week 2 Flashcards
Waar is de schildklier hormoon essentieel voor?
- ontwikkeling
- basaalmetabolisme
welke symptomen passen bij hypothyreoidie?
- koude intolerantie
- droge huid
- moeheid
- trage hartslag
- gewichtstoename
- spiernaakte
- obstipatie
Welke symptomen passen bij hyperthyreoidie?
- hitte intolerantie
- vochtige huid
- moeheid
- snelle hartslag
- gewichtsverlies
- spierverlies
- diarree
Waar vindt de activatie van T4 naar T3 plaats?
de lever
hoe wordt de hypothalamus/hypofyse as van schildklier gereguleerd?
- TRH (wordt geproduceerd in de hypothalamus
- zorgt voor productie van TSH (in de hypofyse)
- wat weer zorgt voor de aanmaak van T4 cellen (in de schildklier)
- wat weer zorgt voor de activatie van T4 in T3 (in de lever)
- T3 zorgt voor het uiteindelijke effect in de doelweefsels.
Wat is een NIS?
een kanaal waar eiwitten door kunnen transporteren
- cotransport I- met 2Na+
- indirect ATP afhankelijk
- gestimuleerd door TSH
- geremd door hoog [I-]
Wat is TG?
bouwsteen voor het schildklierhormoon bevind zich aan de kant van het lumen.
Wat is de werking van TPO in secretie/synthese mechanisme van het schildklierhormoon?
- inbouw van jodium atomen
- koppelen van twee DIT’s
Wat wordt bedoeld met reservoirfunctie van het schildklierhormoon?
Grootste deel schildklierhormoon is gebonden aan serum eiwitten.
Wat activeert TSH gebonden g-receptor?
- Groei proliferatie
- SKH synthese (stimuleert bijna volledig proces waardoor TSH hormoon versneld)
benoem de functie van de drie dejodases
D1: zowel T3 productie als rT3 klaring
D2: lokale T3 productie
D3: T3 en T4 inactivatie en rT3 productie
(plaatje HC2) T = thyroxine
Waarom is Sec essentieel voor de dejodase?
Door zo’n Sec in te bouwen hebben we geen stopcodon.
Wat doet het MCT8 Transporter? een deficiëntie hiervan noemt men Allan-Herndon - Dudley syndroom (AHDS)
Zorgt voor de schildklierhormoon opname in de hersenen. Bij sommige mensen is deze deficiëntie wat ervoor zorgt dat SKH niet kan worden opgenomen in de hersenen wat een hypothyreoidie en een hyperthyreoïdie in de perifere geeft. Daar zijn namelijk meerdere transporters die deze functie over kunnen nemen. Dit gebeurt dus niet in de hersenen. (komt veelal voor bij mannen, X chromosoom)
Wat doet het immuunsysteem?
zorgt voor de bescherming van
- ziekteverwekkers: (bacteriën, virussen, parasieten)
- tumoren
vereist: goede herkenning zelf (lichaamseigen) vs. non-zelf (lichaamsvreemd)
Welke cellen worden getraind om lichaamseigencellen met rust te laten? waar bevinden ze zich?
T-lymfocyten: thymus
B-lymfocyten: beenmerg
Welke twee type autoimmuunziekte hebben we? noem hierbij wat voorbeelden.
- systemische auto-immuunziekte
- systemische lupus erythematodes (SLE)
- reumatoide artritis
- systemische sclerose - orgaanspecifieke auto-immuunziekte: hierbij is met name een orgaan aangedaan.
- diabetes mellitus type 1
- auto-immuunhepatitis
- auto-immuun schildklierziekten (meest voorkomende)
Benoem de twee auto-immuun schildklierziekten en bepaalde symptomen die hierbij komen kijken.
- Hashimoto thyreoidtis: schildklier gaat kapot –> geen productie van schildklierhormoon
- mensen worden traag
- moe
- gewichtstoename
- het snel koud hebben
- dikke tong
- oedeem in het hoofd - ziekte van Graves: teveel schildklierhormoon
- hartkloppingen, nerveus, gewichtsverlies, warmte-intolerantie, overmatig zweten
- hyperpigmentatie, dun haar
Wat zien we qua immuuncellen bij HT en ZvG?
