Udžbenik SVE Flashcards

1
Q

Koji su dva osnovna načina dobijanja energije u živom svetu?

A

Autotrofija i heterotrofija

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Šta je autotrofija?

A

Biohemijski put stvaranja organske materije iz neorganske - primarna produkcija organske materije

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Šta su fotoautotrofni organizmi? (šta oni rade?)

A

Organizmi koji vrše fotosintezu - absorbuju svetlosnu energiju i transformišu je u energiju hemijskih veza novostvorene organske materije

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Šta su hemoautotrofni organizmi? (šta oni rade?)

A

Vrše oksidaciju ili redukciju izvesnih materija iz sredine koje žive (supstrat) i energiju oslobođenu u tim procesima transformišu u energiju hemijskih veza organskih jedinjenja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Šta je heterotrofija?

A

Heterotrofija je korišćenje već oblikovane organske materije (do koje se dolazi na različite načine) da bi se sintetisala nova organska materija

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Šta je primarna, a šta sekundarna produkcija organske materije na Zemlji?

A

Primarna je pomoću autotrofije, a sekundarna - heterotrofijom

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Koja su tri oblika heterotrofije na Zemlji?

A

Animalni, saprobni i parazitski

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Šta je animalni oblik heterotrofije?

A

Aktivno traženje drugog bića kao izvora organske materije

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Kako se dele životinje (organizmi koji koriste animalni oblik heterotrofije)?

A
  1. biljojedi (herbivori)
  2. mesojedi (karnivori)
  3. svaštojedi (omnivore)
  4. detritoidi (organizmi koji se hrane mrtvim živim bićima (ili njihovim otpalim delovima))
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Šta je saprobni oblik heterotrofije?

A

Ishrana na račun organskog materijala leševa, telesnih izluevina i otpadaka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Koji je drugi naziv za saprobe?

A

Mineralizatori (rastvarači)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Do kog nivoa saprobi razlažu organsku materiju?

A

Skroz do neorganske

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Šta je parazitski oblik heterotrofije?

A

Življenje na ili u drugom biću, radi korićenja njegovog organskog materijala za sopstveni razvoj

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Kako ze zove paraziti koji žive na drugom živom biću, a kako oni koji se nalaze unutar njega?

A

Ektoparaziti i endoparaziti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Šta je metabolizam?

A

Ukupan promet materije i energije koji se ostvaruje u jednom živom sistemu, kao i izmežu živog sistema i sredine

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Šta čini metabolizam?

A

Dva suprotna, ali nerazdvojiva metabolička procesa - katabolizam i anabolizam

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Šta je katabolizam?

A

Analiza, razgradnja složenih organskih materija na proste sastojke

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Šta je varenje?

A

Proces razlaganje velikih organskih molekula na manje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Gde se na ćelijskom nivou dešava varenje

A

U lizozomu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Gde se na nivou višećelijskog tela odvija varenje?

A

U organima za varenje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Koje korake obuhvata katabolizam?

A
  1. Varenje (razlaganje veilkih organskih molekula na manje)
  2. Hemijsko menjanje manjih organskih molekula u nizu oksidoredukcionih reakcija u kojima se oslobađa energija
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Šta se može desiti sa malim organskm molekulima nastalih u procesu varenja?

A

Mogu se iskoristiti kao polazni materijal za razne sinteze (anabolizam) ili dalje ulaze u razgradnju radi dobijanja energije

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Koji je drugi korak katabolizma?

A

Hemijsko menjanje malih organskih molekula u oksidoredukcionim reakcijama u kojima se oslobađa energija.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Na koje načine može da se odvija drugi koerak katabolizma?

A

Ćelijsko disanje i vrenje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Šta je anabolizam?

A

Sinteza - stvaranje složenih organskih materija iz prostih organskih i/ili neorganskih sastojaka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Koji je najvažniji anabolički proces u prirodi?

A

Fotosinteza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Koje su najvažnije regulatorne materije organizma?

A

Enzimi i vitamini

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Šta enzimi rade u organizmu?

A

Oni su biokatalizatori - otpočinju, usmeravaju i ubrzavaju procese tako što snižavaju energiju aktivacije

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Kako se drugačije nazivaju enzimi?

A

Fermenti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Kako se enzimi dele prema mestu delovanja?

A

Endoenzimi (deluju u ćeliji koja ih je proizvela) i egzoenzimi (izlučuju se u spoljašnju sredinu/neku šupljinu tela)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Koje su specifične karakteristike enzima?

A
  1. Optimalna temperatura
  2. Optimalna pH vrednost
  3. Delovanje u malim količinama
  4. Velika brzina delovanja
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Koji je jedini deo enzima koji posreduje u reakciji?

A

Glavni deo - aktivni centar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Šta se događa u toku enzimske reakcije?

