Układ Krzepnięcia Flashcards
Krzepnięcie trombina - pobudzenie (+)
- Aktywne czynniki krzepnięcia
- Fosfolipidy
- Ca++
Krzepnięcie trombina - hamowanie (-)
- AT III
- Układ białka C
- TFPI tissue factor pathway inhibitor
Fibrynoliza- pobudzenie (+)
- t- PA ( tkankowy inhibitor plazminogenu)
2. u- PA
Fibrynoliza- hamowanie (-)
- PAI - 1
2. Antyplazmina
Wyzwolenie Tromboplastyn - metody fizyczne
- Ochłodzenie
- Ucisk
- Kontakt z porowatą powierzchnią, spongostan, gaza
Wyzwolenie Tromboplastyn - metody farmakologiczne
- Wyzwalacze tromboplastyny płytkowej- roztwory hipertoniczne
- Preparaty tromboplastyny
- Preparaty fibryny
- Witamina K - dziala po 24 h
- Aktywator płytek- ETAMSYLAT = CYKLONAMINA I.V
- PROTAMINA - antagonista heparyny
ETAMSYLAT
- To samo co CYKLONAMINA
- Aktywator płytek
- Małe krwanienia tętnicze i żylne
- iv, doustnie
PROTAMINA
- Antagonista heparyny
2. Małe krwanienia tętnicze i żylne
CYKLONAMINA
- To samo co ETAMSYLAT
- Aktywator płytek
- Małe krwanienia tętnicze i żylne
Co powoduje wzrost kurczliwości i szczelności naczyń?
- Adrenalina
- Środki ściągające- GARBNIKI
- Analogi ADH - REMESTYP, TERLIPRESYNA
- ETAMSYLAT=CYKLONAMINA - per os
- Witamina C
- Flawonidy - RUTYNA, KWERCETYNA
REMESTYP
- Analog ADH
2. Poprawia kurczliwość i szczelność naczyń
Leki w profilaktyce krwawień- powodujące spadek fibrynolizy- czyli zapobiegające rozpuszczaniu skrzepu zatem po części wspomagające proces krzepnięcia
- PAMBA p-aminometylobenzoesowy
- EACA Kwas epsilon-aminokapronowy
- TAMCHA Kwas traneksamowy
- Aprotynina - Transcolan
Wiatmina K
- Mechanizm:
- aktywacja w hepatocytach genów czynników: 2,7,9,10, Białko C i S - Wzrost zdolności hemostatycznych
- Wskazania:
- profilaktyka skazy krwotocznej,
- przed zaiegami chirurgicznymi,
- przy długotrwałej antybiotykoterapii,
- przy braku flory jeta rubego - Podawanie: im,iv
Rodzaje witaminy K
K1- fitochinon - VITACON
K2-menachinon
K3- menadion PER OS i IM
Vitacon
Wiatamina K - roślinna - fitochinon
Leki hamujące fibrynolizę - mechanizm działania
- hamowanie tkankowych aktywatorow plazminogenu t-PA
- Blokowanie działania plazminy
- Blokowanie syntezy plazminy
APROTYNINA
- hamuje fibrynolizę
- działa natychmiast
- spadek akt. Tworzenia plazminy
Leki przeciwkrzepliwe-grupy
- leki antytrombinowe
- leki antyprotrombinowe=antywitaminy K
- leki trombolityczne=fibrynolityczne
Leki antytrombinowe
- heparyna
- heparynoidy
- hirudyna
Leki antyprotrombinowe
- pchodne kumaryny
2. pochodne indandionu
Leki trombolityczne=fibrynolityczne
- streptokinaza
- urokinaza
- tkankowy aktywator plazminogenu
Heparyna- mechanizm działania
Wiąże się z kofaktorem (AT-3) i inaktywuje cz. 2,9,10,12
- Do działania niezbędne jest utworzenie kompleksu Heparyna+AT#+Trombina (IIa)
- aktywuje lipazę lipoproteinową
- hamuje agregację płytek krwi
Heparyny niefrakcjonowane
1,Podaje się I.V 2,Kontrola czasu APTT( kaolinowy) 3,Podajemy przez 5 dni 4. W 4 dobie - zmniejszamy dawkę 5. Włączamu ANTYWITAMINY K 6.Kontrolujemy INR - czas protrombinowy
Heparyna i heparynoidy - działanie
- p/zapalne (hamowanie hialuronidazy) i immunologiczne
Heparyna i heparynoidy - wskazania
- stany po urazach skóry, tk.podskórnej
- profilaktyka bliznowców
- leczenie zakrzepicy żył powierzchownych kończyn
Heparyna i heparynoidy - preparaty
- Maść heparynowa
2. wyciąg z cebuli Contractubex, Cepan, Acepalan
Heparyny frakcjonowane - drobnocząsteczkowe
- Nie wymagają badań labolatoryjnych
- ENOKSA-PARYNA - CLEXANE
- NADRO-PARYNA - FRAXIPARINE
- DALTE-PARYNA - FRAGMIN
Heparyny - zastosowanie kliniczne
- żylna choroba zakrzepowo - zatorowa
- profilaktyka i leczenie zakrzepicy żył głębokich - zatorowość płucną !!!
