Urologie: Semeiologie Flashcards

1
Q

Koorts

A

Koorts
- Acute infectie
- hoge pieken (pyelonefritis, orchi-epididymitis, prostatitis)
- intermittent (abces)
- TBC (+ transpiratie s nachts)
- Niertumor
Niet bij cystitis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Eetlust en vermagering

A

Kanker
Nierinsufficiëntie
Chronische Infectie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Naussea en braken

A

Nierkoliek
Nierinsufficiëntie
(Ook bij torsio door hevige pijn)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wat vragen aan pt over pijn?

A

Karakter (coeliek -> bewegingsdrang, peritonale prikkeling -> stil liggen)
Intensiteit
Uitstralend - gerefereerd
Lokalisatie

Nierstenen in nier -> rug en flank naar voorzijde
Lagere nierstenen -> deels rug, vanaf navel tot in scrotum
Pijn prostaat en blaas -> onder navel, thv schaambeen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Typische kenmerken nierkoliek

A

Pijn
Hematurie (macro en micro)
Nausea
Braken
Bewegingsdrang

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

DD nierkoliek

A

Appendicitis (R)
Diverticulitis (L) = een uitgerekt stukje wand in de dikke darm -> ontstoken
Torsio testis
Rupturerend aorta aneurysma (-+75j)
Discus hernia
Lumbago

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

DD bij lage abdominale of suprapubische pijn

A
  • acute urine retentie?
  • chronische retentie - zelden last

Met plasklachten: infectie, blaastumor, blaassteen
Erge cystitis: vaak heftige opstoot na stoppen van mictie
Ketamine blaas

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Pijn thv prostaat, perineale pijn

A
  • acute prostatitis? (Hoge koorts, plasproblemen)
  • prostaatabces (intermitterende koorts)
  • chronic pelvic pain syndrome? (Vage last, zeurt)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Urethrale en peniele pijn

A
  • distale ureterstenen
  • urethritis (tijdens plassen; vaak door SOA + typische afscheiding -> etter tussen plassen)
  • alleenstaande peniele pijn (parafimosis (= vernauwde voorhuid geklemd achter eikel, Spaanse kraag), balanitis (= ontsteking voorhuid), peyronie (= kromstand penis), priapisme (= langdurige erectie), penisfractuur)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Scrotale pijn

A

Altijd verdenken op torsio

  • trauma
  • torsio testis
  • torsio appendix testis
  • (indirecte) liesbreuk
  • pijn bij stappen: epididymitis

CAVE: testistumoren: geen pijn (kan bij bloeding)
Teken van Prehn = De pijn in het scrotum neemt toe bij bewegen en wordt minder bij voorzichtig optillen van het scrotum -> epididymitis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Algurie

A

Pijn bij plassen

Cystitis vaak einde

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Strangurie

A

Vaak kleine beetjes plassen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Welke oorzaken heeft bruine urine?

A
  • geconcentreerd
  • bloed
  • bilirubine
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Pneumaturie en fecalurie

A

Pneumaturie = Uitplassen van lucht
Fecalurie = uitplassen van feces

Vaak voorgeschiedenis klein bekken geopereerd, stuk darm weg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Paruresis

A

Moeilijkheden om te plassen in de buurt van anderen
Bekkenbodem probleem, vaak ook constipatie en pre-mature ejaculatie

Bekkenbodem continu gespannen -> gevoel continue aandrang

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Soorten incontinentie

A
  • inspanningsincontinentie
  • drangincontinentie (urgentie)
  • totale incontinentie
    • volwassenen -> fistel
    • kind -> ectopische urineleider
  • gemengd, overloop, psychiatrisch, neurogeen, … (dementie -> remmingen hersenen of niet beseffen niet de plaats om te plassen)
  • nadruppelen
  • bedwateren
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

! Reversiebele oorzaken incontinentie

A

DIAPPERS, alleen medicatie als dit is uitgesloten

D delirium
I infectie
A atrofische uretritis of vaginitis (minder slijmvlies)
P pharmaceutisch
P psychologisch (depressie, psychose)
E excessieve vochtproductie
R restrictie van mobiliteit
S obStipatie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Urethra verlies

A

SOA -> geel groen, geur
Klieren van Cowper (opwinding, glandulae bulbourethrales) - geurloos, doorzichtig
Vreemd voorwerp

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Wat navragen bij pt met urineverlies?

A

Stoelgang
Zelfde bezenuwing + bekkenbodem

Stoelgangsincontinentie meer kans urine-incontinentie en omgekeerd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Risicofactoren blaaskanker?

