Di beginings Flashcards

1
Q

Od čega potiče reč biologija?

A

“Bios” - živo, život i “logos”- nauka, rasprava, istraživanje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Ko je prvi put upotrebio izraz “biologija”?

A

Nemački fiziolog Karl Fridrih Burdah

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Koje metode koristi biologija?

A

Posmatranje, hipoteza, eksperiment, zaključak, teorija

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Šta podrazumeva posmatranje?

A

Uočavanje problema

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Šta je hipoteza?

A

Jedno ili više mogućih tumačenja uočene pojave

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Šta je eksperiment?

A

Provera hipoteze pod kontrolisanim uslovima

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Šta je zaključak?

A

Hipoteza se potvrđuje, odbacuje ili modifikuje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Šta je teorija?

A

Sistem objašnjenja, model koji najbolje odgovara svim činjenicama

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Šta su biološki (živi) sistemi?

A

Svi nivoi organizacije života u prirodi (molekularni i ekološki) - ćelija, organizam, populacija, biocenoza, ekosistem, biosfera

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Koje su prve biološke discipline?

A

Podelile su se po predmetu proučavanja na zoologiju i botaniku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Koji su sadašnji kriterijumi bioloških disciplina?

A

Nivoi organizovanosti žive materije

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Šta proučava citologija?

A

Ćeliju, kao jedinicu građe i funkcije živih bića

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Šta proučava histologija?

A

Tkiva, kao skupova ćelija sa zajedničkom funkcijom

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Šta proučava morfologija?

A

Spoljašnji izgled i građu tela

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Šta proučava anatomija?

A

Unutrašnju građu organizama

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Šta proučava fiziologija?

A

Procese u telu, uslove za njihovo odvijanje, uzroke koji do njih dovode

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Šta proučava genetika?

A

Zakonitosti nasleđivanja i promenljivosti osobina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Šta proučava biologija razvića?

A

Razviće jedinke od začeća do smrti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Šta proučava populaciona biologija?

A

Karakteristike populacija, kao realnih oblika grupisanje jedinki iste vrste u prirodi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Šta proučava ekologija?

A

Odnose živih bića i spoljašnje sredine

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Šta proučava teorija evolucije?

A

Nastanak i razvoj čitavih grupacija živih bića, zakonitosti nastajanja i nestajanja bića

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Šta proučava taksonomija?

A

Svrstavanje živih bića u određene grupe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Šta je ortogenija?

A

Ortogenetski razvoj - rasti razvoj jedne individue

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Šta je filogenija?

A

Nastanak i razvoj grupacija živih biča nazivamo filogenetski razvoj

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Šta proučava biohemija?

A

Hemijske materije i kompleksne hemijske procese koji su karakteristični za živi svet

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Za koje primenjene nauke je važna biologija?

A

Za medicinu, veterinu, stomatologiju, farmaciju, poljoprivredu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Šta su životna svojstva zajednička za većinu bića na planeti?

A
  1. Stalan oblik tela
  2. Stabilna unutrašnja građa
  3. Stalan hemijski sastav
  4. Ishrana
  5. Disanje
  6. Rast
  7. Razviće
  8. Kretanje
  9. Osetljivost
  10. Razmnožavanje
  11. Varijabilnost
  12. Starost i smrt
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Šta podrazumeva stalan spoljašnji izgled?

A

Prepoznatljivu morfologiju tela

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Koji su izuzeci živih bića - koja nemaju stalan spoljašnji izgled?

A

Ameboidne forme života

30
Q

Šta podrazumeva stabilnu unutrašnju građu?

A

Ćelijska struktura

31
Q

Šta je ćelijska teorija?

A

Teorija koju su u 19. veku oblikovali nemački naučnici Šlajden i Švan, po kojoj su biljke i životinje izgrađene iz ćeilja

32
Q

Kroz koje tri nivoa se ostvaruje stalan hemijski sastav?

A
  1. Odabiranje materija koje će organizam uneti iz spoljašnje sredine
  2. Precizni mehanizam obrade tih materija
  3. Efikasno izbacivanje štetnih materija iz tela
33
Q

Kako živa bića dolaze do gradivnog materijala i energije neophodnih za rast i razvoj?

A

Razlaganjem unete ili stvaranjem sopstvene organske materije

34
Q

Zašto je živim bićima neophodan kiseonik?

A

Da bi se energija oslobodila iz hrane

35
Q

Šta podrazumevamo pod procesom disanja?

A

Dopremanje kiseonika do svake ćelije, kao i oksidaciju organskih materija u ćeliji procesom ćelijskog disanja

36
Q

Za koje organizme je karakterističan proces ćelijskog disanja?

A

Za aerobne organizme

37
Q

Kako se zove način do kog anaerobni organizmi dolaze do energije?

A

Vrenje (fermentacija)

38
Q

Da li je vrenje efikasnije odćelijskog disanja?

A

Ne - manje se energije oslobađa nego u aerobnom ćelijskom disanju

39
Q

Šta je metabolizam?

A

Skup hemijskih transformacija u telu, ukupan promet materije i energije

40
Q

Da li virusi metabolišu?