- leczenie w czasie zawału serca, operacji sercowo-naczyniowych
- dializa
- przetaczanie krwi
- Choroba niedokrwienna serca
- Świeży zawał po leczeniu trombolitycznym
- Niestabilna dławica piersiowa bez leczenia trombolitycznego
Heparyny - działania niepożądane
- krwawienie
- małopłytkowość immunologiczna z wtórną zakrzepicą żylną lub tętniczą
- osteoporoza
FONDAPARINUX - mechanizm działania
- syntetyczny, selektywny inhibitor czynnika Xa
2. neutralizując cz. Xa przerywa kaskadę krzepnięcia - hamuje powstawanie trombiny
Fondaparinux - wskazania
- zapobieganie ch. zatorowo-zakrzepowej w przebiegu dużych operacji chirurgicznych, ortopedycznych,nowotworowych,
- leczenie internistyczne ostrej zakrzepicy żył głębokich i zatorowości płucnej
Fondaparinux - sposób podania
ampułko-strzykawki 2,5 mg/0,5 ml; 5 mg/0,4 ml PODSKÓRNIE
Antywitaminy K = leki antyprotrombinowe - co hamują?
- Hamują syntezę cz. grupy protrombiny - 2,7,9,10 w wątrobie - ich potranslacyjne przekształcanie
- Konieczna ocena INR - wskaźnika Qick’a
- Kontrola czasu protrombinowego
- Uniemożliwiają czynnikom protrombiny wiązanie Ca2+
- HAMUJĄ REDUKTAZĘ EKOPSYDOWĄ WITAMINY K
- Działają po 2-3 dniach
- Hamują synteze białka C i S - efekt prozakrzepowy w początkowym okresie stosowania LMWH
- DOUSTNIE
Antywitaminy K = leki antyprotrombinowe - Wymień grupy preparatów i ich przedstawicieli
- pochodne kumaryny - acenokumarol, dikumarol, warfaryna
- pochodna indandionu - fenindion
ACENOKUMAROL
- Antywitaminy K - leki antyprotrombinowe (hamowanie 2,7,9,10)
- Pochodna kumaryny
DIKUMAROL
- Antywitaminy K - leki antyprotrombinowe (hamowanie 2,7,9,10)
- Pochodna kumaryny
WARFARYNA
- Antywitaminy K - leki antyprotrombinowe (hamowanie 2,7,9,10)
- Pochodna kumaryny
FENINDION
- Antywitaminy K - leki antyprotrombinowe (hamowanie 2,7,9,10)
- Pochodna indandionu
Działania niepożądane ANTYWITAMINY K /LEKÓ ANTYPROTROMBINOWYCH
- krwawienia
- uszkodzenie wątroby, nerek
- odczyny alergiczne
- interakcje !!!
