Week 1 Privacy Flashcards
Mogelijk probleem democratie, macht en legaliteit
democratische rechtsstaat houdt in dat de overheid zich moet houden aan heldere, kenbare en vooraf, door democratisch gelegitimeerde organen, vastgestelde regels.
maar kritiek:
macht in NL is samengeklonterd. Rechters geven structureel minimale kansen om zaak te winnen en richten zich vooral uitvoering op de overheid.
grondwet voor de rechter
rechter treeft niet in beoordeling wettigheid van rechten en verdragen, maar kan toch worden voorgelegd.
- bijv. als burgermeester pand sluit vanwege overlast. acties of uitoefening van bevoegdheden kan wel worden getoetst.
- ook kan het gaan om materiële wetten (dus niet WIFZ). dus algemene maatregel van bestuur, plaatselijke verordening of besluit. Kan allemaal wel getoetst worden aan grondwet.
ernst van de inmenging privacy
Hoe ernstiger de inmenging, hoe zwaarder de eisen van lid 2 worden getoetst.
factoren privacy:
- heeft de persoon ingestemd met de inmenging? Bijv. zelf dmv lijsten gegevens beschikbaar gesteld/toestemming.
- was er een manier de beslissing aan te vechten?
- leeftijd persoon, was de persoon minderjarig?
- waar vond de inmenging plaats? Huis, school, openbare ruimte, werk
- was er een redelijke verwachting van privacy?
- Copland: r.o. 42. * Verzoekster was niet gewaarschuwd dat haar telefoongesprekken vatbaar zouden zijn voor monitoring en daarom had zij een redelijke verwachting met betrekking tot de privacy van de telefoongesprekken die ze vanaf haar telefoon zou voeren. Datzelfde heeft betrekking op de e-mails en internetgebruik.
–> het is niet van belang dat de gegevens gevoelig zijn of de betrokkene enig nadeel geeft ondervonden van de inmenging (österreichischer rundfunk r.o. 75).
factoren voor gegevensbescherming
- aard van de gegevens: bijzonder of strafrechtelijk
- context van de verzameling (duur, relatie, frequentie, omvang, waarborgen)
- eventueel toekomstige inmengingen
–> past eigenlijk bij art. 6 lid 4 AVG.
Stap 2 van vaststellen inmenging:
Is de inmenging bij wet voorzien? (Legaliteit)
a) Er moet een basis zijn in de nationale wet. Zowel materiële als formele zin. Qua legaliteit is de grondwet dus strenger, daar gaat het enkel om formele wetgeving.
b) Kenbaar en toegankelijk. Voor iedereen toegankelijk, dus niet publiceren in een tijdschrift waar je voor moet betalen.
- Geen van de bepalingen vermeldde het uitdrukkelijke bestaan van een register bij het OM en voor creatie van desbetreffende kaarten, werpt de vraag op of de wet wel toegankelijk was. Richtlijnen waren vooral bedoeld voor personeel (Amann, r.o. 75).
c) Voorzienbaar: gaat over de kwaliteit van de wet en of deze verenigbaar is met de rechtsstaat (rule of law). De mate van voorzienbaarheid hangt af van de inhoud van het instrument, gebied waarop het van toepassing is, de status en het aantal mensen dat ermee wordt geadresseerd.
-Voorspelbaarheid: mensen moeten in redelijke mate kunnen voorzien wat de consequenties zijn van hun daden. Als je een XTC laboratorium begint in je huis weet je dat er bepaalde bevoegdheden tegen je kunnen worden gebruikt.
- Precisie-vereiste: bevoegdheden moeten precies worden geformuleerd. Opdracht aan de wetgever om de bevoegdheid te begrenzen, anders weet je niet waar de bevoegdheid ophoudt.
