Urologie: Semeiologie Flashcards

1
Q

Koorts

A

Koorts
- Acute infectie
- hoge pieken (pyelonefritis, orchi-epididymitis, prostatitis)
- intermittent (abces)
- TBC (+ transpiratie s nachts)
- Niertumor
Niet bij cystitis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Eetlust en vermagering

A

Kanker
Nierinsufficiëntie
Chronische Infectie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Naussea en braken

A

Nierkoliek
Nierinsufficiëntie
(Ook bij torsio door hevige pijn)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wat vragen aan pt over pijn?

A

Karakter (coeliek -> bewegingsdrang, peritonale prikkeling -> stil liggen)
Intensiteit
Uitstralend - gerefereerd
Lokalisatie

Nierstenen in nier -> rug en flank naar voorzijde
Lagere nierstenen -> deels rug, vanaf navel tot in scrotum
Pijn prostaat en blaas -> onder navel, thv schaambeen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Typische kenmerken nierkoliek

A

Pijn
Hematurie (macro en micro)
Nausea
Braken
Bewegingsdrang

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

DD nierkoliek

A

Appendicitis (R)
Diverticulitis (L) = een uitgerekt stukje wand in de dikke darm -> ontstoken
Torsio testis
Rupturerend aorta aneurysma (-+75j)
Discus hernia
Lumbago

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

DD bij lage abdominale of suprapubische pijn

A
  • acute urine retentie?
  • chronische retentie - zelden last

Met plasklachten: infectie, blaastumor, blaassteen
Erge cystitis: vaak heftige opstoot na stoppen van mictie
Ketamine blaas

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Pijn thv prostaat, perineale pijn

A
  • acute prostatitis? (Hoge koorts, plasproblemen)
  • prostaatabces (intermitterende koorts)
  • chronic pelvic pain syndrome? (Vage last, zeurt)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Urethrale en peniele pijn

A
  • distale ureterstenen
  • urethritis (tijdens plassen; vaak door SOA + typische afscheiding -> etter tussen plassen)
  • alleenstaande peniele pijn (parafimosis (= vernauwde voorhuid geklemd achter eikel, Spaanse kraag), balanitis (= ontsteking voorhuid), peyronie (= kromstand penis), priapisme (= langdurige erectie), penisfractuur)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Scrotale pijn

A

Altijd verdenken op torsio

  • trauma
  • torsio testis
  • torsio appendix testis
  • (indirecte) liesbreuk
  • pijn bij stappen: epididymitis

CAVE: testistumoren: geen pijn (kan bij bloeding)
Teken van Prehn = De pijn in het scrotum neemt toe bij bewegen en wordt minder bij voorzichtig optillen van het scrotum -> epididymitis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Algurie

A

Pijn bij plassen

Cystitis vaak einde

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Strangurie

A

Vaak kleine beetjes plassen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Welke oorzaken heeft bruine urine?

A
  • geconcentreerd
  • bloed
  • bilirubine
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Pneumaturie en fecalurie

A

Pneumaturie = Uitplassen van lucht
Fecalurie = uitplassen van feces

Vaak voorgeschiedenis klein bekken geopereerd, stuk darm weg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Paruresis

A

Moeilijkheden om te plassen in de buurt van anderen
Bekkenbodem probleem, vaak ook constipatie en pre-mature ejaculatie

Bekkenbodem continu gespannen -> gevoel continue aandrang

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Soorten incontinentie

A
  • inspanningsincontinentie
  • drangincontinentie (urgentie)
  • totale incontinentie
    • volwassenen -> fistel
    • kind -> ectopische urineleider
  • gemengd, overloop, psychiatrisch, neurogeen, … (dementie -> remmingen hersenen of niet beseffen niet de plaats om te plassen)
  • nadruppelen
  • bedwateren
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

! Reversiebele oorzaken incontinentie

A

DIAPPERS, alleen medicatie als dit is uitgesloten

D delirium
I infectie
A atrofische uretritis of vaginitis (minder slijmvlies)
P pharmaceutisch
P psychologisch (depressie, psychose)
E excessieve vochtproductie
R restrictie van mobiliteit
S obStipatie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Urethra verlies

A

SOA -> geel groen, geur
Klieren van Cowper (opwinding, glandulae bulbourethrales) - geurloos, doorzichtig
Vreemd voorwerp

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Wat navragen bij pt met urineverlies?

A

Stoelgang
Zelfde bezenuwing + bekkenbodem

Stoelgangsincontinentie meer kans urine-incontinentie en omgekeerd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Risicofactoren blaaskanker?

