Veshkat Flashcards
Etiologjia e insfç akute renale
- PRERENALE:
- hipotensioni
-iskemia e indt renal
- rënia e perfusionit ne veshkë si shoqërues i çrreg sistemike
- hipovolemia tek djegiet gjakderdhjet,vjellje, diarre)
- insfc konkestive e zmr
- tamponada e perikardit
- embolia pulmonare
-shoku septik,kardiogjen
-rënia e rez periferike nga vazodilatimk periferik
-vazokonstriksioni intrarenal (sps zvogëlohet perfuzioni i gjk)
-NSAID (zvog prodhimin e prostaglandinave vazodilatatore dhe zvog perfuzioni renal) - RENALE:
- sem gomerulare (sy. Nefritik dhe nefrotik)
- sem joglomerulare (vaskulare, tubulare, intersticiale)
-tjera: kalimi nga prerenale në renale, infeksione të veshkave, ekzo/endotoksinat, çrreg metabolike)
- POSTRENALE:
- uropatia obstruktive
- urolitiaza
- hipertrofi e prostatës
-ca e fshkz urinare
Çfarë e shkakton insfç kronike renale
- D.M
- HTA
- GNF
- Sëm policistike renale
- Nefropatia analgjetike
- Pielonefritis
- Sëm autoimune
- Vaskulitis
- Uropatia obst
- Mieloma multiple
- Infeksione bateriale
- Gurët
- Tbc
Çfare ndodh ne IKR
- Na:
hipernatremi tek sem glomerulare nga marrja e tepërt e ktipërave, sjell HTA, edemë periferike, kongjstion pulm.
Humbja e Na ndodh tek pielonefriti, hidronefeoza, nefeiti interstc na analgjetikët - K
Hiperkalemi si pasojë e nefropatisë diabetike ose disa barna, dhe paaftësi e veshkës për ta ekskretuar - Acidoza metabolike
Nk ekskretojne H dhe nk reabsorbojn bikarbonat kjo klinikish manif me frym e kussmaulit - HiperP
Nga elinimi i zvog= hipokalcemi= rrit prodh e PTH
P e zvog= zvog prodh i kalcitriolit= rrit sekretimin e PTH
PTH+LOW V.D+ACIDOZA+LOW Ca= OSTEODISTROFI RENALE - Edemë pulm, insfc kongj e zmr, HTA
Mbajtja e Na dhe ujit, zvog i pg vazodilatatore, rritja e reninës - Anemi nga zvog i EPO
- Hiperparatiroidizmi sekondar
Diagnoza e IKR
Matja e klirensit te krea tininës, koncentrimit dhe osmolariteti, përq inuresë, kreatininës, fosfatee, hipokalcemia, ac metabolike, anemia normokrome normocitare
Me UZ shihet madhesia e veshkave të cilat jn të zvogëluara
Sem ka zgjat më sh se 3 muaj
Shenja të sëm mesbolike të kockave (osteodistrofia renale)
Mjekimi te IKR
- Mjekimi i HTA
- Zvogi proteinurise (ACE inhibitorët, ARB)
- Anemia (epo, Fe)
- Kufizimi i kriprave
- Kontrrolli i sheqerit
- Kontrrolli i hiperfosfatemisë (kripërat e Ca)
Si ndahen sem e glomeuleve ne baze te mekniit të dëmtimit:
- Imunologjik:
GNF ME DEPOZITIM TË IMUNOKOMPX
GNF PA DEPOZITIM
GLOMERULOSKLEROZA FOKALE SEGMENTARE 1°
GNF MEMBANOPROLIFERATIV - Metabolik:
NEFROPATIA DIABETIKE - Hipertensioni:
NEFROSKLEROZA HIPERTENZIVE - Toksik:
MIKROANGIOPATIA TROMBOTIKE
GN ME NDRYSH MINIM
GSFS - Amiloidi:
NEFROPATIA AMILOIDE - Infeksione
Ndarja e GNF AKUT
- GNF AC POSTINFEKTIV: bakterial, viral, parazitar
- GNF AC JOINFEKTIV: sem sistemike, sem tjr idiopatike glomerulare, sem tjr
- GNF DIFUZ (>50%)
- GNF DOKAL (<50%)
Me çfarë manifestohet GNF AKUT
- EDEMË
- HIPERTENSION (Nga mbajtja e lëngjeve)
- HEMATURI (sps inflamimi dëmton membranën filtruese e cila lëshon er që paraqiten në urinë)
- PROTEINURI (dëmtimi imemb bëhet permeabile për proteina si albumina)
Oliguria,
1+2+3+4= SY NEFRITIKE
Diagnoza e GNF AKUT
Azotemia
Proteinuri
Osmolariteti i lartë i urinës
Cilindra er, le
Çfarë është GNF POSTSTREPTOKOKSIK
Është inflamacion i glomeruleve që paraqitet 1-4 jv pas një infeksioni respirator ose lëkuror me streptokok beta hemolitik gr A.
Pasqyra klinike e Gnf akut poststreptokok
Oliguri
Hematuri
Proteinuri
Edema
Hipertension
Funx i veshkave rikthehet brenda 2-4 jv ndrs eritrocituria dhe proteinuria mund të zgjas me muaj
Dg dhe trajtimi i gnf akut poststreptokok
Er në urinë, kreatinina dhe urea të rritura , izolimi i streptokokut në strisho, ASTO test pozitiv, zvog i FG
Trajtimi: penicilina, eritromicinë
Çfarë është Karakterisitike për GNF E SHPEJTË PROGRESIV
Përkeqësim i funx të veshkave në mënyrë progresive për javë dhe muaj dhe përfshirje e më shumë se 70% të glomeruleve. Karak është: 𝗽𝗿𝗼𝗹𝗶𝗳𝗲𝗿𝗶𝗺 𝗶 𝗾𝘇 𝗻𝗲 𝗳𝗼𝗿𝗺𝗲 𝗱𝗿𝗮𝗽𝗲𝗿𝗼𝗿𝗲 𝗲𝘅𝘁𝗿𝗮𝗸𝗮𝗽𝗶𝗹𝗮𝗿𝗲.
Etiologjja e gnf të shpejtë progresiv
- Sëm primare e glomeruleve
- Sëm sistemike
- Sëm infektive
- Barëra
Si ndodh gnf i shpejtë progresiv
Ekzst autoantp që sulmojn kolagjenin IV në MB të glomeruleve kjo është sy goodpasture ndrs 30% rë rasteve janë idiopatike dhe nk ka hemoptizi
D përcaktohet me biopsi të veshkës