A

Roken
Chemische blootstelling

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Hematurie

A
  • Silentieus
  • met pijn, koorts, risicofactoren?
  • begin, einde, ganse mictie?
    DD prostaat problemen
22
Q

Ejaculatiestoornissen

A
  • retrograde ejaculatie (vb alfa-blokker)
  • premature ejaculatie
  • anejaculatie
  • hematospermie
23
Q

! Alarmtekens

A
  • pijn
  • hematurie
  • zeer moeilijk plassen
  • UWI’s
  • koorts
  • gevoelsafwijkingen
  • verlammingsverschijnselen (moeilijk plassen of ophouden)
  • gekende neurogene oorzaak
  • totale incontinentie
24
Q

Pearly penile papules

A

• 34% van de onbesneden mannen
• Kleine (1-2 mm) monomorfe huidskleurige papeltjes
• Meestal op de corona
• Komen in evenwijdige rijen voor
• Vrouwelijke variant:vulvaire/vestibulaire
papillomatosis
• Afgeronde toppen

• R Geruststelling – CO2 laser

25
Q

Candidiase

A

• Erythemateuze plaques en papels
• Erosies
• “eilandjes voor de kust” (kleine eilandjes)
• Balanitis
• Branderigheid en jeuk
• Risicofactoren
• DM, corticosteroïden, zwangerschap, orale contraceptie, immuunsuppressie, antibiotica, obesitas
• R Fluconazole of Itraconazole per os; nystatine 4ME in beeler base ad 50

26
Q

Lichen sclerosus

A

• M/V: 1/10
• Lokalisaties bij de man:
• Glans
• Corona
• Binnenzijde preputium
• CAVE vergroeiing van preputium aan glans
• Ook bij jongens > vermoedelijk frequentste oorzaak van medische circumcisie rond 6-7 j leeftijd • JEUK
• Pijn secundair aan wondjes, kloofjes en erosies

Afwijking van de huid -> navragen of plassen normaal verloopt

27
Q

ziekte van peyronie

A

Kromstand bij erectie
Normaal 2 zwellichamen gaan gelijk zwellen
Hier gaat door littekenweefsel/ fibrose de 2 zwellichamen niet hetzelfde toenemen

Als geen last hebben niet corrigeren

28
Q

Condylomen

A

HPV
6 en 11

29
Q

Klinisch onderzoek nieren

A

Gaat moeilijk bij de meeste mensen
Echo makkelijker

Negatief klinisch onderzoek -> geen massieve massa

30
Q

Belangrijke dermatomen

A

Navel -> T10 - OS
Tepellijn T4-T5
Zenuwstoornissen boven T4 - autonome dysreflexie
Sacrale segmenten

31
Q

Zwellingen in de lies

A
  • liesbreuk
  • zaadstrengcyste
  • niet ingedaalde testis
  • lymfeklierzwelling
  • abces

Kanker voelen: Peniskanker, ook hematologische aandoeningen

32
Q

Scrotale zwellingen

A
  • hydrocoele (= met vocht gevulde zwelling rond te testis)
  • epididymiscyste of spermatocoele
  • varicocoele (meestal L)
  • testistumoren
  • infectie
  • torsio

Testis 4cm overlangs, 2-3cm dwars

33
Q

! Neurologisch onderzoek

A

L1-L2: cremaster reflex (= reflex die er bij een prikkeling van de binnenzijde van het dijbeen voor zorgt dat de musculus cremaster aanspant waardoor de ballen opgetrokken worden)

L5-S5: bulbucavernosus reflex (knijpen in glans of clitoris -> contractie anale sfincter)

S4-S5: anale reflex (= rond aars huid aanraken -> contractie externe anale sfincter)

Testen willekeurige contractie anale sfincter en bekkenbodemspieren

34
Q

Hoe urinestaal afnemen?

A

Midstream
- dipstrick -> als - infectie uitsluiten
- microscopie + kweek

First stream
- PCR (chlamydia)

Cytologie (blaaskanker)
- verse urine
- 50-70% gedenatureerde alcohol
Als + vaak aanwijzing iets zit er

Microscopisch hematurie -> urologisch vaak isomorf - dysmorf = glomerulair (lang onderweg om er te geraken)

35
Q

! Echografie

A

Transabdominaal
Transrectaal
Scrotaal

Nier: midden - nierbekken (zwart al veel drinken = urine, ingestulpt kan fysiologisch als veel drinken), zwarte cortex

Kelken bol -> hoge drukken
= abnormaal
Cysten -> hoe langer bezig, hoe dunner cortex
Stenen

Ballon in blaas - controleren positie blaassonde

36
Q

! RX

A

Driehoek psoas -> weten waar urine leider loopt
Helft nier onder ribben

37
Q

! Urethrografie

A

Antegraad: van blaas naar buiten (aan pt vragen om te plassen na IV of opgespoten contrast)

Retrograad: van buiten uit inspuiten

Bij vernauwing 2 combineren -> begin en einde strictuur opsporen

Uitzetten tot onderste stuk vernauwing, vanaf daar nauwe doorgang

38
Q

Testen dynamisch onderzoek nieren

A

Statisch: DMSA (tubulaire re-uptake)
- kijken welke zones nog filteren
Dynamisch
- DTPA (glomerulair)
- 99mTc-DiethyleneTriaminePentaacetic Acid
- telling -> kleurverandering
- vasculaire inloop -> parenchymfase (filtratie) -> excretiefase
- na 10min Lasix
- verhouding door 2 nieren
- MAG3 (glomerulair + tubulair)
- naast filtratie ook secretie kunnen beoordelen