A

Roken
Chemische blootstelling

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Hematurie

A
  • Silentieus
  • met pijn, koorts, risicofactoren?
  • begin, einde, ganse mictie?
    DD prostaat problemen
22
Q

Ejaculatiestoornissen

A
  • retrograde ejaculatie (vb alfa-blokker)
  • premature ejaculatie
  • anejaculatie
  • hematospermie
23
Q

! Alarmtekens

A
  • pijn
  • hematurie
  • zeer moeilijk plassen
  • UWI’s
  • koorts
  • gevoelsafwijkingen
  • verlammingsverschijnselen (moeilijk plassen of ophouden)
  • gekende neurogene oorzaak
  • totale incontinentie
24
Q

Pearly penile papules

A

• 34% van de onbesneden mannen
• Kleine (1-2 mm) monomorfe huidskleurige papeltjes
• Meestal op de corona
• Komen in evenwijdige rijen voor
• Vrouwelijke variant:vulvaire/vestibulaire
papillomatosis
• Afgeronde toppen

• R Geruststelling – CO2 laser

25
Candidiase
• Erythemateuze plaques en papels • Erosies • “eilandjes voor de kust” (kleine eilandjes) • Balanitis • Branderigheid en jeuk • Risicofactoren • DM, corticosteroïden, zwangerschap, orale contraceptie, immuunsuppressie, antibiotica, obesitas • R Fluconazole of Itraconazole per os; nystatine 4ME in beeler base ad 50
26
Lichen sclerosus
• M/V: 1/10 • Lokalisaties bij de man: • Glans • Corona • Binnenzijde preputium • CAVE vergroeiing van preputium aan glans • Ook bij jongens > vermoedelijk frequentste oorzaak van medische circumcisie rond 6-7 j leeftijd • JEUK • Pijn secundair aan wondjes, kloofjes en erosies Afwijking van de huid -> navragen of plassen normaal verloopt
27
ziekte van peyronie
Kromstand bij erectie Normaal 2 zwellichamen gaan gelijk zwellen Hier gaat door littekenweefsel/ fibrose de 2 zwellichamen niet hetzelfde toenemen Als geen last hebben niet corrigeren
28
Condylomen
HPV 6 en 11
29
Klinisch onderzoek nieren
Gaat moeilijk bij de meeste mensen Echo makkelijker Negatief klinisch onderzoek -> geen massieve massa
30
Belangrijke dermatomen
Navel -> T10 - OS Tepellijn T4-T5 Zenuwstoornissen boven T4 - autonome dysreflexie Sacrale segmenten
31
Zwellingen in de lies
- liesbreuk - zaadstrengcyste - niet ingedaalde testis - lymfeklierzwelling - abces Kanker voelen: Peniskanker, ook hematologische aandoeningen
32
Scrotale zwellingen
- hydrocoele (= met vocht gevulde zwelling rond te testis) - epididymiscyste of spermatocoele - varicocoele (meestal L) - testistumoren - infectie - torsio Testis 4cm overlangs, 2-3cm dwars
33
! Neurologisch onderzoek
L1-L2: cremaster reflex (= reflex die er bij een prikkeling van de binnenzijde van het dijbeen voor zorgt dat de musculus cremaster aanspant waardoor de ballen opgetrokken worden) L5-S5: bulbucavernosus reflex (knijpen in glans of clitoris -> contractie anale sfincter) S4-S5: anale reflex (= rond aars huid aanraken -> contractie externe anale sfincter) Testen willekeurige contractie anale sfincter en bekkenbodemspieren
34
Hoe urinestaal afnemen?
Midstream - dipstrick -> als - infectie uitsluiten - microscopie + kweek First stream - PCR (chlamydia) Cytologie (blaaskanker) - verse urine - 50-70% gedenatureerde alcohol Als + vaak aanwijzing iets zit er Microscopisch hematurie -> urologisch vaak isomorf - dysmorf = glomerulair (lang onderweg om er te geraken)
35
! Echografie
Transabdominaal Transrectaal Scrotaal Nier: midden - nierbekken (zwart al veel drinken = urine, ingestulpt kan fysiologisch als veel drinken), zwarte cortex Kelken bol -> hoge drukken = abnormaal Cysten -> hoe langer bezig, hoe dunner cortex Stenen Ballon in blaas - controleren positie blaassonde
36
! RX
Driehoek psoas -> weten waar urine leider loopt Helft nier onder ribben
37
! Urethrografie
Antegraad: van blaas naar buiten (aan pt vragen om te plassen na IV of opgespoten contrast) Retrograad: van buiten uit inspuiten Bij vernauwing 2 combineren -> begin en einde strictuur opsporen Uitzetten tot onderste stuk vernauwing, vanaf daar nauwe doorgang
38
Testen dynamisch onderzoek nieren
