URO Flashcards
Uit welke zones bestaat de prostaat?
- Centrale zone, 2. Transitiezone, 3. Perifere zone
TNM stadiëring prostaatca
T1: tumor niet voelbaar
T2: tumor voelbaar en beperkt tot de prostaat; T2a: < halve prostaatlob, T2b: > halve prostaatlob; T2c: beide lobben
T3: tumor groeit buiten de prostaat; T3a: extracapsulaire extensie, T3b: invasie zb
T4: tumor groeit in omliggende organen
N1: regionale pelviene LN (onder bifurcatie a iliaca communis)
M1a: niet-regionale LN (boven bifurcatie iliaca communis), M1b: botmeta, M1c: andere meta
EAU-risicogroepen prostaatca
Low-risk: PSA <10, GS < 7, tot cT2a
Intermediate risk: PSA 10-20, GS = 7, cT2b
High-risk: PSA > 20, GS > 7, cT2c
ISUP risicogroepen
1: GS 2-6
2: GS 3+4
3: GS 4+3
4: GS 8
5: GS 9-10
Diagnose prostaatca
1) PSA
2) PPA
3) Echo-geleide biopsie: Gleason score
4) MRI
5) Botscan (als high-risk of GS 4+3 en PSA > 10)
PIRADS score
1-2: laag risico -> geen biopsie
4-5: hoog risico -> biopsie te doen
3: grijze zone -> biopsie als PSA densiteit > 15
Indicaties voor adjuvante RT obv Tilky?
T3b, R1, N+, GS 8
Indicatie electieve RT pelviene LN bij prostaatca?
ROACH = 2/3 x PSA + ((GS-6) x 10) > 35%
Verschil low-volume vs high-volume metastatic disease prostaatca?
High-volume: 4 of meer botmeta’s waarvan 1 niet in wervelzuil of pelvis OF viscerale meta
STAMPEDE trial
Heeft overlevingsvoordeel aangetoond van lokale RT vd prostaat bij low-volume gemetastaseerd prostaatca.
Drempelwaarden PSA follow-up
Na RALP: oplopend PSA, zeker > 0,15
OPM: PSMA-PET te doen als > 0.2 of geen risicofactoren voor lokaal herval!
Na RT nadir + 2 (nadir = laagste waarde na ADT)
Voornaamste nevenwerkingen van ADT?
Opvliegers of warmte-opwellingen (vapeurs)
Osteoporose
Lager libido en erectiestoornissen
Stemmingswisselingen
Vermoeidheid
Gewichtstoename, metabole ontregeling, verhoogd risico hart- en vaatziekten
Contouring prostaatloge
- Start 1cm onder VUJ of 1 coupe boven bulbus penis
- Anterior: tot achterrand pubis tot helft of 2/3e vd symphysis pubis
- Lateraal: tot obturator internus en caudaal tot levator ani
Contouring pelvis
- Vanaf bifurcatie iliaca communis, 7mm rondom bloedvaten, gecropped op omliggende structuren
- Iliaca externa loslaten vanaf femurkoppen
- Stoppen vanaf bovenrand symphysis pubis of van zodra vat in kanaal gaat
Active surveillance?
Regelmatige PSA-controle, KO, biopsies om 2j, MRI om 2j
Aanmeldingsklachten prostaatca
- 50% asymptomatisch bij verhoogd PSA
- Mictie: frequency, nycturie, zwakke straal, retentie, hematurie (IPSS-score)
- Locally advanced: impotentie (invasie neurovasculaire bundel), haemospermie, nierfalen obv ureterobstructie, lymfoedeem, pathologische fractuur, maligne hyperCa, andere meta’s
Epidemiologie prostaatca
Op autopsie: 70% vd mannen > 80j hebben prostaatca
Histologie prostaatca
90% adenocarcinoom, 70% thv perifere zone
Risicofactoren prostaatca
Leeftijd is voornaamste risicofactor; andere: familiale VG, roken, African American
Erfelijkheid prostaatca
5-10% erfelijk -> BRCA1 en 2, Lynch
Wanneer botscan voor staging?
High risk OF GS 4+3 en PSA > 10
Aanpak frequency en nycturie
1) Tamsulosine 0.4mg 1x/d (CI: cataract- of glaucooomoperatie)
2) Ibuprofen 600mg 1x/d (PPI, eGFR)
3) Medrol 16mg
4) Anticholinergica: Betmiga 25-50mg 1x/d, Vesicare 5-10mg 1x/d, Vesomni (CAVE: obstructieve mictie wt kan leiden tot retentie -> eerst uroflow!)
Aanpak dysurie tgv RT
1) UWI uitsluiten
2) Ibuprofen 600mg 2-3x/d (PPI, eGFR)
3) Medrol 16mg
Aanpak obstructieve mictie
1) Hx: sterkte straal, leegplassen?
2) KO: globe vesical, bladder scan
-> uroflow en sondage bij vermoeden retentie!
3) Tamsulosine 0.4mg 1x/d