39
Q

Urodynamische evaluatie van de LUT

A
  • voorgeschiedenis / klinisch onderzoek
  • mictie dagboek
  • uroflowmetry (snelheid plas + wegen hoe veel; met echo kijken of leegplassen)
  • urodynamische evaluatie
    • cystometry / druk-flow meting
      • sonde plaatsen -> blaasdruk meten + bij hosten 2de sonde in aars om te corrigeren voor buikholte druk
      • blaas retrograad vullen
    • video-urodynamics
    • ambulante urodynamics
    • provocatie test
40
Q

International Prostate Symptom Score

A

Over afgelopen maand
Hoe vaak gevoel blaas niet volledig leeg na plassen?
Hoe vaak plassen in minder dan 2u na de vorige keer?
Hoe vaak stoppen en opnieuw starten tijdens plassen?
Hoe vaak moeilijk om plassen uit te stellen?
Hoe vaak zwakke urine straal?
Hoe vaak duwen om te beginnen plassen?
Hoe vaak s’nachts opstaan om te plassen?
-> score 0-5

Kwaliteit van leven ten gevolgen van urinaire symptomen
0-6

41
Q

Wat is de normale urineproductie per dag?

A

1,5 - 2,5 L per dag

42
Q

Lengte en diameter ureter?

A

25 - 30 cm L
1-3 mm W

Schuinverloop -> natuurlijk klep systeem voorkomt terug vloei

Als meer drinken -> sneller en dikkere druppels

43
Q

Hoe vaak plassen per dag en met welk volume?

A

500ml per keer
Normaal tussen 3-5x/dag
Tot 8x normaal
Maar 2x niet gezond

Blaas is 1-2mm dik

44
Q

Perifere zenuwbanen

A

N Hypogastricus T11-L2
- sympaticus
-B3 NE (blaas): bij activatie ontspanning
+A1 NE (blaashals en prostaat): bij activatie samentrekken

N Pelvinus S2-S4
- PS - kunnen plassen in rust
+M3 - ACh (blaas)

N Pudendus S2-S4
- sluitspier en bekkenbodem spier
- somatisch
+N ACh

Overactieve blaas - continentie stimuleren
-> anticholinergica: pelvinus niet samentrekken
-> continentie stimuleren: B3 of A1 agonist
selectieve β-3-adrenoceptor-agonist. Het relaxeert glad spierweefsel van de blaas

Als slecht plassen
-> A1-blokker -> blaashals laten ontspannen (retrograde ejaculatie)

45
Q

Normale blaasvulling

A

Vullen -> uitzetten -> pelvinus gevoelszenuwen -> sacraal pudendus actief worden: bij volle blaas sluitspier meer actief

Hypogastricus in rustsysteem -> blaashals verder opspannen en blaas ontspannen

Willen plassen stoppen -> dalende baan, reflexen

Blaas van eigen activiteit (urinewegen niet) -> 99,9% van de tijd moet blaas geremd worden - zwaarste invloed van de hersenen en remming
Kan probleem zijn bij CVA
Pons: pontine mictie centra en pontine continentie fase
Ook frontaal systeem vb vaak plassen bij mondeling examen

46
Q

Normale mictie

A

Pons: pontine mictie centrum
Dalende baan met opsplitsing stuurt blaas en sluitspieren aan -> zorgt voor synergie
Eén van de basis eigenschappen
Als baan aangetast -> blaas en sluitspieren onaf van elkaar werken
Blaas moet lage druksysteem zijn anders gaan nieren kapot

Pelvinus + contractie detrusor - inhibitie blaas uitlaat
Pudendus: weg contractie externe sfincter
Hypogastricus: blaas samentrekken, blaashals ontspannen

47
Q

Afmetingen urethra

A

Vrouw: 4 cm L, 8mm doorsnede
Man: 25 cm L, 8-12mm (afh plaats)
- urethra prostetica -> membraneuze urethra -> bulbaire urethra -> peniele urethra

48
Q

Urinaire continentie

A

Urethrale rustdruk
- tonus spier: 40%
- bloedvaten 30%
- urethra slijmvlies 30%
(Menopauze: minder doorbloeding, minder slijmvlies)

+ abdominale druk
- contractie EUS/type 2 (type 2 = kortwerkende DSW)
- urethrale support

Coördinatie oefeningen BBFT

49
Q

Lagen balzak + teelbal

A

Scrotum: huid -> dartos spier - superficiale fascia
Externe spermatische fascia
Cremaster spier
Interne spermatische fascia
Tunica vaginalis: visceraal en parientaal
-> ertussen vocht met epididymis
Visceraal tegen teelbal
Tunica albuginea

50
Q

Dyspareunia

A

Pijn bij vrijen

51
Q

Katheters

A

Eenheidsmaat = Charriere
• 1 Ch = 0.33mm (delen door 3)
• 14 Ch = 4.62 mm
• Dit is de buitenmaat
14 beste - groen

Zwart - 10 Ch
Wit - 12 Ch
Groen - 14 Ch
Oranje - 16 Ch
Rood - 18 Ch