Leki fibrynolityczne - stosowanie i sposób podania
1.stosowane we wlewie dożylnym do 2-3 doby od powstania zakrzepu lub przemieszczenia zatoru
Leki fibrynolityczne - przykłady
- Streptokinaza
- Urokinaza
- Tkankowy aktywator plazminogenu – t-PA
Leki fibrynolityczne - badania kontrolne
- INR / czas protrombinowy
- poziom fibrynogenu
- poziom produktów rozpadu fibrynogenu
Leki przeciwkrzepliwe przeciwpłytkowe = antyagregacyjne
1.inhibitory COX - kwas acetylosalicylowy, INDOBUFEN,NLPZ
2.Inhibitory syntazy lub receptora TXA2:
a.CAMONAGREL
b.IFETOBAN
c.DALTROBAN
3.prostanoidy hamujące czynność płytek krwi
a.prostaglandyna E1 (alprostadil)
b.prostacyklina PGI2 (epoprostenol), iloprost
4.nienasycone kwasy tłuszczowe ω-3
5.leki blokujące receptor ADP
a.tiklopidyna
b.klopidogrel
c.prasugrel
6.blokujące GP IIb-IIIa (fibany) -
a.p/ciała monoklonalne – abciximab
b.polipeptydy z jadu węża:
FLAWORYDYNA,
ECHISTATYNA
c.niepeptydowe fibany:
TIROFIBAN
LAMIFIBAN
LOTRAFIBAN
8.Inhibitory reakcji cz.von Willebranda z GP Ib - p.ciała monokl. -KWAS AURYNOTRÓJKARBOKSYLOWY
7.inhibitory fosfodiesterazy – dipirydamol
8.Inhibitory rec. Serotoninowego - KATANSERYNA
Prostanoidy hamujące czynność płytek krwi
a. prostaglandyna E1 (alprostadil)
b. prostacyklina PGI2 (epoprostenol), iloprost
ALPROSTADIL
Prostanoid hamujący czynność płytek
EPOPROSTENOL
Prostanoid hamujący czynność płytek
ILOPROST
Prostanoid hamujący czynność płytek
Leki blokujące receptor ADP
a. tiklopidyna
b. klopidogrel
c. prasugrel
TIKLOPIDYNA
- Lek blokujący receptor ADP
2. Powoduje leuko- i trombopenię
KLOPIDOGREL
- Lek blokujący receptor ADP
- prolek
- po odstawieniu działa przez 5 dni
- metabolizowany - CYP2C19
- Nie wykonywać operacji mózgu
ABCIXIMAB
- blokujące GP IIb-IIIa (fibany) - antagoniści receptora glikoproteinowego (GP)
- Podawanie pozajelitowe
- receptor IIb/IIIa ulega aktywacji ( ADP,NA,Trombina)
- Gdy zmieni konformację - łączy się z fibrynogenem i tworzy mostki pomiędzy płytkami
DIPIRYDAMOL
Inhibitor fosfodiesterazy
Środki dekalcynujące - stosowane in vitro (labolatorium)
- cytryniany
- szczawiany
- fluorki
- środki chelatujące Ca
- wymienniki jonowe
TIROFIBAN
1.Odwracalny bloker niepepeptydowy rec. IIb/IIIa
Przerwanie leczenia lek. przeciwpłytkowymi w chorobie wieńcowej - wzrost ryzyka powikłań?
3x
Krwawienie po zabiegu u pacjenta spożywającego ASA
- Przetaczamy koncentrat płytek - 5 j.
Krwawienie po zabiegu u pacjenta spożywającego klopidogrel
- Przetaczamy 10-15 jednostek koncentratu płytek
Płyny infuzyjne krwiozastępcze
ROZTWORY ELEKTROLITÓW - KRYSTALOIDY 1.0,9 Natrium chloridum 2. Sol. Ringeri 3. Płyn wieloelektrolitowy 4.płyn jelitowy 5. Płyn pediatryczny 6. płyny dializacyjne ROZTWORY NIERZECZYWISTE 1.roztwory glukozy: 5%,10%,20% 2.roztwory dekstranu 40 tys.70, 110 3. roztwór mannitolu 20% 4.roztwór glicerolu 10%
DEFEROKSAMINA
Podajemy w ostrym zatruciu żelazem w hemolizie krwinek - wiąże jony Fe
PRASUGREL
Blokuje receptor ADP
Antyagregacyjny
INDOBUFEN
Inhibiotr COX - p.agregacyjny
CAMONAGREL
Inhibitor TXA2 - przeciwkrzepliwy
IFETOBAN
Inhibitor TXA2 - przeciwkrzepliwy
DALTROBAN
Inhibitor TXA2 - przeciwkrzepliwy