A

Ne

41
Q

Šta podrazumeva rast?

A

Menjanje živih bića u kvantitativnom i kvalitativnom smislu, na račun gradivnog materijala i energije

42
Q

Šta čine kvantitativne promene kod rasta tela?

A

Uvećanje dimenzija tela

43
Q

Na čemu je zasnovan rast?

A

Na uvećanju broja i dimenzija ćelija i uvećanju vanćelijskog prostora

44
Q

Koja bića rastu celog života?

A

Biljke

45
Q

Šta podrazumevaju kvalitativne promene tokom rasta?

A

Kvalitativne promene - razviće, zahvataju sve nivoe tela: spoljašnji izgled, unutrašnju građu, način funkcionisanja, ponašanje

46
Q

Šta je lokomocija?

A

Mobilnost - promena položaja u prostoru, karakteristika je većine životinja

47
Q

Šta su sesilni oblici života?

A

Oblici koji nemaju sposobnost lokomocije, kao što su biljke

48
Q

Gde se osobina kretanja može uočiti kod biljaka?

A

Pokreti pojedinih delova tela (pokretanje cveta kod suncokreta) i pokreti pojedinih ćelija (npr. pokretljivost polnih ćelija)

49
Q

Šta podrazumeva kretanje?

A

Ne samo lokomociju, već i stalno održavanje životnih procesa

50
Q

Zbog čega je bitna ‘‘budnost’’ organizma u promenljivoj sredini?

A

Sredina je potencijalni izvor materije i energije za celokupnu aktivnost živih bića

51
Q

Šta je autoregulacija?

A

Svojstvo anuliranja promena, vraćanje stare ili stvaranje nove dinamičke ravnoteže, homeostaze

52
Q

Po čemu se razlikuju prosti i složeni organizmi?

A

Po sposobnostima autoregulacionih mehanizama tj. po diapazonu reagovanja, veća je samostalnost u odnosu na sredinu

53
Q

Šta živa struktura može da radi, a neživa nikako ne može?

A

Da se razmnožava

54
Q

Šta je razmnožavanje?

A

Ostavljanje sebi slićnog potomstva

55
Q

Šta su biomolekuli?

A

Složeni molekulski oblici kao što su DNK i RNK, koji su preduslov života - živi molekuli

56
Q

Koji je pun naziv za DNK?

A

Dezoksiribonukleinska kiselina

57
Q

Koji je pun naziv za RNK?

A

Ribonukleinska kiselina

58
Q

Koje materije su nosioci nasledne informacije?

A

Nukleinske kiseline, koje se prenose kroz proces reprodukcije na potomstvo

59
Q

Šta omogućava ponovljivost roditeljskih osobina u potomstvu?

A

Materijalna spona roditelja i potomaka preko naslednog materijala

60
Q

Šta je nasleđivanje (naslednost)?

A

Materijalna spona roditelja i potomaka koja omogućava ponovljivost roditeljskih osobina u potomstvu

61
Q

Šta je varijabilnost?

A

Moć vraćanja starog ili postizanja novog ravnotežnog stanja koje nazivamo homeostazom

62
Q

Šta omogućava varijabilnost?

A

Omogućava prilagođavanje konkretnog bića promenama tokom njegovog života, kao i promenljivost vrste, nestajanje i nastajanje novih vrsta - evoluciji

63
Q

Kad je nastao život na Zemlji?

A

Pre 3,5 do 4 miliona godina

64
Q

Koji su hemijski elementi najzastupljeniji u živim bićima?

A

Vodonik 63%
Kiseonik 25,5%
Ugljenik 9,5%
Azot 1,4%
Kalcijum, fosfor, hlor, kalijum

65
Q

Koji su hemijski elementi najzastupljeniji u Zemljinoj kori?

A

Kiseonik 47%
Silicijum 28%
Aluminijum 7,9%
Gvožđe 4,5%
Kalcijum, natrijum, kalijum, magnezijum

66
Q

Prosećna prisutnost neorganskih i organskih materija u živim bićima - tabela

A

Voda 70-90%
Soli 1-1,5%
Proteini 10-20%
Lipidi 2-3%
Ugljeni hidrati 0,8-1,2%
RNK 0,7%
DNK 0,4%

67
Q

Koja komponenta hrane ima samo regulatornu ulogu?

A

Proteini

68
Q

Koje komponente hrane imaju gradivnu i regulatornu ulogu?

A

Voda i mineralne materije

69
Q

Koje komponente hrane imaju energetsku, gradivnu i regulatornu ulogu?

A

Belnačevine, lipidi, ugljeni hidrati

70
Q

Šta su biogeni elementi?

A

Elementi koji izgrađuju živi svet i prisutni su u velikim kolićinama: vodonik, kiseonik, ugljenik, azot, fosfor, natrijum, kalijum

71
Q

Koji elementi se u živim bićima nalaze u malim količinama, a neophodni su za preživljavanje jedinki?

A

Kobalt, gvožđe, cink, molibden

72
Q

Odakle živi svet dobija vodu?

A

Iz hrane, životne sredine i hemijskih reakcija u organizmu (metabolićka voda)