Week 12 Flashcards
Functie van het bot
Mechanisch
* Structuur
* Beweging
* Bescherming
Synthetisch
* Vorming van bloedcellen
* Vorming van cellen van het afweersysteem
Metabool
* Opslag van mineralen
* Opslag van groeifactoren
* Endocrien orgaan
HC.1 - Fysiologie van het bot
Samenstelling van het bot
Botmatrix
* Mineraal: hydroxyapatiet (60%)
* Extracellulair eiwitmatrix: Collageen type 1, niet collagene eiwitten (30%)
Bloedvaten (8%)
Cellen (2%)
HC.1 - Fysiologie van het bot
Osteoblast
- 4-6% van de botcellen
- Maakt de bot eiwitmatrix en reguleert mineralisatie
HC.1 - Fysiologie van het bot
Osteocyt
90-95% van botcellen
Sensor van mechanische belasting (via canaculi)
* Belasting essentieel voor gezond bot
* Immobilisatie: leidt tot dood van osteocyt
Reguleert botombouw
* RANKL (stimulator botafbraak)
* Sclerostine (Remmer van botvorming)
Reguleert fosfaat homeostase
* Productie van FGF23 (Stimuleert fosfaat uitscheiding nier)
Osteoclast
Grote cel met veel kernen
* Hecht aan het botmatrix
* Lost het calcium op en breekt de botmatrix af (resportie)
HC.1 - Fysiologie van het bot
Waarom is afgesloten compartiment belangrijk
- Lokaal hele sterke zuurgraad
- Geen verspreiding van het zuur
HC.1 - Fysiologie van het bot
Afgesloten compartiment resportie
- Protonpomp: Verzuring
- Enzymen: Cathepsine K; afbrak bot eiwitmatrix
HC.1 - Fysiologie van het bot
Regulatie osteoclast vorming
Receptor
* RANK
Ligand
* RANKL
Decoy receptor
* OPG
* Alternatieve bindingsplaats voor RANKL
HC.1 - Fysiologie van het bot
Bot vorming cel evolutie proces
- Mesenchymale stamcel
- Osteoblast
- Osteocyt
HC.1 - Fysiologie van het bot
Bot afbraak cel evolutie proces
- Hematopoietische stamcel
- Osteoclast
HC.1 - Fysiologie van het bot
Veroudering bot verandering
Minder osteoblast vorming
HC.1 - Fysiologie van het bot
Trabeculair bot
- Sponsachtige netwerk van fijne botbalkes en -platen: Effectieve verdeling belastingkrachten
- 20% Van botmassa
- Hoge ombouw (20-30% per jaar)
- Met name uiteinde van de botten
- Essentiele functies: Sterkte en elasticiteit, Mineraal metabolisme
HC.1 - Fysiologie van het bot
Corticaal bot
- Dichte buitenkant van compact bot
- Bepaalt de vorm van het bot
- 80% van botmassa
- ombouw activiteit: 2-3% per jaar
- Essentiele functies: Verzorgt biomechanische sterkte, aanhechtingsplaats voor pezen en spieren, bescherming van beenmerg
HC.1 - Fysiologie van het bot
Haverse systeem
Corticaal bot
* Lagen van het bot met centraal kanaal voor bloedvaten
HC.1 - Fysiologie van het bot
Periostineum
- Buitenkant van botweefsel
- Dubbellaags
Binnenlaag: Cellen
Buitenlaag: Bindweefsels en collageen - Voorzien van zenuwvezels, bloedvaten en lymfevaten
- Diktegroei van het bot
- Zorgen voor peesverbindingen
HC.1 - Fysiologie van het bot
Endosteum
- Binnenkant van botweefsel, bekleedt de mergholte, binnenkant haverse kanalan en trabeculair bot
- Enkellaags: MSC’s en collageen vezels
- Rol in groei en ontwikkeling van bot
HC.1 - Fysiologie van het bot
Endochondrale botvorming
Vervanging van kraakbeen door bot
HC.1 - Fysiologie van het bot
Endochondrale botvorming proces
- MSC’s
- Chondrocyten
- Kraakbeenmatrix
* Primair ossificatie centrum: Diafyse
* Secundair ossificatie centrum: Epifyse
HC.1 - Fysiologie van het bot
Intramembraneuze botvorming
Directe botvorming
HC.1 - Fysiologie van het bot
Intramembraneuze botvorming proces
- Vorming ossificatie centrum
- Mineralisatie
HC.1 - Fysiologie van het bot
Appositionele groei
- Afbraak: Binnen
- Opbouw: Buiten
HC.1 - Fysiologie van het bot
Wanneer is er groei en reparatie van bot
- Groei: Voorafgaand aan sluiten groeischijven
- Reparatie: Gehele leven (5-10% skelet/jaar)
HC.1 - Fysiologie van het bot
Wat is bot remodelling
Bot dat ter vervanging is verwijderd moet ook weer aangevuld worden
* Essentieel om bot gezond en sterk te houden
HC.1 - Fysiologie van het bot
BMU proces
- Resting
- Resorptie
- Reversal
- Formation
HC.1 - Fysiologie van het bot
Disbalans botaanmaak en botafbraak
Osteoporose
* Afgenomen botmineraaldichtheid
* Verstoring van de microarchitectuur
* Toegenomen fractuur risico
HC.1 - Fysiologie van het bot
Hoe krijg je meer botaanmaak dan afbraak
Verlaagde sclerostine expressie door osteocyten
HC.1 - Fysiologie van het bot
Wat is het effect van weinig bot gebruik
Minder botmassa
HC.1 - Fysiologie van het bot
Effect mechanische belasting
Minder sclerostine expressie in osteocyten
HC.1 - Fysiologie van het bot
Corticaal bot goniometrie verandert met veroudering
- Botvorming aan buitenzijde om verlies binnenzijde te compenseren
- Grotere diameter: dezelde botsterkte
HC.1 - Fysiologie van het bot
Waar zorgt grotere diameter van het bot voor
Meer resorptieplaats
HC.1 - Fysiologie van het bot
Calcium
- Bot (hydroxyapatiet)
- Klein deel in plasma
- Van belang voor: Membraanpotentiaal, signaaltransductie, spiercontractie, bloedstolling
HC.2 - Calcium- en fosfaatstoornis
Fosfaat
- Bot (hydroxyapatiet)
- Klein fractie in serum als inorganisch fosfaat
- DNA, RNA, ATP, ADP
- Fosforylering receptoren en eiwitten
HC.2 - Calcium- en fosfaatstoornis
Calcium in circulatie
- Geinoniseerd calcium (50%)
- Eiwit gebonden (40%) pH afhankelijk
- Gecomplexeerd calcium (10%)
HC.2 - Calcium- en fosfaatstoornis
Berekening gecorrigeerd calcium
Gecorrigeerd calcium = Gemeten [Ca] + ({40-[Alb]} x 0,02
HC.2 - Calcium- en fosfaatstoornis
Effecten PTH
- Mobilisatie Ca en P uit skelet door stimulatie osteoclast resorptie
- Verhoging renale Ca drempel en verlaging P drempel
- Stimulatie 1a-hydroxylase nier
- Belangrijkste effect: Constant houden Ca
HC.2 - Calcium- en fosfaatstoornis
Vitamine D
Actief bij:
* Laag [Ca]
* Hoog PTH
* Laag [P]
HC.2 - Calcium- en fosfaatstoornis