URO 6 - Nierinfusfficiëntie Flashcards
Waar kunnen de problemen binnen de nieren zich afspelen?
Pre-renaal
Renaal
Post-renaal
Oorzaken Nierinsufficiëntie pre-renaal
- extracellulaire volumedepletie
- intravasculaire volumedepletie
- verminderd hartvolume
- verminderde bloedtoevoer
- autoregulatiestoornis
- verstopping
- verlaagde RR
- dehydratie
Oorzaken Nierinsufficiëntie renaal
Vasculair:
- Trombotische microangiopathie (obstructie van de microcirculatie)
- Vasculitis
- Trombose en/of emboilieën van de grote vaten (cholesterol embolieën, embolie uit het hart, niervene trombose)
Gloumerulair:
- endocapillaire glomerulonefritis (een nierziekte waarbij de kleine bloedvaatjes in de nieren (glomeruli) ontstoken raken door een immuunreactie)
- extracapillaire glomerulonefritis (ontsteking / schade nierfilters)
- lupus nefritis (auto-immuunziekte waarbij het afweersysteem eigen organen aanvalt)
- Ziekte van Berger (te veel aanmaak IgA)
Tubulair:
- Cast-nefropathie (obstructie in de niertubuli)
- Acute Tubulus Necrose (acute nierschade O2- of toxisch)
Intertistieel
- Medicamenteus, infectieus, sarcoïdose, plasmacel infiltratie
UWI
Oorzaken Nierinsufficiëntie post-renaal
Uretherobstructie (oa nierstenen)
Blaasobstructie (neurogene blaas)
Urethra (urethrakleppen)
Knik in de nier
Diagnostiek nierinsufficientie eGFR
eGFR (glomeruli filtratie rate)
> 90 > functie normaal
60-89 > mild afenomen
45-59 > mild tot matig afgenomen
30-44 > matig tot ernstig afgenomen
15-29 > ernstig afgenomen
<15 > nierfalen
Nier heeft enorme reservecapaciteit. Als patiënten last krijgen is het vaak al heel laat, vaak tot 70 % geen symptomen. Uitval bij eGFR>30%.
Symptomen van uitval bij 70-95% uitval 🡪 eGFR 5-30%
Levensbedreigend bij uitval 🡪 90-100% eGFR<10%.
Diagnostiek nierinsufficientie
- anamnese
- lichamelijk onderzoek
- Urine / UP
- Vochtintake
- Bloed
- Beeldvorming
- Biopsie
Als er nog 7-10% nierfunctie is, dan moet er gestart worden met nierfunctievervangende therapie zoals oa dialyse; eindstadium nierfalen = terminale nierinsufficiëntie (stadium 5).
eGFR
Glomeruli Filtration Rate
Uremie
Uremie betekent dat er te veel afvalstoffen (zoals ureum en creatinine) in het bloed zitten, omdat de nieren ze niet goed kunnen uitscheiden. Dit gebeurt bij ernstig nierfalen (meestal bij een nierfunctie onder de 15%).
Verschijnselen/complicaties Nierinsufficientie <50%
Verstoorde botstofwisseling (door een tekort aan vitamine D, gereguleerd door de nieren).
Verschijnselen/complicaties Nierinsufficientie <30%
Anemie (bloedarmoede) – door een tekort aan erytropoëtine (EPO), vaak behandeld met EPO-injecties.
Metabole acidose – ophoping van zuren door verminderde uitscheiding.
Jeuk – door ophoping van afvalstoffen.
Jicht – door verhoogd urinezuurgehalte.
Vermoeidheid – door anemie en ophoping van afvalstoffen.
Hartproblemen – verhoogd risico op hypertensie en hart- en vaatziekten.
Polyurie (veel plassen) – door verminderde concentratie functie van de nieren.
Polydipsie (veel dorst) – door verhoogd vochtverlies.
Verschijnselen/complicaties Nierinsufficientie <15%
Uremie (ophoping van ureum en andere afvalstoffen in het bloed), met symptomen zoals:
Misselijkheid en verminderde eetlust.
Bloedingsneiging.
Verhoogde vatbaarheid voor infecties (bijv. pericarditis).
Slaapproblemen.
Mentale veranderingen, zoals concentratieproblemen of verwardheid.
Spiertrillingen en krampen.
Verschijnselen/complicaties Nierinsufficientie <10%
Hypertensie (hoge bloeddruk) – door vochtretentie en verhoogde vaatweerstand.
Vochtophoping (overvulling), mogelijk leidend tot astma cardiale (vocht in de longen).
Ernstige elektrolytenstoornissen – zoals hyperkaliëmie, wat hartritmestoornissen kan veroorzaken.
Oligurie (weinig plassen) tot anurie (geen urineproductie).
Ernstige metabole acidose – verdere verzuring van het bloed.
Uremische pericarditis – ontsteking van het hartzakje door ophoping van afvalstoffen.
Klachten bij ernstige uremie:
Sufheid
Verwardheid
Bewusteloosheid
Coma
➡ Zonder behandeling leidt dit tot overlijden.
Behandeling - Dialyseren (hemodialyse/bloeddialyse)
3-4x per week 3-5 uur dialyseren
In centrum of thuis
Dag, avond, nacht
Dialysekater voelt als een kater maar komt door de nieren. Komt door de verschuiving elektrolyten.
Behandeling - Levenslijn voor dialysepatient
Shunt (operatief) > geen RR meten / geen venapunctie of infuus
Katheter naar ader naar hart toe (zie preos) > katheterverzorging alleen voor dialyseverpleegkundigeOverleg dialyse vpk of DD nefroloog voor gebruik afdeling.
Behandeling - Peritoneaal dialyse
met katheter in de buik. schone vloeistof erin en gefilterde afvalstoffen eruit. Zakken van max 2L, met evt. gespoeld 1,5L vocht.
CAPD (handwisselingen) > 4 wisselingen overdag ‘s avonds vloeistof langdurig in de buik
APD (machine) > ‘s nachts 8 uur aan de machine die vloeistof wisselt. Overdag zit de vloeistof langdurig in de buik.
Behandeling - Niertransplantatie
Oude nier blijft zitten
Behandeling - conservatie behandeling
geen NF vervangende therapie
kwaliteit van leven, weinig resultaat, te veel co-morbiditeit
medicatie en dieet
begeleiding door nierfalen poli en huisarts.
voor- en nadelen
Dialysepatiënt op de afdeling
vochtbeperking bij niet plassen (anurie) 750ml, bij meer UP mag je meer drinken
De behandeling hangt af van het type nierfunctievervangende therapie.
