Mineralen Flashcards
Wat is zijn functies van calcium?
- Regulatie van spiercontracties (waaronder hartspier!)
- Rgulatie van acetylcholine (neurotransmitter) in synapsen
- Genexpressie en immuniteit
- Botgezondheid onder de vorm van calciumfosfaten (99% Ca zit in osteocyten) > Ca/P ratio belangrijk!
Wat zijn de gevolgen van een calcium deficientie?
Vooral botaandoeningen (osteoporose, rachitis,…); soms neuromusculaire problemen
Wat zijn functies van fosfor?
- Botgezondheid onder de vorm van calciumfosfaten (Ca/P ratio belangrijk!)
- ATP/ADP, NADP, fosfolipides, geactiveerde moleculen zoals G6P, nucleinezuren
Waarom wordt natrium abundant gebruikt in verwerkt voedsel?
- Verbetert smaak en verbergt de ‘grondsmaak’ van dingen die meestal niet zo aantrekkelijk zijn > grote bijdrage aan verslavende kwaliteit van bepaalde producten
- Goed voor preservatie
Wat zijn functies van natrium?
Waterhuishouding
- Secretie van ADH (veantwoordelijk voor dorstgevoel en ophouding water) is afhankelijk van osmolariteit
Doorgeven actiepotentiaal in signaaltransductie
Cofactor in veel enzymatische systemen
Wat zijn de gevolgen van een natrium deficientie?
- Verstoorde waterhuishouding
- Neuromusculair falen (acute tekorten kunnen zelfs tot coma leiden bv. veel verliezen door zweet en dan veel mineraalarm water drinken > zeer sterke verdunning op korte termijn)
- Nierschade omwille van de stress om natrium vast te houden
- Cardiometabole ziektes
Wat zijn de gevolgen van een te veel aan natrium?
- Hoge bloeddruk
- Cardiovasculaire ziekten
(meer in hoofdstuk over voedingsaanbevelingen)
Wat zijn de functies van kalium?
= Tegenhanger van natrium, functie in dezelfde context
- Waterhuishouding
- Neuromusculaire activiteit
Wat zijn functies van magnesium?
(heel breed)
- Neuromusculaire activiteit, prikkelgeleiding (past mee in rijtje van Ca, P, Na, K)
- Nodig voor activatie en functie van vitamine D (link met Ca)
- Link met insulineresistentie
- Structurele rol in beenderen en membranen
- Cofactor in veel enzymatische systemen
Wat zijn de gevolgen van een magnesium deficientie?
Vooral krampen (neuromusculaire rol) maar veel andere gevolgen o.w.v brede functie van Mg in het lichaam
Vergelijk dierelijke en plantaatdige bronnen van ijzer
Plantaardig (mineraalijzer)
- = Fe3+
- 1% - 2% absorptie o.a. o.w.v. oxidatiegraad
Dierlijk (heemijzer)
= Fe2+
- Zit in heemgroepen van RBC van dieren
- iets betere absorptie (20%)
Wat zijn functies van ijzer?
- Opslag en transport van zuurstof via myoglobine (in spierweefsel) en hemoglobine (in RBC)
- Cytochromen en enzymen
Hoe wordt ijzer getransporteerd en opgeslagen?
- Getransporteerd onder de vorm transferrine
- Opgeslagen in mucosa onder de vormen ferritine en hemosiderine
Wat zijn de oorzaken en gevolgen van een ijzerdeficientie?
Veoorzaakt door menstruatie, zwangerschap en dietaire tekorten
Zorgt voor
- Anemie (bloedarmoede)
- Foetale ontwikkelingen
- Lage immuniteit
- invloed op cognitieve effecten (IQ ontwikkeling)
Tekort is echter nooit acuut omdat er altijd reserves zijn die eerst gedepleteerd kunnen worden
Wat zijn de gevolgen van een te veel aan ijzer?
Hemochromatose
- accumulatie ijzer in milt en lever, zorgt voor weefselschade en LOF
Welke rol speelt zinc, hoe ontwikkelen we deficienties en wat zijn de gevolgen?
Zinc speelt een brede rol in enzymatische en metabole processen, en vertoont ook een link met diabetes
Deficienties o.w.v.
- Dietaire tekorten
- Koperoversupplementatie (interactie Cu x Zn)
Gevolgen
- slechte groeiontwikkeling
- verzwakte immuniteit
- geur- en smaakverlies
Wat zijn functies van jood?
Jood/Jodium zit ingebouwd in het schildklierhormoon thyroxine (= tyrosine + jood)
- Schildklier enorm belangrijk in basaal metabolisme
- Thyroxine verantwoordelijk voor negatief feedbackmechanisme naar hypothalamus
Wat zijn de oorzaken en gevolgen van een jood deficientie
Veroorzaakt door
- dietaire deficienties
- consumptie van niet-goed-behandelde manioc (bevat thiocyanaat dat jood inhibeert)
Zorgt voor
- zwelling van schildklier (omwille van verstoorde negatieve feedback)
- cretinisme (cognitieve problemen)
Wat is de rol van selenium?
Selenium is een antioxidant; het zit vervat in glutathion peroxidase wat verantwoordelijk is voor het onschadelijk maken van waterstofperoxide (zet het om in water)
Wat zijn goede bronnen van jood?
Alles uit/dichtbij de zee:
- zeedieren
- planten geoogst dichtbij de zee
o.w.v de concentratie I in zeewater- en bodem
Zuivel:
reinigen van apparatuur gebeurt met jodiumoplossingen
Sommige basisproducten zoals bloem/zout worden aangerijkt met I
Wat zijn de belangrijkste bron van calcium
Drinkwater (afh. van bron, minder betrouwbaar) en zuivel (betrouwbaar)