–> (ANPR, r.o. 2.3.3., 2.3.4.): de algemene wettelijke taak van de belastingdienst voldeed hier niet aan. Het systematisch verzamelen, vastleggen, bewerken, en jarenlang bewaren behoeft een voldoende precieze grondslag voor de gevolgde handelswijze.
–> (S. and marper v. UK r.o. 96). De mate van precisie hangt af van de inhoud van het betrokken instrument, het terrein dat het is bedoeld te bestrijken en het aantal en de status tot wie het is gericht.
–> Dit wordt nóg belangrijker bij heimelijke surveillance. (Malone v. UK, 67, 68). Als burger hoef je niet van te voren te worden ingelicht aangezien zij dan hun gedrag kunnen aanpassen. Echter moet de wet wel voldoende duidelijk zijn zodat de burger weet onder welke omstandigheden en voorwaarden overheidsinstanties gerechtigd zijn om deze inmenging in hun persoonlijke levenssfeer te maken.
–> (S. and Marper v. UK, r.o. 99): Dit is hetzelfde bij telefoontaps, bewaren monsters en vingerafdrukken, geheime surveillance en heimelijke inwinning van inlichtingendiensten, om duidelijke regels te hebben die reikwijdte van maatregelen regelen etc.
–> Hoe meer ontwikkelt de technologie, hoe belangrijker het is om dit duidelijk op te schrijven. Precisie en technologie. (Alijda?) –> (Amann r.o. 56)
–> SyRi: r.o. 6.85
d) Adequate waarborgen
- (M.M v. UK, r.o. 195) Er moeten minimumwaarborgen zijn voor alles omtrent gegevens: wanneer ze kunnen worden verzameld, gebruikt, vernietigd, welke procedures, welke autoriteiten kunnen erbij etc. Voor elk verschillend stadia waarop kwesties m.b.t. gegevensbescherming kunnen voordoen, moeten passende en adequate waarborgen aanwezig zijn ter voorkoming van willekeurige en onevenredige inmenging.
- SyRi: 6.86
Hoe groter de reikwijdte van het opnamesysteem, hoe groter de hoeveelheid en gevoelige gegevens, hoe belangrijker de inhoud van die waarborgen. (M.M r.o. 200). Strafbladgegevens zijn gezien de aard van de gegevens en potentieel verwoestende gevolgen na bekendmaking, bijzonder belangrijk. - (Uzun v. Germany r.o. 63): Hof moet ervan overtuigd zijn dat er effectieve waarborgen zijn tegen misbruik. Deze beoordeling hangt af van alle omstandigheden van de zaak, zoals de aard, reikwijdte en duur van de mogelijke maatregelen, de vereiste gronden voor het opleggen, de bevoegde autoriteiten, uit te voeren toezicht, en het soort remedie die in het nationale recht voor geboden.
- (Uzun v. Germany r.o. 71, 72): verzoek tot surveillance bij de rechter. Feit dat er mogelijkheid was tot rechtelijke toetsing en mogelijkheid om illegaal verkregen bewijs uit te sluiten is een belangrijke waarborg, gezien het autoriteiten ontmoedigt om verkregen bewijs uit te sluiten in het proces.
- (Peck v. UK, r.o. 77-78): recht moet passende waarborgen bieden om openbaarmaking van gegevens niet in overeenstemming met art. 8 te beschermen. al helemaal als dit om vertrouwelijke en gevoelige gegevens gaat.
Hadden op z’n minst moeten waarborgen dat de beelden werden geblurd, middels schriftelijke overeenkomst. (r.o. 80). - (Alijda)
- Dus waarborgen tegen machtsmisbruik en bestrijding van gevaar willekeur.
- Bijv. een bevelschrift die moet verkregen alvorens een middel kan worden ingezet is een waarborg.
stap 3 inmenging art. 8 EVRM
- Noodzakelijk in een democratische samenleving
a) Is het middel geschikt: relevant and sufficient.
b) Subsidiariteit. Had je hetzelfde doel kunnen bereiken met een minder zwaar middel? Niet onevenredig een bevoegdheid uitoefenen.
o (Uzun,r.o. 78): eerst een middel geprobeerd, toen dat niet werkte overgegaan op een ander middel. Wat vervolgens heeft meegespeeld in de belangenafweging.