Inhibitory syntazy lub receptora TXA2:
a. CAMONAGREL
b. IFETOBAN
c. DALTROBAN
Blokujące GP IIb-IIIa (fibany) (glikoproteiny powierzchniowe płytek)-efekt przeciwagregacyjny
a.p/ciała monoklonalne – ABCIXIMAB
b.polipeptydy z jadu węża:
FLAWORYDYNA,
ECHISTATYNA
c.niepeptydowe fibany:
TIROFIBAN
LAMIFIBAN
LOTRAFIBAN
FLAWORYDYNA
Blokujące GP IIb-IIIa, (glikoproteiny powierzchniowe płytek)
-polipeptyd z jadu węża
ECHISTATYNA
Blokujące GP IIb-IIIa, (glikoproteiny powierzchniowe płytek)
-polipeptyd z jadu węża
Nietypowe fibany
TIROFIBAN
LAMIFIBAN
LOTRAFIBAN
TIROFIBAN
- Nietypowy fiban
- Blokujący GP IIb-IIIa (fibany) (glikoproteiny powierzchniowe płytek)-efekt przeciwagregacyjny
LAMIFIBAN
- Nietypowy fiban
- Blokujący GP IIb-IIIa (fibany) (glikoproteiny powierzchniowe płytek)-efekt przeciwagregacyjny
LOTRAFIBAN
- Nietypowy fiban
- Blokujący GP IIb-IIIa (fibany) (glikoproteiny powierzchniowe płytek)-efekt przeciwagregacyjny
Hamuje interakcję cz.von Wilebranda z GP Ib
-KWAS AURYNOTRÓJKARBOKSYLOWY
-KWAS AURYNOTRÓJKARBOKSYLOWY
Hamuje interakcję cz.von Wilebranda z GP Ib
KETANSERYNA
Inhibitor receptora serotoninowego
TERLIPRESYNA
Analog ADH - wzrost kurczliwości i szczelności naczyń
-w krwawieniach z małych naczyń żylnych i tętniczych
Leki działające przeciwzakrzepowo - parenteralnie
Hamowanie Trombiny : 1.Hirudyna 2.Bivalirudyna 3.Lepirudyna Hamowanie Trombiny i Xa: 1.Heparyna 2.LMWH (Low Molecular Weight Heparin - drobnocząsteczkowe) Hamowanie Xa: 1.Danaproid 2.Fondaparynkus Hamowanie IXa: 1.Heparyna
BIVALIRUDYNA
- Hamuje Trombinę
- podawana parenteralnie
LEPIRUDYNA
- Hamuje Trombinę
- podawana parenteralnie
LMWH
- heparyny drobnocząsteczkowe
-działają parenteralnie
-Hamują Trombinę i Xa - w małym stopniu wiążą się z białkami osocza
-brak swoistego antidotum
-i.v i s.c
-t1/2 - 6h
-ostrożnie w niewydolności nerek
-Przykłądy:
DALTE-PARYNA
NADRO-PARYNA
ENOKSA-PARYNA
HEPARYNA - jak długo działa, jak podajemy?
- działa natychmiast po podaniu
- działa przez kilka godzin po podaniu
- iniekcje podskórne i dożylne
- w przedawkowaniu podajemy - SIARCZAN PROTAMINY
HEPARYNA - działania nieporządane
- krwawienia
- małopłytkowość
- alergie
- martwica skóy
- osteoporoza
- zwiększenie lekośći krwi u osob z paraproteinemią - kompleksy trudnorozpuszczalne
- po odstawieniu reakcja z odbicia
Heparynoidy - mechanizm działania
- hamują Xa i Trombinę (IIa)
- działają przez antytombinę III AT3- czyli pośrednio
RYWAROKSABAN
- bezpośredni i selektywny inhibitor Xa
- hamuje POŚREDNIO syntezę trombiny
- nie wpływa na płytki
- wiąże się z białkami 95%
- podawany doustnie
ETEKSYLAN DABIGATRANU
- drobnocząsteczkowy prolek
- silny, kompetycyjny, odwracalny BEZPOŚREDNI inhibitor trombiny (IIa)
- hamuje wolną trombinę oraz trombinę związaną z włoknikiem oraz aktywację płytek indukowaną trombiną
ETEKSYLAN DABIGATRANU - zastosowanie
- zabiegi ortopedyczne
- migotanie przedsionków
- protekcyjne leczenie udaró niedokrwiennych
HIRUDYNA
- polipeptyd BEZPOŚREDNIO hamujący TROMBINĘ (IIA) bez udziału AT-3
Przykłady:
LEPIRUDYNA
BIRALIRUDUNA - stosujemy u chorych u których doszło do wystąpienia małopłytkowości po heparynie
-reakcje alergiczne