Endokrin Sistemi Flashcards
Hipofizden asılı vezler??
Qalxanabenzer
Böyrəkustu vez qabıq maddə
Cinsiyyət vez
Kimyəvi quruluşuna görə hormonlar??
tiroksin, triyodtironin(Hucdaxili reseptor)
Melatonin, Qayt
2)Zulal - peptid tərkibli :( sərbəst daşınir, membran /səthi reseptor)
Insulin
Qlukaqon
Vazop
Oksitosin
PRL
STH
QLİKOPEPTİD (FSH, LH, TTH)
3)Steroid: (zülalla daşınir, Hucdaxili reseptor)
Estrogen
Progesteron
Kortikoid
Androgen
Hormonlarin məlumatları ötürməsi :
1)Autokrin təsir
2)Izokrin təsir - hormon huc səthi ilə digər huce daxil
3)Parakrin təsir - toxuma hormonlarina aiddir, hucden - - huce, diffuziya ilə huc arası sahəyə çıxır, qonşu huce təsir
4)Telekrin/distant təsir - daxili sekresiya vezleri belə təsir edir!!!
5)Neyrokrin təsir ~mediator kimi təsir
Ən yüksək hereketliliye malik reseptor??
Insulin reseptorları
Hormonlara həssas reseptorlar??
1)Sethi /membran reseptorları: G zülali ilə olur, 7 domen quruluşundadır
Zulal peptid hormonlar
Amintursu
Toxuma hormonlari /histohormonlar
Neyromediatorlar
2)Hucdaxili reseptor : Sitopda, nuvede yerləşir, genin müəyyən sahəsində aktivlesme gedur, huc metabolizmkne ən gec təsir edən hormonlardir!!!
Steroid
Tiroid hormon
Nonapeptidler?? ( Hipotalamusda sintez, arxa hipofizde/neyrohipofizde depo)
Vazopressin /ADH - təzyiqi⬆️, suyu reab ⬆️, damari daraldir, yaddaşı yaradır
OKSİTOSİN - ancaq yığılma, süd vəzi, uşaqlıq yığılması,mədə bag Əzələ tonusu ⬆️, Ovulyasiya da qraff qovuqcugunun divarını nazildir
Qalxanvari vez /Tiroid - T3, T4, TIREOKALSITONIN
-Tiroid hormonlar damcı əlavəsi kimi saxlanır
- istiliyin əmələ gəlməsinə nəzarət
-ürəyə +ino, xronotrop təsir, ürəkdə betta Adr reseptor ⬆️
- eritrositi artırır⬆️, eritropoezi stimule
-qanın laxt⬇️, fibrinolitik aktivliyi ⬆️
-MSS’de mielinlesmeni təmin edir olmayanda uşaqda kretinizm
Tireokalsitonjn nə isə baxir harda sintezlenjr??
Tireodin parafollikulyar/C huclerinden
-qanda Ca⬇️, P⬇️
Sümükdə Ca, P⬆️
-osteoklastlari zəiflədir
-Osteoblast ⬆️
-parathormonla antoqonist
Tiroid Hipo, hiper
1)Hipofunk -
miksedema /selikli odem
Kretinizm
Zob - Hipofunk, Hipertrofi
2)Hiper
Tirotoksikoz /Qreyvs /Bazedov- TTH’a qarşı anticisim yaranır, bədən T⬆️, T3, T4⬆️, adrenalin ⬆️
Qalxanabənzər ətraf/Paratireoid
1)Parathormon
2)Xromoqranin A protein
-Qanda Ca⬆️, P⬇️
-Ca böyrəkden reab edir, bag’dan sorulmasıni ⬆️
-Sümük tox iki fazada təsir edir :
1-erkən - osteoklast ⬆️, Ca sümükdən çəkilir
2-gecikmiş - Osteoblast ⬆️
Paratireoid hiper hipo
1)Hipo - spazmofiliya (Əzələ Spastik yığılır, MSS oyaniciliq ⬆️, qicolma tutmaları ), qanda Ca⬇️
2)Hiper - - Osteoporoz (Əzələ tonusu zəifləyir, kürək, bel, ayaqda ağrı)
Epifiz hormonlari??
1)Melatonin~a.t tərkibli, bioloji saat
-hipofizde AKTH, STH⬇️
-Melanoforda piqmenti toplayır, dəri piqmentasiyasini ⬇️
-qaranlıqda sintez⬆️!!!
-Yuxu ayıqlıq tsikline nəzarət
-böyrəyin distalindan K reab edir (K yetimi çəkən bircə budu))
2)Serotonin
-işıqlı vaxtda sintez!!
-mədə bag motor funk
-Sutkalıq ritm tənzimi
-Cinsiyyət vez aktivliyi ⬇️
-davranış, yuxu, bədən temp tənzim
-analgetik təsir
-trombositde çoxdu, çıxanda damari daraldir!!
3)Adrenoqlomerulotropin - aldosteron sekresiyasini tenzim
Timus hormonlari??
Timozin
Timopoetin
İmmun huc dif, orqsnzim boy atması
Timus usaqda böyük olur, daha aktiv olur, getdikcə involyiyasuya uğrayır
Timus hormonlari??
Timozin
Timopoetin
İmmun huc dif, orqsnzim boy atması
Timus usaqda böyük olur, daha aktiv olur, getdikcə involyiyasuya uğrayır
Timus hormonlari
Timozin
Timopoetin
İmmun huc dif, orqsnzim boy atması
Timus usaqda böyük olur, daha aktiv olur, getdikcə involyiyasuya uğrayır