Week 1 Flashcards
Wat betekend immunologische tolerantie?
Immunologische tolerantie = gecontroleerd niet reageren van lymfocyten tegen (auto)antigenen, waartegen potentieel een reactie kan plaats vinden
Welke twee mechanisme zorgen voor immunologische tolerantie + waar in lichaam kan je de mechanisme vinden?
- Centrale tolerantie inductie (deletie): verwijderen van auto-reactieve lymfocyten
- plek: primaire lymfoide organen: thymus en beenmerg
- Perifere tolerantie inductie (anergie, suppressie): actief auto-reactieve T-cellen onderdrukken
- plek: secundaire lymfoide organen: lymfeklier, milt, MALT
Hoe gaat de centrale tolerantie?
Thymus:
- positieve selectie: MHC herkenning
* sterke interactie –> apoptose
* geen interactie –> apoptose
* zwakke interactie –> negatieve selectie door
- Negatieve selectie: DC presenteren auto-antigenen
- wel interactie –> apoptose (auto-reactief T-cel)
- geen interactie –> circulatie
Welke 2 processen/moleculen zijn belangrijk bij de perifere tolerantie?
- Anergie –> B/T-lymfocyt niet activeren door:
- binden (auto)antigeen aan antigeenreceptor ZONDER co-stimulatie –> ZONDER signaal 2 en 3
- Regulatoire T-cellen (Tres): immuunsysteem onderdrukken
Op welke manieren kan een Regulatoire T-cel het immuunsysteem onderdrukken?
- CD25 (IL-2 reeceptor) hoog tot expressie brengen –> IL-2 wegvangen voor effector T-cellen –> T-cel geen groeifactor
- Il-10, TGF-beta afgeven (anti-inflammatoire cytokines)
- CTLA-4: inhibitie met binding aan CD80/CD86 –> niet beschikbaar voor effector T-cel
- afgeven granzyme: cytologisch product dat T-cellen dood
Op welke manieren kan er toch doorbraak van de tolerantie plaatsvinden?
- polyclonale activatie: activatie lymfocyten door vb virus (EBV) die direct lymfocyten kan activeren
- Activatie door superantigenen: activatie T-lymfocyten door TCR en MHC crosslink zonder sleutel-slot-principe (antigeen)
- Moleculaire mimicry: antigeen micro-organisme lijkt op auto-antigeen
- Bystander activatie: mede activatie auto-reactieve lymfocyten tijdens infectie
- Vrijkomen afgeschermde auto-antigenen: antigeen van plek waar geen immuuncellen zijn (= immuun previliged site: oog, hersenen) komt vrij
- Neoantigeen: nieuw antigeen dat ontstaat door posttranslationele modificatie of haptenisatie
- Afwezigheid/defect regulatie T-cel
Op welke manier van tolerantie doorbraak ontstaat de ziekte Guillain-barre syndroom (GBS)?
Gullain-barre syndroom = post-infectieuze auto-immuun poloneuropathie
–> snelle verlaming armen en benen na infectie
- DOOR: moleculair mimicry
Op welke manier van tolerantie doorbraak ontstaat de ziekte IPEX syndroom?
IPEX syndroom: immuuundysregulatie polyendocrinopathie entropathie X-gebonden
- DOOR: mutatie FOXP3 gen –> defect Treg
Wat zijn de modulerende factoren bij ontwikkeling auto-immuniteit?
- Genen: vb MHC, FOXP3, AIRE, CTLA-1, C1q
- Hormonen: vrouw > man
- Omgeving:
- infectie
- voeding
- medicatie
- zonlicht
- trauma
- stress
Wat betekend auto-immuniteit?
Auto-immuniteit = normale immunologische reactie op lichaamseigen structuren
Wat betekend auto-immuun ziekte?
auto-immuun ziekte = abnormale immunologische reactie op lichaam eigen structuur waardoor verstoring homeostase, weefselbeschadiging, functieverlies en ziekte ontstaat
Wat is de (globale) pathogenese bij auto-immuunziekte?
- Antistoffen kunnen zorgen voor complement activatie –> activatie immuunsysteem
- Antistoffen kunnen immuuncomplexen vormen –> complement activatie of neerslaan in orgaan
- T-lymfocyten activatie en uitscheiden cytokines
Welke twee vormen van auto-antistoffen zijn er?