HT: Forse infiltratie van T- and B-lymfocyten en andere immuuncellen in de schildklier. Veel schildklierschade
Lokaal geactiveerde auto-reactieve T-lymfocyten. (thyreoglobuline (Tg)
ZvG: minimale infiltratie T-lymfocyten in de schildklier
beperkte schildklierschade
lokaal geactiveerde auto-reactieve T-lymfoyten (TSH-Receptor (TSH-R))
vergelijkende laboratoriumstudies in patiënten met ZvG and HT
Ziekte van Graves
TPO Ab 45-80%
Tg Ab 12 -30%
TSHr Ab (vooral stim) 80 -100%
TSH: Laag
T4 en T3: Hoog
Hashimoto thyreoiditis
TPO Ab 95% –> correlatie met hoeveelheid weefselschade
Tg Ab 50-60% –> correlatie met hoeveelheid weefselschade
TSHr Ab (vooral blok) 6%
TSH: hoog
T4 en T3: Laag
wanneer krijgt een kind neonatale hyperthyroeoidie?
ontwikkeld zich pas in het derde trimester. Dit zien we bij 1-5% van alle zwangere vrouwen met de ziekte van Graves. Dit zit in het IgG gen dat wordt overgedragen in de eerste periode van moeder op kind. Daarna gaat kind zelf IgG produceren waardoor ziekte verdwijnt.
Wat is de man/vrouw verhouding bij HT en ZvG?
man: vrouw
1 : 8-10
- ZvG: 50% van de Patienten heeft familieden met AISZ (schildklierautoimuunziekte)
wat is Graves ophtalmopathie?
- 25-50% van de Patienten met de ziekte van graves
- oedeem
- exophtalmus (uitpuilende ogen)
- ontsteking
- corneale ulceraties
- blindheid
risico factoren
geslacht man: vrouw = 1:5
Hoe wordt Graves’ ophtalmopathie behandeld bij milde-, matige- en ernstige graves?
Milde GO: afwachtend beleid en selenium supplementatie
matige-ernstige GO: corticosteroïden (remmen ontsteking) en rehabilatieve chirurgie
Visusbedreigende GO: hoge dosis corticosteroïden en operatief (decompressie oogzenuw)
Wat is de dagelijkse behoefte van jodium bij een normaal iemand en bij iemand die zwanger is.
dagelijks 150 ug (normaal)
dagelijks 200-250 ug (zwanger)
Wat kan jodiumdefficientie veroorzaken?
- struma
- hypothyreoidie (schildklierfalen)
- cretinisme
benoem de eerste fase jodiumtekort
eerste fase
jodium tekort –> jodium pomp (NIS) gaat harder werken en TSH stimulatie –> groei schildklier
tweede fase
jodium tekort –> schildklier gaat preferentieel T3 produceren (ten koste van T4) –> Van T4 afhankelijke organen krijgen minder T4
wat is een secundaire hypothyreoidie?
De functie van de hypofyse is verlaagd
- Sheehan’s syndroom: lage functie hypofyse dat ontstaat tijdens de zwangerschap is er een verhoogde vraag naar doorbloeding in de hypofyse. Tijdens de bevalling is sprake van bloedverlies dan kan de hypofyse ischemisch worden.
- Hypofyseadenoom
- Suprasellaire oorzaken: tumor in het Turkse zadel
Wat doet hCG op de schildklier?
zwakke stimulator van de T4 receptor
Hoe behandel je een hypothyreoidie?
- levothyroxine
- dosis aanpassing ~6 weken
- varen op TSH (tenzij iemand een secundaire hypothyreoidie heeft)
Waar streven we naar tijdens de zwangerschap omtrent schildklier waarden?
- Ophogen LT4 met 25 -50% bij positieve zwangerschapstest
- Streef TSH binnen normaalwaarden (onderste helft)
- controleer elke 4 wkn tot halverwege; daarna elke 6 weken.
- na bevalling: terug pre-zwangerschapsdosis + controle 6 weken .
Wat is het verschil tussen Thyreotoxicose en Hyperthyreoïdie?
Thyreotoxicose: schildklierhormoon is de concentratie zo hoog in de circulatie en weefsel dat het toxisch is. (komt niet persé door de schildklier)
Hyperthyreoïdie: thyreotosicose als gevolg van een overmatige schildklierhormoonproductie.
Wat is de oorzaak voor Thyreotoxicose?
- M. Graves
- Thyreoiditis (ontsteking)
- Hete nodus (toxisch adenoom)
- (multinodulair struma)
- jodium (exogeen )
- TSHoma (tumor in de hypofyse die TSH produceert)
- struma ovarii: schildkliercellen die niet op de plaats van de schildklier zitten maar wel hormoon produceren.
- hyperemesis gravidarum: hoge hCG niveaus tijdens zwangerschap