Endokrin Sistemi Flashcards

1
Q

Hipofizden asılı vezler??

A

Qalxanabenzer
Böyrəkustu vez qabıq maddə
Cinsiyyət vez

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Kimyəvi quruluşuna görə hormonlar??

A

tiroksin, triyodtironin(Hucdaxili reseptor)
Melatonin, Qayt

2)Zulal - peptid tərkibli :( sərbəst daşınir, membran /səthi reseptor)
Insulin
Qlukaqon
Vazop
Oksitosin
PRL
STH
QLİKOPEPTİD (FSH, LH, TTH)

3)Steroid: (zülalla daşınir, Hucdaxili reseptor)
Estrogen
Progesteron
Kortikoid
Androgen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hormonlarin məlumatları ötürməsi :

A

1)Autokrin təsir
2)Izokrin təsir - hormon huc səthi ilə digər huce daxil
3)Parakrin təsir - toxuma hormonlarina aiddir, hucden - - huce, diffuziya ilə huc arası sahəyə çıxır, qonşu huce təsir
4)Telekrin/distant təsir - daxili sekresiya vezleri belə təsir edir!!!
5)Neyrokrin təsir ~mediator kimi təsir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Ən yüksək hereketliliye malik reseptor??

A

Insulin reseptorları

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hormonlara həssas reseptorlar??

A

1)Sethi /membran reseptorları: G zülali ilə olur, 7 domen quruluşundadır
Zulal peptid hormonlar
Amintursu
Toxuma hormonlari /histohormonlar
Neyromediatorlar

2)Hucdaxili reseptor : Sitopda, nuvede yerləşir, genin müəyyən sahəsində aktivlesme gedur, huc metabolizmkne ən gec təsir edən hormonlardir!!!
Steroid
Tiroid hormon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Nonapeptidler?? ( Hipotalamusda sintez, arxa hipofizde/neyrohipofizde depo)

A

Vazopressin /ADH - təzyiqi⬆️, suyu reab ⬆️, damari daraldir, yaddaşı yaradır

OKSİTOSİN - ancaq yığılma, süd vəzi, uşaqlıq yığılması,mədə bag Əzələ tonusu ⬆️, Ovulyasiya da qraff qovuqcugunun divarını nazildir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Qalxanvari vez /Tiroid - T3, T4, TIREOKALSITONIN

A

-Tiroid hormonlar damcı əlavəsi kimi saxlanır
- istiliyin əmələ gəlməsinə nəzarət
-ürəyə +ino, xronotrop təsir, ürəkdə betta Adr reseptor ⬆️
- eritrositi artırır⬆️, eritropoezi stimule
-qanın laxt⬇️, fibrinolitik aktivliyi ⬆️
-MSS’de mielinlesmeni təmin edir olmayanda uşaqda kretinizm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Tireokalsitonjn nə isə baxir harda sintezlenjr??

A

Tireodin parafollikulyar/C huclerinden
-qanda Ca⬇️, P⬇️
Sümükdə Ca, P⬆️
-osteoklastlari zəiflədir
-Osteoblast ⬆️
-parathormonla antoqonist

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Tiroid Hipo, hiper

A

1)Hipofunk -
miksedema /selikli odem
Kretinizm
Zob - Hipofunk, Hipertrofi

2)Hiper
Tirotoksikoz /Qreyvs /Bazedov- TTH’a qarşı anticisim yaranır, bədən T⬆️, T3, T4⬆️, adrenalin ⬆️

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Qalxanabənzər ətraf/Paratireoid

A

1)Parathormon
2)Xromoqranin A protein
-Qanda Ca⬆️, P⬇️
-Ca böyrəkden reab edir, bag’dan sorulmasıni ⬆️
-Sümük tox iki fazada təsir edir :
1-erkən - osteoklast ⬆️, Ca sümükdən çəkilir
2-gecikmiş - Osteoblast ⬆️

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Paratireoid hiper hipo

A

1)Hipo - spazmofiliya (Əzələ Spastik yığılır, MSS oyaniciliq ⬆️, qicolma tutmaları ), qanda Ca⬇️

2)Hiper - - Osteoporoz (Əzələ tonusu zəifləyir, kürək, bel, ayaqda ağrı)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Epifiz hormonlari??

A

1)Melatonin~a.t tərkibli, bioloji saat
-hipofizde AKTH, STH⬇️
-Melanoforda piqmenti toplayır, dəri piqmentasiyasini ⬇️
-qaranlıqda sintez⬆️!!!
-Yuxu ayıqlıq tsikline nəzarət
-böyrəyin distalindan K reab edir (K yetimi çəkən bircə budu))

2)Serotonin
-işıqlı vaxtda sintez!!
-mədə bag motor funk
-Sutkalıq ritm tənzimi
-Cinsiyyət vez aktivliyi ⬇️
-davranış, yuxu, bədən temp tənzim
-analgetik təsir
-trombositde çoxdu, çıxanda damari daraldir!!

3)Adrenoqlomerulotropin - aldosteron sekresiyasini tenzim

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Timus hormonlari??

A

Timozin
Timopoetin

İmmun huc dif, orqsnzim boy atması
Timus usaqda böyük olur, daha aktiv olur, getdikcə involyiyasuya uğrayır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Timus hormonlari??

