Viêm cột sống dính khớp Flashcards
3 hội chứng đặc trưng nhóm bệnh cột sống huyết thanh âm tính
- hội chứng cùng chậu- cột sống
- hội chứng bám tận (viêm)
- hội chứng ngoài khớp
3 yếu tố thuận lợi
nhiễm khuẩn, HLA B27, cơ địa di truyền
viêm calci hóa hay gặp ở
Tổn thương hay gặp ở
- viêm, Calci hóa ở da và dây chằng trên xương
- tổn thương mắt, da, van động mạch chủ
% HLA B27+ viêm cột sống dính khớp
90%
tiêu chẩn xếp loại bệnh lý cột sống của châu Âu
-đau cột sống kiểu cơ học/ viêm
- có đối xứng không/
- ưu thế chi trên hay chi dưới
kèm ít nhất 1/6 yếu tố gồm
trang bị đau lưng, nhưng ngày nào trang cũng trèo cây đào, một hôm trang thấy một quả đào treo lủng lẳng bèn chộp bằng được, nhưng đào còn xanh sợ an đau Ruột nên trang dùng Nến nướng lên, không may vì nhiệt độ Thấp quá, trang vẫn bị viêm ruột. Trang tức lắm, nhảy lên dường đập đầu vào gối cho bõ tức, chẳng may chân ngáng phải thành giường, Dây chằng giãn ra, cuối cùng của cuối cùng, trang đi viện vì Viêm khớp cùng chậu
Đau cột sống kiểu viêm/ viêm màng hoạt dịch
không đối xứng
Ưu thế chi dưới kèm ít nhất 1 triệu chứng sau:
- tiền sử gia đình có bệnh lý cột sống/ viêm màng bồ đào/ bệnh ruột
- vẩy nến
-viêm ruột do thấp
- viêm dây chằng
- Xq viêm khớp cùng chậu
tiêu chuẩn chẩn đoán nhóm bệnh lý cột sống theo Amor 1991
4 yếu tố
- lâm sàng:
Trang trèo cây bị ngã Lưng đập xuống đất, nền đất thì bên thấp bên cao, đau Mông hết biết, hoàng tay cầm méng Dồi chó ở một bên cười khúc khích, trang thấy vậy bèn lấy Gót chân lên định đạp cho một cước, ai ngờ có một ẻm ruồi bay qua làm trang bị thôi miên, nhớ chuyện ăn đào đau ruột hôm nọ
- 3 điểm xq
- 2 điểm di truyền
- 1 điểm điều trị
4 yếu tố
- lâm sàng: đau cstl, viêm khớp không đối xứng, đau mông, ngón tay hình khúc dồi, đau gót, viêm mống mắt, viêm niệu đạo, tiêu chảy, vẩy nến/bệnh lý ruột
- 3Xq: viêm khớp cùng chậu/ cả 2 bên giai đoạn 2,3
- 2Cơ địa di truyền: HLAB27, tsgd VCSDK, Reiter, vảy nến, viêm màng bồ đào, viêm ruột mạn
- 1điều trị: Đáp ứng Nsaids 48h
Chẩn đoán >= 6 điểm thuộc tiêu chuẩn
tên khác của viêm cột sống dính khớp
Bekheterev
Marie- Strimpell
tổn thương cơ bản
xơ teo, calci hóa dây chằng bao khớp, viêm nội mạc mao mạch
lâm sàng
- đau hạn chế vận động cột sống
- viêm khớp chi dưới
- di chứng: dính khớp và đốt sống
Điều trị
chống viêm, giảm đau, giãn cơ, điều trị sinh học TNF-a,
Salazopyrin với thể khớp ngoại vi
Nhiễm khuẩn do vk
Chlamydia Trachomatis, yesrina, samonella
lâm sàng: triệu chứng sớm
viêm khớp háng khớp gối ở VN
- đau từ mông, thắt lưng, tk hông to
- cấp trên nền mạn
triệu chứng tại khớp ngoại vi
vị trí thường gặp?
