VEGETATİV SİNİR SİSTEMİ Flashcards
VSS neçə şöbəsi var??
Simpatik
Parasimpatik
Metasimpatik
VSS periferik hissəsi??
Preqamqilomar və postqonqlionar sinir liflerinden təşkil olunub
VSS reflekslər??
Göz ürək
Ürək tənəffüs
Ortoststik reaksiya
Deri dermoqrafizmi
V SS somatikden fərqi?
Oyaniciliq aşağı
Labillik aşağı
Sürət az
Oyanmanin summasiyasi müşahidə olunur
VSS kimyəvi xüsusiyyətinə görə??
Xolinergik - qisamiddetli (asetilxolinesteraza təsirindən dərhal parçalanma, qanda asetilxolin olmur!! )
Adrenergik (daha uzun müddətli təsir, həm niradrenergik sinir ucundan həm də daxili sek vezisunden qana ifraz olunur deyə uzun müddətli təsir olur!!!)
VSS xolinergik hissəsi??
Bütün preqamqilomar neyronlar
Parasimpatik qanqoloonar neyronlar
Tər vezini innerve edən Simpatik qanqoloonar neyron
Skelet ezelesinde damari geneleden Simpatik qanqilon neyronu
VSS noradrenergik şöbəsinə??
Simpatik qanqoloonar neyronlar
Böyrəkustu vezler (neyronlar aksom cixintisini itirib bir başa qana ifraz olunur)))
VSS reseptorları??
Xolinoreseptor - M Və N
M– M1(MƏDƏ), M2(ÜRƏK), M3(SAYA ƏZƏLƏ VƏ VEZ)
N - Böyrəkustu vez beyin qatı, sinir Əzələ sinapsinda
Adrenoreseptor
ALFA (1 ve2)
Betta (1 ve2)
Deprivasiya nədir?
Simpatik və parasimpatik sinir kəsilməsi
Simpatik sinir sistemi?? (cədvəl)
Nuveleri / arxa hipotalamus onurğa beynin döş və bel şöbəsində (C8, T1-T12, L1-L3)
Preqamqilomar lifi qısa, B tipli, mielinli
Postqonqlionar lifi uzun, C tipli, mielinsiz
Diffuz innerve (bütün daxili orqan innerve)
Paravertebral prevertebral günəş kelefinde lokalize( ekstramural)
Mediator : hər ikisi (asetilxolin, noradrenalin)
PSS cədvəl?
Nuveleri /on hipotalamus, orta beyin uzunsov beyin, oma seqmentin yan buynuzu (2-4)
Preqamqilomar lifi uzun, B tipli, mielinli
Postqonqlionar lifi qısa, C tipli, mielinsiz
Innerve məhduddur, (Damar divarında Böyrəkustunde olmur?!)
Orqan və onun yaxınlığında (intramural)
Mediator : ancaq asetilxolin!!
Metasimpatik sinir sistemi??
Nuveleri :bosluqlu daxili orqan divarında
Pre və postqonqlionar lifi B və C tipli, orqan boyu çoxlu saxelenme
Xeyli məhdud, yalnzi özünün hereki fəaliyyəti olan orqanda (sidik kisə ürək bağırsaq)
Lokalize yalnız orqanın özündə
Mediatorlar: ATF, ADENOZIN, VIO, SEROTONIN, HISTAMIN DOFAMIN
Son : PURINERGIK TƏSİR
SSS?
Preqamqilomar neyronu qanqionara təsiri - AX
Simpatik sinir /postqonqlionar neyron effektor orqana noradrenalin (tər vəzi və bəzi damarda yenə AX)
implus yayılması ləng olur (simpatikin periferik şöbəsi C tipli uzun lifden ibarətdi)
Multiplikasiya mexanizmi var, dərhal bir neçə orqana yayılma (generalize olunmuş təsir olur)
Feallasdkrici təsir edir
Ürək diyunmeni AT artırır
Maddələr mub yaxşılaşdırır
Skelet Əzələ tonusu artırır
✨Bronx genişlendirir, ventilyasiyani artırır
🌟Bebek genişləndirir
Həzm sekretor hereki sorucu prosesleri azaldır!
SSS Və Psss ümumi xüsusiyyətler
Preqamqilomar lif B tipli mielinli lifler (ağ rəngdə)
Postqonqlionar lif C tipli, mielinsiz (boz rəngdə)
Her ikisində preqamqilomar lif xolinergik (AX sintezlenjr!!!)
Metasimpatik sinir sistemi
Hərəkət fəaliyyəti olan orqanda yerləşmiş mikroqanqionar toremeler (həzm trakti, öd kisəsi, sidik kisəsi, uşaqlıq)
Ətraf toxumadan baryerlə izolə
Çoxlu qliya elementi var
Çoxsaylı sinapsi var
Neyronlar arasında implus ötürülməsi AX və noradrenalinle, əsas rol oynayanlar ATF, ADENOZIN!!!
Avtomatiya qab var(müəyyən ritm və ampitudla fəaliyyət)