- auto-antistoffen die direct schade geven
- auto-antistoffen secundair aan weefselbeschadiging door T-lymfocyten
Waarom is het klinisch belangrijk om auto-antistoffen aan te tonen?
- diagnose/classificatie auto-immuunziekte
- bepalen van prognose
- monitoring ziekteactiviteit
Op welke manieren kunnen medicatie gemaakt worden?
- vanuit het lab
- biofarmaca: natuurlijk stof die in het lab wordt gemaakt
- vanuit plasma gehaald
Wat zijn biologicals?
Biologicals = therapeutisch product gemaakt door genetische manipulatie door levende cellen
Wat zijn voorbeelden van biologicals?
- recombinatie eiwit: insuline, interferon, groei hormonen
- monoklonale antilichamen
- fusie eiwit
- vaccinatie
Uit welke 2 domeinen bestaat een therapeutische monoklonale antilichaam?
- FAB domein: variabel domein –> herkent antilichaam
- FC domein: constante domein –> bevat glycaan (suiker) –> belangrijk functie en maken
- versuikering van eiwit is moeilijk te reguleren/controleren
hoe is de nomoclatuur van therapeutische monoklonale antilichaam?
- vanuit muis gemaakt
- gehumaniseerd
- helemaal humaan
- vanuit muis gemaakt: -xi-mab
- gehumaniseerd: -zu- man
- helemaal humaan: -u-mab
Door welk proces wordt de halfwaarde tijd van antistoffen (ook monoklonale antistof) verlengt?
receptor: Functie neonatale Fc receptor (FcRN):
- IgG wordt opgenomen en bindt FcRN –> niet-receptor gebonden eiwitten eraf gehaald –> IgG weer afgegeven aan omgeving –> ‘vrij IgG’
Waar is de FcRN receptor allemaal bij betrokken?
- antistoffen (IgG) laten passeren over placenta
- langere halfwaarde tijd geven
- IgG transport door weefsels heen
Wat zijn biosimilars?
Biosimilars = namaken van biologicals door andere versuikering
–> zelfde aminozuur volgorde, andere versuikering
Klinische presentatie van glomerulonefritis?
- microscopische hematurie
- macroscopische hematurie
- nefrotisch syndroom
- nefritis syndroom
- vasculitis van de nier
- rapidly progressive glomerulonefritis
Wat is de klinische presentatie van IgA nefropathie?
- hematurie
- proteïnurie
Wat is de pathofysiologie van IgA nefropathie?
IgA glycosylering in lever gaat niet goed –> IgA vaker vastlopen in glomerulus in de mesanchium –> IgA complex kan complement activeren –> schade –> proliferatie mesanchium cellen
Klinische kenmerken van nefrotisch syndroom?
- Proteinurie > 3,5 g/dag
- hypoalbuminemie
- oedeem (natrium retentie)
- hypercholesterolemie
Wat is de pathofysiologie van membraneuze glomerulopathie?
podocyten gaat fosfolypase A2 receptor (PLA2-R) tot expressie brengen –> IgG tegen gericht –> ONDER podocyt immuuncomplex vormen –> complement (C3 en C4) activatie –> schade
Waarom worden immuuncellen nauwelijks/niet geactiveerd bij membraneuze glomerulopathie?
immuuncomplexen van IgG liggen niet aan bloedkant (want onder de podocyt) waardoor ze niet worden herkent door immuuncellen
Hoe kan je membraneuze glomerulopathie aantonen?
- bloed: PLA2-R positief
- Nierbiopt: immuunfluorescentie tegen menselijk IgG –> granulair beeld langs membraan
Klinische kenmerken van nefritis syndroom?
- oligurie en nierinsufficientie
- hematurie
- proteïnurie < 3 g/dag
- oedeem
- hypertensie
Wat is een kenmerk tussen alle renale vasculitis beelden (nefritis beelden)
vorming van: crescent = extracapillaire proliferatie van epitheelcellen (podocyten en epitheel van kapsel van bouwman)
Op welke plek slaan immuuncomplexen neer bij nefritis syndroom?
tussen endotheel en glomerulaire membraan
–> influx van ontstekingscellen (want aan bloedkant) –> actieve ontsteking
Welke ziektebeelden zijn vormen van nefritis/renale vasculitis?
- ANCA geassocieerde glomerulonefritis
- post-streptokokken glomerulonefritis
- Anti-GMB glomerulonefritis
- Lupus glomerulonefritis