khớp chi dưới: háng, gối, cổ chân
đặc điểm: viêm không nóng đỏ, có tràn dịch
phát hiện tổn thương khớp háng
siêu âm
các khớp biến dạng ở tư thế
gấp
triệu chứng tại khớp cùng chậu - cột sống (tổn thương trục)
Sớm nhất ở khớp nào?
khớp cùng chậu
Đặc điểm
cả 2 bên, không xác định
3 vị trí cột sống giải phẫu thường bị viêm
- đĩa liên đốt sống
- dây chằng quanh đốt sống
- khớp liên mỏm gai sau
Diễn tiến tại cột sống
thắt lưng, ngực, cổ
Dấu hiệu cơ năng
tuổi dưới 40, khởi phát âm ỉ, tăng dần, kéo dài trên 3 tháng, cải thiện khi luyện tập, đáp ứng NSAIDS 48h, xuất hiện nửa đêm gần sáng, cứng cột sống buổi sáng
Thực thể tổn thương cột sống thắt lưng
Giảm vận động rõ nhất ở tư thế cúi, Schober giảm, tăng tay đất, cơ cạnh sống teo nhanh, mất cong sinh lý
Tổn thương cột sống ngực
không đau, giảm độ giãn lồng ngực, suy hô hấp
Tổn thương cột sống cổ
hạn chế cúi xoay, chẩm tường tăng, không thể đứng dựa lưng sát tường
Toàn thân
sốt nhẹ, gầy sút, mệt mỏi, thiếu máu nhược sắc
Hội chứng bám tận ( viêm điểm bám gân)
gân Achilles, viêm cân gan chân
tổn thương mắt hay gặp
viêm mống mắt
tổn thương tim hay gặp nhất
hở van động mạch chủ
tổn thương phổi
rối loạn thông khí hạn chế
Chỉ định xét nghiệm
viêm, HLA B27, chlamydia
Xq giai đoạn 1
nghi ngờ viêm khớp cùng chậu
rộng, mờ khe khớp
giai đoạn 2
bờ không đều, bào mòn 2 bên, tem thư
giai đoạn 3
đặc sụn 2 bên, dính khớp 1 phần
giai đoạn 4
dính toàn bộ
Chẩn đoán
viêm khớp cùng chậu 2 bên và ít nhất giai đoạn 3
MRI
phù tủy xương dưới tại khớp cùng chậu
giảm T1, tăng T2, bào mòn, tem thư
CT
xơ xương dưới sụn, bào mòn, tem thư, dính khớp
Xq cột sống
cầu xương- xơ hóa dây chằng bên
cây tre, đường ray tàu hỏa- xơ hóa dây chằng liên gai
Xq khớp
hẹp khe khớp, ít bào mòn xương, xơ hóa bao khớp hình dẻ quạt
đo mật độ xương
thiểu xương, loãng xương, lún xẹp đốt sống do TNF-a , IL6, corticoid
Đánh giá mức độ hoạt động BASDAI
> 4
chẩn đoán ACR 1984
lâm sàng
đau thắt lưng >=3 tháng nghỉ không đỡ
Hạn chế CSTL cúi ngửa nghiêng quay
Giảm độ giãn lồng ngực <= 2,5cm
Xq
2-4 2 bên
3-4 một bên
chẩn đoán xác định
ít nhất 1 triệu chứng lâm sàng + XQ
chẩn đoán phân biệt thể gốc chi
lao khớp háng, gối
chẩn đoán phân biệt thể cột sống
viêm đĩa đệm, thoái hóa, loạn sản sụn Scheuermann
DMART gồm
Sulfasalatin (salazopyrin), methotrexat, kháng tnf-a, ức chế IL-17
phương pháp khác
glucocorticoid tại chỗ hoặc toàn thân
Bisphosphonat phòng loãng xương
Điều trị ngoại khoa
thay khớp nhân tạo
