunsysteem
- Overexpressie van pro-inflammatoire cytokines
- Beschadiging van het epitheel
- Continue ontsteking
Wat zijn klachteb bij IBD?
Diarree, buikpijn, gewichtsverlies, deficiënties en rectaal bloedverlies
Lichamelijk onderzoek IBD?
- Weinig en aspecifieke klachten
- Associatie met anemie en deficiënties
- Onderzoek vaak normaal
Welke onderzoek mogelijk voor diagnostiek IBD?
- Endoscopie
- Biopsie
- Marker studie
- MRI
- Functionele testen
- CT (in specifieke gevallen)
Wat is er te zien onder de microscoop bij ziekte van Crohn?
- Focale ulceraties
- Transmurale inflammatie
- Acute en chronische inflammatie
- Granulomen
Wat is er te zien onder de microscoop bij Colitis ulcerosa?
diffuus mucosale inflammatie met crypt abcessen
Calprotectine?
- Calcium en zink bindens eiwit
- Afkomstig uit ontstekingscellen
- Goede maat voor monitoring van patiënten met IBD
- In DD bij verdenking IBS
Welke soorten EIM bij IBD?
- Artritis -> gewrichten van armen en benen, SI-gewricht en roodheid/pijn met of zonder zwelling
- Huid -> pyoderma gangrenous en erythema nodosum
Wat zijn behandeldoelen bij IBD?
- Inductie remissie
- Onderhouden remissie
- Voorkomen en behandelen van complicaties
Uit welke stappen bestaat de step-up behandeling?
- 5-ASA of sulfasalazine (niet bij Crohn)
- Prednison of budesonide
- Immunosuppressiva
- Biologicals
- Chirurgie
Corticosteroïden bij IBD?
- Inductiebehandeling Crohn en collisie
- Prednison
- Budesonide -> topicaal, rechtszijdige colon en ilopcecaal regio/ minder toxisch
- Veel bijwerkingen
Mesalazine bij Colitis ulcerosa?
- 5-ASA preparaten
- Inductie en onderhoudstherapie
- Oraal en lokaal
- Bijwerkingen -> hoofdpijn, misselijk, uitslag, pancreatitis, paradoxale opvlammen en interstitiële nefritis
Immunosupressiva bij IBD?
- Mercaptopurine, Aziathioprine, Methotrexaat
- 3 maanden inwerktijd
- Regelmatig controle bloedwaardes
- Bijwerkingen Thiopurines -> beenmerg toxiteit, pancreatitis, griepachtige verschijnselen, leverontsteking en lymfoom
- Bijwerkingen MTX -> leverontsteking, kaalheid, griepachtige verschijnselen en teratogeen
Biologica bij IBD?
- anti-TNF
- Vedolizumab -> a4b7-antagonist
- Ustekinumab -> anti IL12/IL23
- Bijwerkingen -> infusie-gerelateerde bijwerkingen, infecties, allergieën, TBC reactivatie, huidmaligniteiten
JAK STAT bij IBD?
- Effectief bij chronische inflammatoire aandoeningen
- Mogelijkheden in behandeling IBD