A

Timozin
Timopoetin

İmmun huc dif, orqsnzim boy atması
Timus usaqda böyük olur, daha aktiv olur, getdikcə involyiyasuya uğrayır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Timus hormonlari

A

Timozin
Timopoetin

İmmun huc dif, orqsnzim boy atması
Timus usaqda böyük olur, daha aktiv olur, getdikcə involyiyasuya uğrayır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Böyrəkustu qabiq beyin?
Qabiq - mezodermal
Beyin - ektordermal, SSS mayasından
Beyin maddə haqda /Kateloxaminler

A

-hormonlari qranullarda toplanır
-beyin maddə hormonlari : Kateloxaminler - - Adr, noradr, dofamjn
-Fiziki, stress gərginliyi zamanı ⬆️
İnsulin qanda artanda, hiperqlikemiya, hipotoniyada artır
- qaraciyər böyrəkde parçalanma
-P maddəsi Adr ritminə nəzarət

17
Q

Böyrəkustu beyin

A

Qlikogenoliz ⬆️, Lipoliz ⬆️, zülal parc ⬆️
Adr ~~Betta reseptorla
Noradr ~~Alfa reseptorla

18
Q

Böyrəkustu qabiq??
Qlukokortikoid və mineralokortikoid

A

1)Qlukokortikoid

Lipolizi⬆️, Qlükoneogenez ⬆️, zülal parc ⬆️,
İmmun sis ⬇️~~ eozonofil, Limfosit ⬇️
İltihab əleyhinə, allergiya əleyhinə
STH⬇️~~ Osteoporoz
ADH⬇️~~ təzyiqi ⬆️
Katabolik təsir

2)Mineralokortikoid
Na reab
K sekresiya, H sekresiya ~~Bikarbonat və Ph tenzimi

19
Q

Böyrəkustu Hipo hiper???

A

Hipo ~~Addison(ürək fəal zəifləyir, asteniya, iştahasızliq)) -
mineral ⬇️,
AKTh⬆️,
MSH⬆️, piqmentasiya⬆️, dəri tunc rəng

Hiper ~~İtsenko-kuşinq
- AKTH ⬆️, qlukokortikoid ⬆️, Osteoporoz, hiperqlikemiya

20
Q

Qlükoneogenez nədir və kimlərde olur???

A

Zülal /a.t - - qlükoza əmələ gəlməsi

Onu artiranlar :⬆️
Qlukokortikoid
Qlukaqon
STH

21
Q

Mədəaltı vez hormonlari??

A

Betta huc - insulin ~~PSS onu artırır!!
Lipolizi ⬇️, Lipigenez ⬆️,
Qlikoliz, qlikogenoliz ⬆️,
zülal sintez ⬆️, qanda qlükoza ⬇️

ALFA huc - Qlukaqon
Lipolizi ⬆️,
Qlükoneogenez ⬆️
Zulal parc ⬆️

Delta HUC - pankreatik somatostatin
Her şeyi azaldır

Pp huc - pankreatik polipeptid ~PSS onu artırır!!!

22
Q

Melanin
Melatonin
Serotonin nə fərqləri??

A

1)Melanin dəri piqment ⬆️, işıq müsbət tesir (Hipofiz orta payda /intermedin)

2)Melatonin - dəri piqmentasiyasini ⬇️, qaranlıqda sintez (epifizde)

3)Serotinin - gündüz vaxti sintezlenjr (epifizde)

23
Q

AKTH,STH azaldıb artiranlar

A

Melatonin - AKTH⬇️, STH⬇️

Qlukokortikoid - STH⬇️(Osteoporoz), ADH⬇️( təzyiqi artırır)

ADH/vazopressin - AKTH⬆️, STH⬆️

24
Q

Eykanazoid nədir harda sintez olur??

A

-fosfolipid parçalanmasından əmələ gəlir
-Prostaqalndin
Tromboksan
Leykotrien
-TsAmf sintezini təmin edirlər

25
Q

Kininler hansılardır nə isə baxır??

A

-saya Əzələ teqellusu
-qan təhcizati
-damari genişləndirmək
Kallikrein
Bradikinin
Kallidin

26
Q

Eritropoetin nədir harda sintez??

A

Böyrək yukstaqlomerulyar ap. Sintez (90%)
Qaraciyər (10%)
-Eritropoez aktivlesdirir

27
Q

Histamin nə isə baxır??

A

-Antigen əks cisim komp. Əmələ gələndə yaranır
-Mədədə Hcl tənzimi
❤️‍🔥Tənəffüs Əzələ teqellusu(bronxospazm)!!!!!!!
-Arteriol və venula genişləndirir
-Kap keciriciliyini ⬆️

28
Q

Serotonin??

A

-Davranış
-Bədən temp
-Yuxu tənzim
Trombositde çox, dağılanda Damar daraldir
Analgetik effekt

29
Q

Adrenalin

A

Bronx əzələsini boşaldır (histamin bronxospazm))
Göz bəbəyi geneldir
Mədə sekresiya ⬇️
BETTA reseptornan İşləyir!!

30
Q

Insulin??

A

Yağı - - qlükozaya çevirir
Qlükozanı qanda azaldır
A. T - - zulala kecirir
Beyin hucde bircə qlükozanı keçirmir!!!

31
Q

İstiliyin əmələ gəlməsin⬆️

A

Tiroid hormonlar
Adrenalin