A

Gradi se kompleks enzim-supstrat koji se u toku dalje reakcije razgrađuje, a rezultat su proizvodi te enzimske reakcije

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Kakvi enzimi mogu biti po strukturi?

A

Prosti i složeni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Od čega su izgrađeni prosti enzimi, a od čega složeni?

A

Prosti enzimi imaju čisto proteinsku strukturu, a složeni imaju i neproteinske komponente

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Kako nazivamo proteinski, a kako neproteinski deo složenog enzima?

A

Protein - nosač, a neproteinski deo - koenzim

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Šta je u složenom proteinu aktivan centar?

A

Koenzim

38
Q

Kako se enzimi dele po tipu reakcije koju katalizuje enzim?

A

Na hidrolaze i oksidoreduktaze

39
Q

Šta su hidrolaze?

A

HIdrolaze su enzimi koji učestvuju u hidrolizi

40
Q

Šta su oksidoreduktaze?

A

Oksidoreduktaze učestvuju u procesima biološke oksidacije i redukcije

41
Q

Šta su vitamini?

A

Vitamini su organske materije koje su u malim količinama potrebne za normalno odvijanje telesnog metabolizma - regulatori određenih procesa

42
Q

Kako životinjsko telo dobija vitamine?

A

Ishranom, jer ga ne može samo sintetisati

43
Q

Kako razlikujemo vitamine po rastvorljivosti u vodi?

A

Rastvorljivi: D, E, K, A, F
Nerastvorljivi: B, C

44
Q

Gde se deponuju vitamini, a gde se magacioniraju?

A

Deponuju se u svim ćelijama, ali se pretežno magacioniraju u jetri

45
Q

Šta podrazumevamo pod tihom oksidacijom?

A

Oslobađanje velike količine energije tokom dužeg perioda vremena usled oksidovanja ugljenih hidrata i masti u ćelijama

46
Q

Šta je disanje?

A

Niz oksido-redukcionih procesa kojima se razlaže organska materija i dobija neophodna energija za održavanje života

47
Q

Koja je primarna energetska materija?

A

Ugljeni-hidrati

48
Q

Koji su konačni produkti varenja ugljenih hidrata u crevnom sistemu?

A

Monosaharidi glukoza (80%), fruktoza i galaktoza

49
Q

Šta se događa kad glukoza uđe u ćeliju?

A

Aktivira se proces njene razgradnje tako što se obogaćuje energijom

50
Q

Kako se glukoza nakon ulaska u ćeliju obogaćuje energijom?

A

Tako što se nepovratno spaja sa fosfatnom grupom iz ATP-a (fosforilacija)

51
Q

Kako se naziva glukoza spojena sa fosfatnom grupom iz ATP-a?

A

Glukozo-6-fosfat

52
Q

Gde se vrši glikoliza, u kakvim uslovima?

A

U citoplazmi ćelije, u anaerobnim uslovima

53
Q

Šta je glikoliza?

A

Proces razgradnje glukoze kao heksoze do dve trioze

54
Q

Šta se otprilike dešava u glikolizi?

A

Dve trioze se oksidacijom prevode u 2 molekula pirogrožđane kiseline, pri čemu se oslobađa energija. Jedan deo te energije se vezuje u obiku 2 ATP-a, a drugi se koristi za redukciju NAD u NADH.

55
Q

Koja je razlika glikolize u aerobnim i anaerobnim uslovima?

A

U aerobnim uslovima pirogrožđana kiselina ulazi u mitohondrije, gde se dalje nastavlja proces razgradnje, dok u anaerobnim uslovima pirogrožđana kiselina ostaje u citoplazmi i podleže vrenju

56
Q

Šta se događa tokom aerobne respiracije?

A

Potrebno je razložiti trioze odvajanjem jednog po jednom C-atoma u obliku CO2 (tzv. dekarboksilacija, pri čemu dolazi do postupnog oslobađanja ennergije)

57
Q

Gde se vrši prva dekarboksilacija pirogrožđane kiseline?

A

U matriksu mitohondrije

58
Q

Šta nastaje u prvoj dekarboksilaciji pirogrožđane kiseline (aerobna respiracija)?

A

Nastaje CO2 i acetilna grupa (grupa sa 2 C-atoma)

59
Q

Kada se dobije acetilna grupa (pri dekarboksilaciji pirogrožđane kiseline), šta se dešava posle?

A
  1. (pirogrožđana kiselina -> CO2 + acetilna grupa)
  2. Acetilna grupa + koenzim A -> acetil koenzim-A
  3. (acetil koenzim-A prenosi acetilnu grupu do oksalsirćetne kiseline (ima 4 C-atoma))
  4. Acetilna grupa + oksalsirćetna kiselina -> limunska kiselina + koenzim-A
60
Q

Sa kojim jedinjenjem kreće Krebsov ciklus?

A

Sa limunskom kiselinom

61
Q

Šta podrazumeva Krebsov ciklus?