Statisch: DMSA (tubulaire re-uptake) - kijken welke zones nog filteren Dynamisch - DTPA (glomerulair) - 99mTc-DiethyleneTriaminePentaacetic Acid - telling -> kleurverandering - vasculaire inloop -> parenchymfase (filtratie) -> excretiefase - na 10min Lasix - verhouding door 2 nieren - MAG3 (glomerulair + tubulair) - naast filtratie ook secretie kunnen beoordelen
39
Urodynamische evaluatie van de LUT
- voorgeschiedenis / klinisch onderzoek - mictie dagboek - uroflowmetry (snelheid plas + wegen hoe veel; met echo kijken of leegplassen) - urodynamische evaluatie - cystometry / druk-flow meting - sonde plaatsen -> blaasdruk meten + bij hosten 2de sonde in aars om te corrigeren voor buikholte druk - blaas retrograad vullen - video-urodynamics - ambulante urodynamics - provocatie test
40
International Prostate Symptom Score
Over afgelopen maand Hoe vaak gevoel blaas niet volledig leeg na plassen? Hoe vaak plassen in minder dan 2u na de vorige keer? Hoe vaak stoppen en opnieuw starten tijdens plassen? Hoe vaak moeilijk om plassen uit te stellen? Hoe vaak zwakke urine straal? Hoe vaak duwen om te beginnen plassen? Hoe vaak s’nachts opstaan om te plassen? -> score 0-5 Kwaliteit van leven ten gevolgen van urinaire symptomen 0-6
41
Wat is de normale urineproductie per dag?
1,5 - 2,5 L per dag
42
Lengte en diameter ureter?
25 - 30 cm L 1-3 mm W Schuinverloop -> natuurlijk klep systeem voorkomt terug vloei Als meer drinken -> sneller en dikkere druppels
43
Hoe vaak plassen per dag en met welk volume?
500ml per keer Normaal tussen 3-5x/dag Tot 8x normaal Maar 2x niet gezond Blaas is 1-2mm dik
44
Perifere zenuwbanen
N Hypogastricus T11-L2 - sympaticus -B3 NE (blaas): bij activatie ontspanning +A1 NE (blaashals en prostaat): bij activatie samentrekken N Pelvinus S2-S4 - PS - kunnen plassen in rust +M3 - ACh (blaas) N Pudendus S2-S4 - sluitspier en bekkenbodem spier - somatisch +N ACh Overactieve blaas - continentie stimuleren -> anticholinergica: pelvinus niet samentrekken -> continentie stimuleren: B3 of A1 agonist selectieve β-3-adrenoceptor-agonist. Het relaxeert glad spierweefsel van de blaas Als slecht plassen -> A1-blokker -> blaashals laten ontspannen (retrograde ejaculatie)
45
Normale blaasvulling
Vullen -> uitzetten -> pelvinus gevoelszenuwen -> sacraal pudendus actief worden: bij volle blaas sluitspier meer actief Hypogastricus in rustsysteem -> blaashals verder opspannen en blaas ontspannen Willen plassen stoppen -> dalende baan, reflexen Blaas van eigen activiteit (urinewegen niet) -> 99,9% van de tijd moet blaas geremd worden - zwaarste invloed van de hersenen en remming Kan probleem zijn bij CVA Pons: pontine mictie centra en pontine continentie fase Ook frontaal systeem vb vaak plassen bij mondeling examen
46
Normale mictie
Pons: pontine mictie centrum Dalende baan met opsplitsing stuurt blaas en sluitspieren aan -> zorgt voor synergie Eén van de basis eigenschappen Als baan aangetast -> blaas en sluitspieren onaf van elkaar werken Blaas moet lage druksysteem zijn anders gaan nieren kapot Pelvinus + contractie detrusor - inhibitie blaas uitlaat Pudendus: weg contractie externe sfincter Hypogastricus: blaas samentrekken, blaashals ontspannen
47
Afmetingen urethra
Vrouw: 4 cm L, 8mm doorsnede Man: 25 cm L, 8-12mm (afh plaats) - urethra prostetica -> membraneuze urethra -> bulbaire urethra -> peniele urethra
48
Urinaire continentie
Urethrale rustdruk - tonus spier: 40% - bloedvaten 30% - urethra slijmvlies 30% (Menopauze: minder doorbloeding, minder slijmvlies) + abdominale druk - contractie EUS/type 2 (type 2 = kortwerkende DSW) - urethrale support Coördinatie oefeningen BBFT
49
Lagen balzak + teelbal
Scrotum: huid -> dartos spier - superficiale fascia Externe spermatische fascia Cremaster spier Interne spermatische fascia Tunica vaginalis: visceraal en parientaal -> ertussen vocht met epididymis Visceraal tegen teelbal Tunica albuginea
50
Dyspareunia
Pijn bij vrijen
51
Katheters
Eenheidsmaat = Charriere • 1 Ch = 0.33mm (delen door 3) • 14 Ch = 4.62 mm • Dit is de buitenmaat 14 beste - groen Zwart - 10 Ch Wit - 12 Ch Groen - 14 Ch Oranje - 16 Ch Rood - 18 Ch