Wateroplosbare vitaminen Flashcards
Wat zijn de functies van thiamine?
= Vitamine B1
Actieve vormen:
- Thiamine pyrofosfaat (TPP) is een co-enzym in pyruvaat dehydrogenase en a-ketoglutaraat dehydrogenase (belangrijke stappen in citroenzuurcyclus) en in de pentose-fosfaat-pathway
- Thiamine trifosfaat (TTP) heeft nog een extra fosfaatgroep die ionkanalen kan activeren door fosforylatie en speelt zo een rol in neurale prikkeling en spierwerking
Wat zijn gevolgen van een een thiamine deficientie? (enkel naam ziektes & oorzaken)
Beriberi in ontwikkelingslanden o.w.v malnutritie
- Natte beriberi bij cardiovasculaire afwijkingen
- Droge beriberi bij neurale afwijkingen
- Acute beriberi bij baby’s
Wernicke-Korsakoff syndroom in westerse wereld
- bij ouderen/alcoholiekers; alcohol verstoort opname, opslag en metabolisme B1
Wat veroorzaakt beriberi & wernicke-korsakoff syndroom en wat zijn de symptomen?
- Verstoring van energiemetabolisme omwille van grote rol B1 in citroenzuurcyclus (> lusteloosheid)
- Neurale gezondheid verstoord omdat TPP nodig is voor de productie van acetyl die op zijn beurt nodig is voor acetylcholine, een belangrijke neurotransmitter
- Verstoring elektrische conductie van signalen (rol TTP)
Wat zijn de actieve vormen en functies van riboflavine?
=Vitamine B2, bestaat onder de actieve vormen:
- Flavinde Adenine Dinucleotide (FAD(H))
- Flavine Mononucleotide
Functies:
- Belangrijke elektronencarrier in energiemetabolisme
- Speelt een rol in metabolisme van andere vitaminen
Wat zijn gevolgen van een vitamine B2 deficientie?
B2 deficientie = ariboflavinosis , veroorzaakt dermatitis (= huidaandoeningen)
Wat is de actieve vorm en rol van niacine in het lichaam?
= Vitamine B3
Actieve vorm: NAD(P) oftewel nicotinamide adenine dinucleotide
- Heel belangrijke elektronencarrier in energiemetabolisme
Wat zijn gevolgen van een een niacine deficientie?
Pellagra
- vooral invloed op organen met hoge energievereisten (hersenen) en hoge turnover (huid en darmen)
- invloed huid: Dermatitis
- invloed darmen: Diarree, dementie, dood (de drie D’s)
- komt vrij veel voor
Wat is de rol van panthotheenzuur?
= Vitamine B5, actieve vorm: Coenzyme A (CoA)
Belangrijke cofactor in
- CZC
- Ketogenese
- Vetzuur-opbouw en afbraak
- Acetylcholine en andere geacetyleerde moleculen (acetyl heel vaak verbonden aan coA)
Wat zijn gevolgen van een B5 deficientie?
Lusteloosheid & algemene disfunctionaliteit omwille van deficientie t.h.v energiemetabolisme
- enorm zeldzaam omdat B5 in een brede waaier van voedingsproducten vervat zit (etymologie: panthothen = wijdverspreid)
Wat zijn de actieve vormen van vitamine B6?
- Pyridoxal fosfaat (PDP)
- Pyridoxine
- Pyridoxamide
Wat zijn de functies van pyridoxinegroepen?
=Vitamine B6
Helpt veel aminozuren metaboliseren tot actieve vormen die een rol spelen in neurale gezondheid
- Histidine > Histamine
- Tryptofaan > Serotonine (slaaphormoon)
- Fenylalanine > Dopamine (gelukshormoon)
Speelt ook een rol in
- Vetmetabolisme
- Glycogeenafbraak (vandaar opslag in spieren nodig)
- Algemene huishouding energie via endocriene effecten
En in de vorming van niacine in de lever (uit tryptofaan)
Wat zijn gevolgen van een vitamine B6 deficientie?
Bloedarmoede, pellagra (omwille van rol in niacine metabolisme uit tryptofaan)
Wat zijn de functies van biotine?
= Vitamine B7
- Carboxylatiereacties in vetzuursynthese en gluconeogenese
- Verantwoordelijk voor overdracht CO2 groepen van de ene molecule naar de andere
Wat zijn gevolgen van een vitamine B7 deficientie?
Deficienties zijn zeldzaam. Biotine zit in veel voedingsproducten en wordt ook geproduceerd door de darmmicrobiota. Bij deficientie:
- Dermatitis (huidaandoeningen)
- Haaruitval
Wat zijn de functies van foliumzuur?
= Vitamine B9
Belangrijkste rol is de omzetting van homocysteine naar methionine, met behulp van vitamine B12. Deze reactie speelt een rol in
- Nucleinezuursynthese
- Methylatiereacties
Ook in metabolisme van andere aminozuren speelt B9 een rol