A

Niz oksidoredukcionih procesa u kojima se postupno oslobađa energija, koja se vezuje u obliku ATP-a, i vrši redukovanje koenzima NAD i FAD

62
Q

Gde se izvršava Krebsov ciklus?

A

U matriksu mitohondrije

63
Q

Nastavak energetike ćelije od strane 90.

A

..

64
Q

Šta je ćelijski ciklus?

A

Ćelijski ciklus je vremenski period izmežu dve generacije ćelija - obuhvata život ćelije od njenog nastanka do deobe

65
Q

Šta je interfaza?

A

Period života ćelije između dve deobe, one kojom je nastala i deobe u koju će ući

66
Q

Da li je interfaza stanja mirovanja?

A

Samo prividnog - u interfazi je izražena funkcionalna aktivnost ćelije

67
Q

Šta je G0 faza? Koje ćelije ona karakteriše?

A

Go je produžena G1 faza (do ćelijske smrti) i karakteriše diferencirane ćelije (koje se ne dele)

68
Q

Koje periode razlikujemo tokom interfaze?

A

G1 faza - presintetički period
S faza - sintetički period
G2 faza - postsintetički period

69
Q

Koji su najduži periodi interfaze?

A

G1 i S faza

70
Q

Koja faza je početak ćelijskog ciklusa?

A

G1

71
Q

Koje ćelije ulaze u G1 fazu?

A

Ćerke ćelije koje imaju ravnomerno raspoređenu DNK, ali su duplo manje od majke ćelije

72
Q

Šta ćelija treba da radi da bi rasla?

A

Treba da sintetiše RNK i proteine

73
Q

U kakvoj su formi hromozomi u G1 fazi?

A

U formi tanke vrpce

74
Q

Šta je hromatinska nit?

A

Hromozom u formi tanke vrpce, manje spiralizovan jer je aktivna DNK

75
Q

Koliki je ukupan broj hromatinskih niti u G1 fazi?

A

2n

76
Q

Šta se događa u toku S faze?

A

Duplira se molekul DNK

77
Q

Šta je karbonski broj (C broj)?

A

Broj koji koristimo za praćenje promene u količini DNK u odnosu na hromatinske niti

78
Q

Koliki je karbonski broj u G1, S i G2?

A

G1: 2C
S: 4C
G2: 4C

79
Q

Koliki je broj n u G1, S, i G2?

A

U sve tri faze G1, S i G2 je 2n

80
Q

Šta se dešava u G2 fazi, šta se još određuje?

A

Vrši se sinteza iRNK koja će omogućiti sintezu tubulina i histona, određuje se da li će se ćelija deliti ili diferencirati (dalje M ili G0 faza)

81
Q

Šta je cilj svake deobe?

A

Prenošenje naslednog materijala iz majke u ćerke ćelije

82
Q

Koji su tipovi ćelijske deobe?

A

Fisiona (direkciona ili prosta) i složena (indirektna, u koji spadaju mitoza i mejoza)

83
Q

Za koje organizme je specifična fisiona deoba?

A

Bakterije, ali se javlja i kod protista, embrionalnim ćelijama čoveka, kao i u visokodiferenciranim ćelijama (ćelije endokrinih žlezda i kancerogene ćelije)

84
Q

Šta se događa u fisionoj deobi?

A

Kružni molekul DNK se vezuje za ćelijsku membranu i izvrši se njena replikacija. Nakon toga se ćelija izduži i podeli tako da u svakoj novonastaloj ćeliji ostane po jedan molekul DNK

85
Q

Koje procese obuhvata složena (indirektna) deoba?

A

Deoba jedra (kariokineza) i deoba citoplazme (citokineza)

86
Q

U kakvom su odnosu procesi citokineze i kariokineze?

A

Razdvojeni su, sinhronizovani i vremenski tesno povezani

87
Q

Koja su dva tipa složene deobe?

A

Mitoza i mejoza

88
Q

Koje ćelije se dele mitozom, a koje mejozom?

A

Mitozom se dele somatske (telesne) ćelije, a mejozom posebne somatske ćelije tela, od kojih nastaju spore kod boljaka i gameti kod životinja

89
Q

Koja deoba je u funkciji rasta i razvoja?

A

Mitoza

90
Q

Na koje četiri faze delimo mitozu?

A

Na profazu, metafazu, anafazu i telofazu

91
Q

Šta otpočinju molekuli redukovanih NAD i FAD?

A

Niz oksidoredukcionih procesa koji je označen kao __elektron-transportni lanac__

92
Q

Šta se događa u elektron-transportnom lancu?

A

Elektroni se prenose sa jedinjenja višeg energetskog nivoa na jedinjenje nižeg energetskog nivoa.
Pri svakom prenosu elektrona vrši se provođenje H+ kroz unutrašnju membranu mitohondrije