Verhoudingen tussen internationaal en nationaal recht Flashcards
WANNEER MAAKT INTERNATIONAAL RECHT DEEL UIT VAN NATIONAAL RECHT?
- Verdragen
- Internationaal gewoonterecht
* Standaard toepassing in het nationaal recht - Algemene rechtsbeginselen
- Internationale rechtspraak en rechtsleer
* Géén rechts- maar hulpbron
* Uitzondering voor IGH-rechtspraak waarbij België partij is (art. 59 IGH Statuut) - Beslissingen van internationale organisaties
- Soft law-instrumenten
Wat houdt in de directe of rechtstreekse werking van verdragsbepalingen. Hoe wordt het gedaan.
- Incorporatie van het verdrag in de nationale rechtsorde
- Verdragsbepaling voldoende volledig en duidelijk (self-sufficient)
- Subjectief (bedoeling) en objectief (nauwkeurigheid, niet-afhankelijk van discretionaire maatregelen) element
Wat zijn de andere wijzen van doorwerking van verdragsbepalingen?
1.Volkenrechtconforme interpretatie
* Uitgangspunt is dat Belgische wetgever internationaal recht wil naleven
* Internationale aansprakelijkheid (ARSIWA) van België vermijden
* Nationaal recht interpreteren in overeenstemming met internationaal recht
* Theorie beter uitgewerkt in dualistische systemen
- Aansprakelijkheid voor schending internationaal recht
* Zorgvuldigheidsbeginsel
* Schending richtlijnen of algemene rechtsbeginselen van EU-recht
* Schending internationaal recht met directe werking is onrechtmatige daad
* Hof van Cassatie, Evobus-arrest (2000) - Annulatieberoep bij de Raad van State (afdeling bestuursrechtspraak), beroep tot vernietiging of exceptie van onrechtmatigheid bij het Grondwettelijk Hof
* Cassatie-arrest Franco-Suisse Le Ski (1971) of ‘smeerkaasarrest’
* Rechter laat nationale wetgeving en bestuursbeslissingen buiten toepassing wanneer strijdig met verdragsrechtelijke norm met directe werking
* Internationaal recht met directe werking > nationaal recht
VERHOUDING VERDRAGSRECHT EN GRONDWET. Wat denken de drie belangrijkste hoven in Belgie. Wat heeft volgens hun een vorrang? Verdrag of grondwet?
- Hof van Cassatie: verdrag met directe werking > Grondwet
- Smeerkaasarrest, voorrang vloeit voort uit de aard zelf van het verdrag
- Raad van State (wetgeving): verdrag met directe werking < Grondwet
- Systematisch advies dat strijdig verdrag een grondwetsherziening vereist
- Grondwettelijk Hof: verdrag met directe werking < Grondwet
- Procedureel: formele goedkeuring (art. 167 Gw.) moet grondwettig zijn
- Inhoudelijk: verbod op ongrondwettige wetgeving niet omzeilen via verdrag
- Maar: érg terughoudende aanpak door Grondwettelijk Hof
Wat heeft volgens HvC de voorrang?
Secundair unie recht of GW?
- Hof van Cassatie: secundair EU-recht > Grondwet
- Voorrang is algemeen rechtsbeginsel en vloeit voort uit de rechtspraak van het HvJ
Wat heeft volgens RvS het voorrang
Secundair unie recht of GW?
- Raad van State: secundair EU-recht > Grondwet
- Art. 34 Gw.: “De uitoefening van bepaalde machten kan door een verdrag of door een wet worden opgedragen aan volkenrechtelijke instellingen.”
- Organen van die organisatie hebben autonome beslissingsbevoegdheid
Wat heeft volgens HvC het voorrang? Secundair unie recht of GW?
- Grondwettelijk Hof: secundair EU-recht > Grondwet
- Vergelijkbaar met redenering van Raad van State
- Verbod ultra vires EU-optreden, of schending BE identiteit en kernwaarden Gw.
Hvc, verdrag met directe werking vs GW
verdrag met directe werking > Grondwet
* Smeerkaasarrest, voorrang vloeit voort uit de aard zelf van het verdrag
RvS, verdrag met directe werking vs GW
Verdrag met directe werking < Grondwet
* Systematisch advies dat strijdig verdrag een grondwetsherziening vereist
GwH, verdrag met directe werking vs GW
verdrag met directe werking < Grondwet
Heel procedureel: Verdrag moet goedgekeurd worden, verdrag moet grondwettelijk zijn anders strijdig. Indien verdrag niet overeenkomt met GW niet goedkeuren.
