Układ endokrynny Flashcards
guz prolaktynowy co to i patogeneza
Gruczolak wywodzący się z komórek laktotropowych wydzielający PRL, stężenie prl proporcjonalne do wielkości guza. Patogeneza nie jest wyjaśniona- prawdopodobnie udział genu PTTG, którego ekspresja modulowana jest przez estrogeny, oraz genu HST.
Guz PRL objawy u kobiet
Przed menopauzą:
- stężenie PRL do 50 ug/l: zaburzenia miesiączkowania, niewydolność ciałka żółtego, mastopatia, niepłodność, zmniejszenie libido, możliwy mlekotok
- 50-100 ug/l: rzadkie miesiączkowanie, niewydolność ciałka żółtego, często mlekotok, zmniejszenie libido
- >100 ug/l: brak miesiączki, hipogonadyzm, mlekotok
efekt masy
Guz PRL objawy u mężczyzn
Zmniejszenie libido, niepłodność, ginekomastia, utrata masy kostnej, otyłość t. brzusznej
Rozpoznanie guza PRL
Wysoce >200 ug/l, dosyć 150-200 ug/l, trudność diagnostyczna 25-150 ug/l. Test z TRH, pulsacyjny charakter wydzielania PRL, wielokrotne pomiary, MRgłowy
Hiperprolaktynemia przyczyny
- Ciąża
- Niewydolność nerek i wątroby-> nieprawidłowe wydalanie
- Niedoczynność tarczycy (nadmierne wydzielanie TRH-> pobudzenie wydzielania PRL)
- Makroprolaktynemia
- Rzekomy guz okolicy podwzgórzowo- przysadkowej (ucisk lub uszkodzenie szypuły przysadki-> zaburzenie łączności podwzgórze-
przysadka (zahamowany napływ dopaminy do przysadki) - Leki np. neuroleptyki, przeciwdepresyjne, klonidyna, metoklopramid-> hamowanie dopaminy
- Idiopatyczna
Zespół Sheehana
Spowodowany niedoborem prolaktyny przy niedokrwiennym uszkodzeniu przysadki w wyniku masywnego krwotoku poporodowego. Brak laktacji, powrotu miesiączki po porodzie, a następnie wielohormonalna niedoczynność przysadki.
Guz wydzielający hormon wzrostu/akromegalia
Przyczyna: gruczolak kwasochłonny przysadki. Stopniowe powiększenie twarzoczaszki, rąk i stóp, pogrubienie skóry, przerost języka, rozrost tkanek miękkich i kości, nadciśnienie tętnicze, powiększenie narządów wewnętrznych.
Gigantyzm u dzieci gdy nie doszło jeszcze do zrośnięcia kości długich z trzonami, kończyny nieproporcjonalnie duże w stosunku do tułowia.
Objawy akromegalii
- powiększenie rąk, stóp, twarzoczaszki i języka, pogrubienie rysów twarzy
-obrzęk tk miękkich
-przyrost masy ciała - wzmożona potliwość
- nadmierne owłosienie
- zmiana barwy głosu
-objawy ze strony ukł ser-nacz ( nadciśnienie, kardiopiopatia przerostowa, niewydolność serca,
arytmia) - objawy ze strony ukł oddechowego ( chrapanie, obturacyjny bezdech senny, upośledzona drożność
górnych dróg oddechowych, rozstrzenie oskrzeli, rozedma płuc) - zaburzenia metaboliczne i ze strony ukł wewnątrzwydzielniczego
nieprawidłowa tolerancja glukozy, hiperlipidemia, hiperkalcuria, wole proste, guzkowate,
nadczynność tarczycy
-zaparcia
-obj ze strony ukł mocz-płci ( niepłodność, mięśniaki macicy) - obj ze str ukł nerwowego ( ból głowy, ograniczenie pola widzenia)
- obj ze str ukł kostnego ( deformacja kości, stawów, obniżona ruchomość stawów)
- nowotwory: jelita grubego, tarczycy, sutka, stercza
Rozpoznanie akromegalii
Zlewne poty i bóle głowy, badania hormonalne (stężenie GH (brak zahamowania) w 2h po doustnym podaniu 75 mg glukozy) IGF1 powyżej normy, w rtg przerost tkanek miękkich.
Zespół Cushinga co to, kto choruje i czemu?
Stan hiperkortyzolemii spowodowany nadmiernym wydzielaniem kortykotropiny ACTH przez gruczolaka przysadki. Chorują głównie kobiety, mikrogruczolak przysadki. Nadmierny ACTH powoduje przerost warstwy pasmowatej i siatkowatej kory nadnerczy, powoduje wzrost kortyzolu i w mniejszym stopniu androgenów.
Zespół Nelsona
Hiperpigmentacja skóry i błon śluzowych oraz objawy neurologiczne związane z guzem wydzielającym ACTH. Często przy rozroście komórek kortykotropowych przysadki wywołanym obustronnym chirurgicznym usunięciem kory nadnerczy.
Moczówka prosta
Stan chorobowy wywołany niedoborem wazopresyny (moczówka prosta centralna, neurohormonalna)
albo utratą wrażliwości kanalików nerkowych na wazopresynę (moczówka prosta nerkowa), w wyniku
czego dochodzi do wydalania dużej objętości niezagęszczonego moczu.
Moczówka prosta ośrodkowa przyczyny
Wrodzone lub nabyte uszkodzenie układu podwzgórzowo- przysadkowego, występuje tutaj niedobór ADH.
Objawowa- jest skutkiem uszkodzenia jąder nadwzrokowych podwzgórza wytwarzających
wazopresynę lub uszkodzenia lejka lub tylnego płata przysadki
np. urazy, guzy, gruczolaki, gruźlica, zakażenia, zespół pustego siodła
Samoistna- jest efektem defektu genetycznego lub reakcji autoimmunologicznej przeciw
neuronom jąder nadwzrokowych podwzgórza
Moczówka prosta nerkowa
Jest wynikiem defektu genetycznego receptorów ADH w nerkach,
nabyte uszkodzenia nerek zakłócające czynność cewek zbiorczych lub rdzenia nerki, wrodzone wady
nerki, hiperkalcemia, hipokaliemia
Objawy moczówki prostej
Poliuria, polidypsja, astenuria, hiperosmolalność osocza, hipernatremia,