De onderzoeksmethoden die minder indringend waren dan GPS surveillance (zenders en visuele surveillance door agenten) waren minder effectief gebleken.
c) Proportionaliteitstoetsing: de beperking moet evenredig zijn aan het beoogde doel. Resulteert vaak in een belangenafweging, waarbij de subsidiariteit een rol kan spelen.
- Het belang dat wordt beschermd tegen de inmenging.
- De aard van de inmenging: hoelang werd gesurveilleerd, aantal personen die bij de gegevens kunnen.
(Österreichischer Rundfunk r.o. 76, 90, 91): Garanderen van optimaal gebruik van publieke middelen, en het binnen redelijke grenzen houden van de salarissen moest afgewogen worden tegen de ernst van de inmenging in het recht van de betrokken personen. Aan de rechter om vast te stellen of dit noodzakelijk en evenredig was.
(Uzun r.o. 80) vrij uitgebreide observatie van gedrag. De aanvrager werd aan dezelfde observatiemaatregelen onderwerpen door verschillende instanties. Ernstigere inbreuk, want aantal personen die kennis hadden over de informatie was toegenomen. GPS surveillance werd echter gedurende relatief korte periode uitgevoerd (3 maanden). Daarom niet aan totale en allesomvattende observatie onderworpen.
(S. and Marper v. UK, r.o. 103): behoefte aan waarborgen is nog groter wanneer het gaat om bescherming van persoonsgegevens die automatisch worden verwerkt, zeker wanneer ze worden gebruikt voor politiedoeleinden. Nationale wetgeving moet ervoor zorgen dat gegevens relevant zijn en niet buitensporig in verhouding tot doeleinde waarvoor ze worden opgeslagen, niet langer bewaard dan noodzakelijk. Dit geldt helemaal wanneer het gaat om bijzondere categorieën van persoonsgegevens.
(S. and Marper r.o. 119): alomvattende en ongedifferentieerde aard van retentiebevoegdheid. Ongeacht ernst van het misdrijf, leeftijd van verdachte, retentie niet aan tijd gebonden, en beperkte mogelijkheden om gegevens uit nationale databases te verwijderen/materialen vernietigen.
- De dringende noodzaak (pressing social need). SyRi, r.o. 6.75, 6.76
- The staat heeft een margin of appreciation Een beoordelingsmarge waarbinnen ze wetgeving aannemen over uitvoering van bevoegdheden. De beoordelingsmarge hangt af van verschillende factoren.
- Aard van het misdrijf, aard van activiteiten, de regel etc, was degene verdacht
Eindigt met een belangenafweging: recht van de staat versus recht van het individu.
(S. and Marper v. UK, r.o. 104, 125) belangen van de betrokkenen en de gemeenschap als geheel bij de bescherming van persoonsgegevens, inclusief vingerafdrukken en DNA-informatie, kunnen worden overschaduwd door het legitieme belang bij preventie criminaliteit.
SyRi, r.o. 6.80
stap 4 evenredige inmenging
- Legitiem doel
o in het belang van de nationale veiligheid, de openbare veiligheid of het economisch welzijn van het land, het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden of voor de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen.
o (S. and Marper r.o. 100): bewaren van vingerafdruk en DNA informatie streeft het legitieme doel na van opsporing en dus ook preventie criminaliteit. Het bewaren heeft tot doel het bijdragen aan identificatie van toekomstige overtreders. - Zijn er aan deze 3 voorwaarden voldaan? Dan is er een rechtmatige inmenging ex lid 2.
- Niet aan alle drie de voorwaarden voldaan? Dan is er een onrechtmatige inbreuk op art. 8 EVRM.